Zelenskiy'e Beyaz Saray'ı terk etmesi söylendi: Trump, 'Barışa hazır olduğunda geri dön' dedi

01 Mart 2025 Cumartesi 02:35

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve ABD Başkanı Donald Trump'ın 28 Şubat'ta gerçekleştirdiği Beyaz Saray'daki basına açık toplantı gergin geçti. İki lider görüşmenin ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı. Ancak birlikte yapılacak basın toplantısı iptal edildi ve beklenen mineral anlaşması imzalanmadı.

CBS'in aktardığına göre, görüşmenin ardından Ukrayna heyeti Oval Ofis'ten ayrı bir odaya alındı. Orada Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio kendilerine Beyaz Saray'dan ayrılmalarını söyledi.

İki liderin gündemindeki en önemli madde, Ukrayna ve ABD arasında müzakere edilen mineral anlaşması ve Rusya savaşıydı. Zelenskiy, bu anlaşmaya güvenlik garantilerinin dahil edilmesini talep ediyordu.

Donald Trump toplantı sırasında birkaç kez, o dönem başkan olsaydı savaşın hiç başlamayacağını ifade etti.

Zelenskiy, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile barış anlaşması müzakerelerinde "hiçbir taviz verilmemesi" gerektiğini söyledi.

ABD Başkanı ise bir ateşkes anlaşması imzalanması gerektiğini vurguladı, "Halkınız çok cesur, ancak ya bir anlaşma yapacaksınız ya da biz yokuz" dedi.

Zelenskiy, güvenlik garantileriyle bir ateşkes anlaşması istediğini söyleyerek cevap verdi.

Zelenskiy'nin ileride Rusya nedeniyle ABD'nin güvende hissetmeyeceğini söylemesinin ardından Trump, "Ne hissedeceğimizi bize dikte edecek konumda değilsiniz. Yaptığın şey bu ülkeye saygısızlık" şeklinde cevap verdi.

Ukraynalı mevkidaşına, "çok minnettar olmadığını", Rusya ile bir barış anlaşmasına varmak için taviz vermesi gerektiğini söyledi ve onu "Üçüncü Dünya Savaşı kumarı oynamakla" suçladı.

ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Zelenskiy'e "saygısız" dedi ve toplantı boyunca "hiç teşekkür etmediğini" ifade etti.

Zelenskiy, minnettar olduğunu tekrarladı, ABD'ye saygı duyduğunu belirtti.

Trump, Zelenskiy'e, "Ülkenin başı büyük bir belada" dedi:

"Bu aptal başkan [Joe Biden] aracılığıyla size 350 milyar dolar verdik, askeri teçhizat verdik... Eğer askeri teçhizatımız olmasaydı bu savaş iki haftada biterdi."

Trump, Ukrayna'ya silah göndermeye devam edip etmeyecekleri sorusuna, "Göndereceğiz ancak umarım çok fazla silah göndermemize gerek kalmayacak çünkü bunu çabucak bitirmeyi bekliyorum" şeklinde cevap verdi.

Trump ayrıca, maden anlaşmasını takdir ettiğini çünkü buna ihtiyaçları olduğunu da söyledi. "Ülkemize artık adil davranılıyor" dedi.

Görüşmenin ardından planlanan basın toplantısı iptal edildi.

Görüşmenin ardından yapılan açıklamalar

Görüşmenin ardından Trump, kendi sosyal medya platformundan, savaş devam ederken ve baskı altında "asla anlaşılamayacağının öğrenildiğini" söyledi:

"Zelenskiy'nin Amerika dahilse barışa hazır olmadığını tespit ettim, çünkü bizim dahil olmamızın ona müzakerelerde büyük bir avantaj sağladığını düşünüyor. Avantaj istemiyorum, barış istiyorum.

"Amerika Birleşik Devletleri'ne, değerli Oval Ofis'inde saygısızlık etti.

"Barışa hazır olduğunda geri dönebilir."

Zelenskiy ise X üzerinden Amerika ve Trump'a dört kez teşekkür etti. "Ukrayna'nın adil ve kalıcı bir barışa ihtiyacı var ve biz tam da bunun için çalışıyoruz" yazdı.

Zelenskiy ile görüşmeden kısa bir süre sonra Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada, Trump ve Vance'in "her zaman Amerikan halkının ve ABD'nin dünyadaki konumuna saygı duyanların çıkarlarını savunacağı" belirtildi.

"Amerikan halkının istismar edilmesine asla izin vermeyecekler" denildi.

Polonya Başbakanı Donald Tusk, "Sevgili Zelenskiy, sevgili Ukraynalı dostlar, yalnız değilsiniz" yazdı.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, gazetecilerin sorusu üzerine saldıran tarafın Rusya olduğunu ve Ukrayna halkının saldırıya uğrayanlar olduğunu ifade etti.

Avrupa ülkeleri ve müttefiklerin üç yıl önce Ukrayna'ya yardım etmekte ve Rusya'ya yaptırım uygulamakta ve bunu yapmaya devam etmekte haklı olduklarını ekledi.

Macron ayrıca onurları, hakları ve Avrupa'nın güvenliği için savaşanlara "saygı" duymanın önemli olduğunu söyledi.

Trump ve Zelenskiy Beyaz Saray'da bir araya geldi.

İki lider geçtiğimiz haftalarda birbirine karşı çeşitli ithamlarda bulunmuştu. Zelensky, Trump'ın Rusya tarafından yaratılan "bir dezenformasyon alanında yaşadığını" söylemiş, ABD başkanı Zelensky'yi "diktatör" olmakla suçlamıştı.

Mineral anlaşması nasıl gündeme geldi?

Anlaşma ilk olarak Trump tarafından ortaya atıldı.

Trump, Ukrayna'ya askeri yardım karşılığında 500 milyar dolar değerindeki nadir toprak elementleri adı verilen maden çıkarılması hakkı istediklerini söyledi.

Zelenskiy, bunu "devletimi satamam" diyerek reddetti. Bunun üzerine taraflar anlaşma şartları üzerinde görüşmeye başladı.

Gelinen noktada Ukrayna'nın anlaşmanın maddi kısmını kabul etmeye hazır olduğu, ancak Zelenskiy'nin ABD tarafından Ukrayna'ya yönelik somut güvenlik taahhütlerini anlaşmaya dahil etmek istediği anlaşılıyor.

İkilinin, Beyaz Saray'daki görüşmede anlaşmanın son halini imzalaması bekleniy

ABD başkanı Trump ise Ukrayna'nın güvenliğinin Avrupalı müttefikleri tarafından sağlanması gerektiği görüşünde.

'Ona diktatör dediğime inanamıyorum'

Trump, 27 Şubat'ta İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında Rusya ve Ukrayna arasında barış sağlanması konusunda Zelenskiy'nin Beyaz Saray ziyareti sırasında ilerleme kaydedilebileceği mesajını verdi.

Trump'a aynı basın toplantısında Zelenskiy'e "diktatör" demesi de soruldu.

ABD Başkanı, soruyu "Öyle mi dedim? Bunu söylediğime inanamıyorum" diyerek yanıtladı ve Zelenskiy'nin "oldukça cesur" olduğunu söyledi.

ABD başkanı ayrıca Ukrayna devlet başkanıyla "çok iyi anlaştıklarını" vurguladı.

Trump, Ukrayna'nın ABD tarafından sunulan 500 milyar dolarlık bir maden anlaşmasını reddetmesinin ardından Zelenskiy'e "diktatör" demiş ve "Elini çabuk tutsa iyi olur yoksa ülkesi kalmayacak" ifadelerini kullanmıştı.

ABD başkanı paylaşımında ayrıca Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşa Ukrayna'nın yol açtığını iddia etmişti.

Ukrayna'da Mayıs 2024'te seçimler yapılması gerekiyordu, ancak ülkenin Şubat 2022'de Rusya tarafından işgal edilmesinin ardından sıkıyönetim ilan edildiği için seçimler ertelendi.

Trump'a ikinci İngiltere ziyareti daveti

Trump, İngiltere Başbakanı Keir Starmer'ı 27 Şubat'ta Beyaz Saray'da ağırladı.

Starmer'ın ilk Beyaz Saray ziyaretinde iki liderin gündeminde Ukrayna'ya güvenlik taahhütleri ve ekonomi vardı.

Starmer, ikili görüşme öncesi Trump'a Kral Charles'tan kendisini İngiltere'ye resmi ziyarete davet eden bir mektup verdi.

Trump, daveti kabul ederek İngiltere'ye gitmenin kendisi için bir onur olacağını söyledi.

Keir Starmer da bir ABD Başkanı'nın ikinci deva resmi ziyarete davet edilmesinin "emsali görülmemiş" bir durum olduğunu söyledi.

Trump 2019'da ilk başkanlığı sırasında Kraliçe 2. Elizabeth'in davetiyle İngiltere'ye üç günlük bir resmi ziyaret gerçekleştirmişti.

İngiltere Başbakanı ve ABD Başkanı'na iki ülke arasındaki ticari ilişkiler de soruldu.

Trump, ABD ve İngiltere arasında "çok hızlı" şekilde bir ticaret anlaşması imzalanabileceğini vurguladı.

Starmer da "merkezinde gelişmiş teknoloji olan yeni bir ekonomik anlaşmaya" varılabileceği mesajını verdi.

Trump, ABD ve İngiltere arasında bir ticari anlaşma imzalanması durumunda ek gümrük vergilerine gerek kalmayabileceğini söyledi.

Trump, göreve geldikten sonra ABD ile ticaret fazlası veren ülkelere ek gümrük vergileri getireceğini duyurmuştu. Ülkelerin arasında İngiltere, Meksika ve Avrupa Birliği'nin de bulunması dikkat çekmişti.

BBC Türkçe, CBS, REUTERS