Altın Portakal Film Festivali iptal edildi: Kanun Hükmü belgeseli neden tartışma yarattı?

30 Eylül 2023 Cumartesi 08:50

Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek, 60. Altın Portakal Film Festivali'nin iptal edildiğini duyurdu.

Yönetmen Nejla Demirci’nin Kanun Hükmü adlı belgesel filmin festival seçkisinden çıkarılmasıyla başlayan tartışmaların ardından sosyal medya hesabından bir açıklama yapan Böcek, "Festivalimizi bizim dışımızda oluşan ve oluşturulan süreç sebebiyle iptal ettiğimizi tüm sinemaseverlere üzülerek bildiriyorum" dedi.

Böcek, süreci yönetememekle eleştirdiği festival yönetmeni Ahmet Boyacıoğlu'nun da görevine son verildiğini açıkladı.

Festivalin jüri başkanı Demet Akbağ da Böcek'in iptal kararı öncesinde görevinden istifa etmişti. Daha önce Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın ardından Gençlik ve Spor Bakanlığı da festivale desteğini çektiğini açıklamıştı.

Gençlik ve Spor Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde, belgesel yarışması bölümündeki 'Kanun Hükmü' adlı belgeselde mağduriyet algısı üzerinden FETÖ terör örgütü propagandası yapılması nedeniyle Antalya Altın Portakal Film Festivali'nden desteğimizi çekmiş bulunmaktayız" denilmişti.

Bakanlık, Antalya Spor Salonu’nun festivale tahsisini iptal etmişti.

Demet Akbağ: İsmimin, dahil olmadığım olaylar içerisinde geçmesi beni rahatsız etti

Demet Akbağ ise sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "Bir hafta boyunca sinema konuşmak ve sinemayla iç içe olmak için kabul ettiğim, Antalya Altın Portakal Film Festivali - Ulusal Uzun Metraj Film Yarışması jüri başkanlığı görevimden ayrılıyorum" dedi.

Akbağ açıklamasında; yaşanan iletişim sorunlarının, kriz yönetiminin yapılamamasının ve isminin dahil olmadığı olaylar içerisinde geçmesinin kendisini rahatsız ettiğini kaydetti.

7-14 Ekim tarihleri arasında yapılması planlanan Altın Portakal, Türkiye'nin en köklü film festivallerinden.

Festival yönetimi önce Kanun Hükmü adlı filmde yer alan bir kişi ile ilgili yargı sürecinin devam ettiği gerekçesiyle filmin seçkiden çıkarıldığını duyurdu.

Filmin konusu, Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile görevlerine son verilen iki memurun mücadelesi.

Festival yönetiminin kararına tepki gösteren 20 jüri üyesi görevi bıraktı. Daha sonra kararı sansür olarak nitelendiren onlarca yönetmen ve yapımcı filmlerini yarışmadan çekti.

Ardından festival yönetimi kararından geri adım atıp Kanun Hükmü filmini yarışmaya tekrar dahil etti. Kültür ve Turizm Bakanlığı da buna tepki göstererek festivalden çekildi

Devam eden yargı süreci gerekçe gösterildi

Festival Yönetmeni Ahmet Boyacıoğlu, yaptığı yazılı bir açıklamayla, devam eden yargı sürecini gerekçe göstererek filmin seçkiden çıkarıldığını duyurdu.

Sinemanın bağımsızlığına, sanatçıların fikirlerini özgürce yansıtabilmesi gerektiğine yürekten inandıklarını belirten Boyacıoğlu, “Belgeselde yer alan kişi ile ilgili yargı süreci tamamlandıktan sonra Film, Antalya’da gösterilecektir” dedi.

Karara ilk tepki filmin yönetmeni Nejla Demirci’den geldi.

Festival yönetiminin gerçeği saptırdığını savunan Demirci, kararı bir sansür olarak yorumladı ve sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Hukuk, demokrasi isteyen Türkiye toplumu mağdur edilmiştir" dedi.

Jüri üyelerinden tepki

Daha sonra festival jürisinde yer alan Demet Akbağ, Ayşegül Aldinç, Onur Saylak, Özcan Alper, Mehmet Günsur, Ali Aga, Sema Kaygusuz, Behiç Ak, Zeynep Dadak, Deniz Tortum, Elif Refiğ, Hazar Ergüçlü, Paolo Bertolin, Ali Ercivan, Hakan Bıçakcı, Anna Maria Aslanoğlu, Ezel Akay, Engin Palabıyık, Senem Erdine ve Ahmet Gürata da karara tepki gösterdi.

Jürideki 20 isim yaptıkları ortak açıklamada, “Filmlerde suç unsuru arayan bu bakışı ve sansür yaptırımının normalleşmesini kabul etmiyoruz” ifadelerine yer verdi.

Jüri üyeleri, görevlerini ancak filmin seçkiye yeniden dahil edilmesiyle birlikte yapabileceklerini söyledi.

Yaşananların ardından Ulusal Uzun Metraj Film Yarışması’nda yer alan “8 X 8”, “Aniden”, “Beraber”, “Bildiğin Gibi Değil”, “Son Hasat”, “Tereddüt Çizgisi” ve “Yurt” filmlerinin yönetmen ve yapımcıları yaptıkları açıklamayla, "Kanun Hükmü" filminin Ulusal Belgesel Yarışması’ndaki yerini alana dek festivalden çekildiklerini duyurdu.

Kanun Hükmü filminin seçkiden çıkarılmasını sanatsal ifade özgürlüğüne açık bir tehdit olarak gördüklerini belirten sinemacılar, ortak açıklama metninde “Özü itibariyle topluma ait olan festivallerin sansüre boyun eğmesinin kabul edilemez olduğunu düşünüyoruz” ifadelerine yer verdi.

Yönetmen Zeki Demirkubuz da sosyal medyada yaptığı paylaşımda son filmi "Hayat"ı yarışmadan çektiğini söyledi. Demirkubuz, ortak imza metnine imza atmak istemedi.

Böylece Festival seçkisinde yer alan 8 belgesel filmden 6'sı ve 14 kısa filmin tamamı da yarışmadan çekilmiş oldu.

Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek, görevi süresince seçici kurulların oluşmasına, jürilerin belirlenmesine, filmlerin içeriğine ve filmlerin kazanıp kazanmaması konusuna hiçbir şekilde dâhil olmadıklarını söyledi.

Sinemacıların filmlerini festivalden toplu bir şekilde çekmesinden bir gece sonra, Festival Yönetmeni Ahmet Boyacıoğluyaptığı yeni bir açıklamayla Kanun Hükmü’nün seçkiye yeniden dahil edildiğini duyurdu.

Boyacıoğlu, “Filmde yer alan kişi ile ilgili yargı sürecinin devam etmediği tarafımızca belgelendiği için filmin yarışma seçkisine geri alınmasına karar verilmiştir” dedi.

Nejla Demirci, filmiyle ilgili verilen kararı "Kazandık" diyerek duyurdu.

Sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada Demirci, "Sinemamız, halkımız, Antalya, festival emekçileri el ele verdik ve demokrasi mücadelemizi kazandık" dedi.

Kültür ve Turizm Bakanlığı festivalden çekildi

Festivalin destekçilerinden olan Kültür ve Turizm Bakanlığı ise filmin seçkiye dahil edilmesine tepki göstererek festivalden çekildiğini açıkladı.

Bakanlık açıklamasında şu ifadelere yer verildi:

“Böylesi önemli bir festivalde, sanatın gücü kullanılarak mağduriyet algısı üzerinden FETÖ terör örgütü propagandası yapılmasına vesile olunması son derece üzücüdür.

“Bakanlığımız, aziz milletimizin 15 Temmuz’da verdiği destansı mücadelesinin itibarsızlaştırılması, sanatın provokasyon unsuru olarak kullanılması çabasının bir parçası olmayacaktır. Bu sebeple Antalya Altın Portakal Film Festivali’nden çekilmiş bulunuyoruz.”

Adalet Bakanı Tunç: Terör örgütünün propagandasının yapılmasına kesinlikle müsaade edilemez

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Ankara'da bir törende yaptığı değerlendirmede Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın kararını doğru bulduğunu söyledi:

"Altın Portakal Film Festivali gibi geleneksel hale gelmiş bir festivalde terör örgütünün propagandasının yapılmasına kesinlikle müsaade edilemez."

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 11 Ağustos'ta Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü'ne atanan oyuncu Tamer Karadağlı, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın festivalden çekilmesi hakkında, “Bakanlığımızın aldığı kararın arkasındayız” dedi.

Festival yönetmeni: Hakkımda soruşturma açıldı, belgeseli seçkiden çıkarıyoruz

Tüm bu gelişmelerin ardından, Festival Yönetmeni Ahmet Boyacıoğlu yeni bir açıklama yaparak, Kanun Hükmü belgeselini yeniden festival seçkisinden çıkardıklarını duyurdu.

Boyacıoğlu, "filmin festivaldeki varlığı nedeniyle" hakkında bir soruşturma açıldığı bilgisinin kendisine ulaştığını, kendisi ve ekibinin can güvenliği ile ilgili tehditlerin olduğunu kaydetti.

Sinema sektöründen gereken desteği göremediklerini belirten yönetmen, "yeni bir karar alarak Kanun Hükmü belgeselini festival seçkisinden çıkardıklarını" açıkladı.

BBC Türkçe'ye konuşan jüri üyelerinden Sema Kaygusuz, festival yönetiminin son kararı karşısında tavırlarının değişmeyeceğini ve sansüre boyun eğmeyeceklerini söylemişti.

BBC News