Bu pazarlık savaş bile çıkarır! Heykele karşılık ada istediler

Atina'dan kaçırılan 'Parthenon Mermerleri' Yunanistan ve İngiltere arasında yıllardır krize neden olurken İngiliz yargısından "Yunanistan, heykellerin iadesi için baskı yapmaya devam ederse İngiltere de İyonya Adaları'nı geri isteyebilir" açıklaması geldi. İyon Denizi'ndeki adalar, 1864'te Kraliçe Victoria tarafından Yunan Kralı'na hediye edilmişti.

Osmanlı döneminde, Atina'dan İngiltere'ye kaçırılarak Londra'daki British Museum'a yerleştirilen ünlü Parthenon Mermerleri iki ülke arasında yıllardır tartışma konusu oldu. Atina yönetimi heykellerin iade edilmesini talep ederken, İngiltere ise heykellerin o dönemde Osmanlı Devleti'nin özel izniyle götürüldüğünü iddia ediyor. Ancak Türkiye Kültür ve turizm Bakanlığı yetkilileri devlet arşivlerinde bu yönde bir izin belgesi olmadığını belirterek Londra'yı yalanlıyor. Heykellerle ilgili gerilim son olarak Yunanistan Başkanı Kriyakos Miçotakis'in geçen yıl yaptığı Londra ziyaretinde zirveye çıkmış, İngiliz Başbakanı Rishi Sunak konuk liderle randevusunu iptal etmişti. Heykellerin iadesiyle ilgili Atina'nın baskısı devam ederken İngiliz yargısından Yunan yetkilileri öfkelendirecek açıklamalar geldi.

ÖRTÜLÜ TEHDİT

İngiltere Başsavcısı Michael Ellis, Atina'nın Partenon Mermerleri'nin iadesi için baskı yapmaya devam etmesi halinde İngiltere'nin İyon Adaları'nı Yunanistan'dan geri alabileceğini söyledi. GB News'e konuşan Ellis, Kraliçe Victoria'nın İyon Adaları'nı Yunanistan'a hediye ettiği 1864 Londra Antlaşması'na itiraz edebileceklerini dile getirdi. İngiliz Kraliyeti'nin baş hukuk danışmanı olan Başsavcı Ellis, ayrıca hükümet için de çalışıyor. Ellis'in görevleri arasında kamu hukuku, uluslararası hukuk ve insan hakları konularıyla ilgili hükümet ve kraliyete danışmanlık yapmak da bulunuyor.

ZAMANLAMA MANİDAR

Ellis'in açıklamaları Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis'in Londra'da Sir Keir Starmer ile yaptığı görüşmenin ardından geldi. Görüşmede, mermerler konusunun tartışıldığı bildirilirken, Yunan hükümetiyle müzakerelerin ilerlediği belirtiliyor. İngiliz hükümet kaynakları, Starmer'ın Parthenon Mermerleri'nin Yunanistan'a iadesi konusunda bir anlaşmaya engel olmayacağını ve heykellerin geleceğinin tamamen British Museum'un elinde olduğunu kaydediyor. Bu tartışmalar devam ederken kamuoyu araştırma şirketi YouGov'un bu hafta yaptığı bir anket de İngilizlerin yaklaşık yüzde 53'ünün Parthenon Heykellerinin Yunanistan'a geri dönmesinden yana olduğunu gösteriyor.

İNGİLTERE HEDİYESİ

Haber Global'dan Ertan Altan'ın haberine göre GB News'e konuşan Ellis adaların mülkiyeti ile ilgili şu bilgileri verdi: “1864'te bir anlaşma vardı. Biz İngilizler, İyon Adaları'na sahiptik. Yunanistan'ın hemen batısındaki bu harika adalar 1815'ten 1864'e kadar İngiliz toprağıydı. Kraliçe Victoria bunları 1864 yılında Londra Antlaşması adı verilen bir antlaşmayla Yunanistan Kralı'na hediye etti. Şimdi bu antlaşmaya saygı göstereceğiz, değil mi? "Yunanlılar Elgin Mermerleri için yapılan düzenlemelere saygı göstermeyeceklerse, belki de onlardan 1864 anlaşmasını da kabul etmemelerini istemeliyiz. Adaları geri alabiliriz."

EMSAL OLABİLİR

British Museum’da Anadolu’dan kaçırılan pek çok eser de bulunuyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın öteden beri müze ile temasta olduğunu hatırlatan Arkeolog Özlem Ertan, Yunanistan'a yapılacak bir iadenin Türkiye için emsal teşkil edebileceğini belirtiyor. Özlem Ertan Türkiye'den götürülen eserlerle ilgili şu bilgileri verdi: “İngiliz arkeolog Charles Newton arkeolojik kalıntıların Türkiye'den götürülmesine öncülük etmişti. 1900'lerin başında tartışmalı bir özel izinle Muğla çevresinde kazı yapıyordu. Knidos Aslanı bu kazılar sırasında bulunmuştu. Newton, 'Dünyanın Yedi Harikası'ndan biri olan Bodrum'daki Halikarnas Mozolesi'ni, Didim'deki Apollon Tapınağı'dan çıkarılan heykeller İngiltere'ye götürerek British Museum'un temellerini atmıştı.”