Erkin Koray

24 Haziran 1941 tarihinde İstanbul Kadıköy’de dünyaya geldi. Türk rock sanatçısı Erkin Koray, Anadolu rock, psychedelic rock ve hard rock türünde özgün eserler vermiş olmakla birlikte birçok türküyü yeniden düzenlemiştir.

Özgün çalışmaları, doğu ve batı müziklerinde yaptığı çalışmalarla birçok müzisyeni etkilemiştir. Cemalim, Köprüden Geçti Gelin gibi çalışmaları ile Türk halk müziği, Nihansın Dideden, Kıskanırım gibi parçalar ile Türk sanat müziği eserlerini yorumlayarak Anadolu rock tarzının en önemli eserlerini vermiştir.

1960'ların sonuna doğru, bağlamanın sesini yapılan mekânlarda daha çok duyurmak ve rock de kullanabilmek için elektro bağlamayı icat ettiği söylenir.

Küçük yaşlarda, piyano öğretmeni olan annesi Vecihe Koray'dan piyano öğrendi, daha sonra gitar çalmaya başladı. İstanbul Alman Lisesi'nde eğitim gördüğü yıllarda arkadaşları ile kurduğu amatör topluluk olan “Erkin Koray ve Ritimcileri” ile dönemin güncel parçalarını çalmaya başladı. Lise eğitiminin ardından çalışmalarını yarı amatör yarı profesyonel olarak sürdürdü. 1957 yılında, 16 yaşındayken, Galatasaray Lisesi’nde piyanoyla ilk konserini verdi.

1962 yılında çeşitli müzikli mekânlarda programlar yaptığı sıralarda aldığı bir teklif ile bir yüzünde Bir Eylül Akşamı, diğer yüzünde It's So Long adlı İngilizce parça bulunan ilk 45'liğini yaptı. Askerliğini 1963-65 yılları arasında Ankara'da Hava Kuvvetleri Caz Orkestrası'nda solist ve gitarist olarak yaptı. Terhisi sonrasında Almanya'nın Hamburg şehrine giden Koray 1966 yılında Türkiye'ye döndüğünde “Erkin Koray Dörtlüsü” grubunu kurdu. 1967 yılında basılan, bir yüzünde Kızları da Alın Askere, diğer yüzünde Aşk Oyunu adlı parçalar bulunan 45'liği ile önemli başarı kazandı. Özellikle Kızları da Alın Askere parçası Erkin Koray'ın geniş kitleler tarafından tanınmasında önemli rol oynadı.

1968 yılında, Hürriyet gazetesi tarafından yapılan "Altın Mikrofon" yarışmasına katıldı. Bu yarışmada 4. olan Erkin Koray'ın yarışmadaki şarkıları Meçhul ve Çiçek Dağı daha sonra bir plak şirketi tarafından piyasaya çıkarılarak büyük ilgi gördü. Bunu, 60'lı yılların sonlarına dek ardı ardına gelen Anma Arkadaş, Hop Hop Gelsin, Sana Bir Şeyler Olmuş, Seni Her Gördüğümde gibi hepsi büyük beğeni toplayan parçalar takip etti. 1969 yılında kurduğu “Yeraltı Dörtlüsü” adlı grubu ile Türkiye'de ilk "Underground" akımının öncüsü oldu. 70'li yıllarda kendine özgü müzik çizgisini belirleyerek geniş bir dinleyici kitlesine sahip oldu. 1971'de “Erkin Koray Süper Grup”, 1972'de “Ter” gruplarını kuran Koray, 1970-74 yılları arasında İlahi Morluk, Aşka İnanmıyorum, Mesafeler, Züleyha, Silinmeyen Hatıralar, Şaşkın, Fesuphanallah gibi Türkiye müzik listelerinde üst sıralarda yer alan klasikleşmiş birçok esere imza attı.

Koray, 1974-84 yılları arasında kısa sürelerle Türkiye'ye gelişleri dışında Hollanda, Almanya ve Kanada'da yaşadı. Hakkında pek fazla bilgi olmayan bu dönemde, Estarabim, Arap Saçı gibi çok bilinen eserleri yayınladı. 1977 yılında kurduğu “Erkin Koray Tutkusu” adlı gruptan sonra başka grup kurmadı. 1982'de çıkardığı Benden Sana albümünün bir kısmını Almanya'da Köln ve Hamburg'da, bir kısmını da İstanbul'da kaydetti. Albümde Koray'a, Haluk Taşoğlu ve Sedat Avcı'nın yanı sıra Hint müzisyen Harpal Singh de destek verdi. Albümdeki şarkıların bir kısmı (Meyhanede, Öyle Bir Geçer, Sayın Arkadaşım Osman) Hint müzisyenlerin bestelerine Erkin Koray'ın Türkçe yazdığı sözlerden oluşur. Bundan bir sene sonra yayınladığı İlla Ki albümünde İlla Ki, Deli Kadın, Tek Başına gibi yeni şarkıların yanında Kızları da Alın Askere ve Hop Hop Gelsin gibi eski şarkıların da yeni yorumları yer alıyordu.

Türkiye'ye kesin dönüşünün ardından, 1985-90 yılları arasında belki en çok bilinen çalışması olan Çöpçüler ile büyük bir çıkış yaptı. Çöpçüler'in de yer aldığı Ceylan albümü 1985'te yayınlandı. Albümde çoğu enstrümanı kendisi çaldı. Bu dönemde, devrin modasına uyarak piyanist-şarkıcı olarak bir restoranda yapmaya başladı; nedeni olarak da "para kazanması gerektiği"ni belirtti. 1986'da yayınlanan Gaddar, 1987’de Çukulatam Benim, 1989'da Hay Yam Yam albümü çıktı. Bu albümde klip çektiği Hayat Katarı şarkısı Kemal Sunal’ın rol aldığı Abuk Subuk Bir Film adlı filminde kullanıldı. 1990 yılında eski ve yeni şarkıların karışık bulunduğu Tamam Artık albümünü yayınladı. 1991'de Tek Başına Konser adlı konser kayıtlarından oluşanın dışında albüm çalışmalarına ara verdi. 1990-93 yıllarında Öyle Bir Geçer, Arapsaçı, Fesüpanhallah, Şaşkın, Sevince ve Yalnızlar Rıhtımı gibi gözde şarkıları içeren bir toplama albüm serisi ve bir de Best Of piyasaya sürdü. 1996 yılına kadar süren bu sessizlik, iddialı ve görece yüksek bütçeli Gün Ola Harman Ola albümü ile bozuldu. Büyük satış başarısı göstermeyen ancak eleştirmenlerce olumlu eleştiriler alan bu çalışmay0,ı 1999 yılında yayımlanan Devlerin Nefesi adlı son albümü takip etti.

Vefatı:

Uzun yıllardır hayatını Kanada'da devam ettiren rock efsane ismi Erkin Koray, 7 Ağustos 2023 günü 82 yaşındayken hayatını Kanada’nın Toronto kentinde kaybetti. Erkin Koray’ın vefatıyla ilgili olarak medyada akciğerindeki rahatsızlıklarla mücadele ettiği ve aynı zamanda yaşlılığa bağlı hastalıkları olduğu bilgileri paylaşıldı. Cenazesi Kanada'da toprağa verilmiştir.

ESERLERİ:

Bir Eylül Akşamı / It’s So Long (solo, 1962), Balla Balla / You've Got To Hide Your Love Away / Watcha Gonna Do About It / Its All Over Now (solo, 1966), Kızlarıda Alın Askere / Aşk Oyunu (Erkin Koray Dörtlüsü, 1967), Anma Arkadaş / Anadolu'da Sevdim (Erkin Koray Dörtlüsü, 1967), Meçhul / Çiçek Dağı (Erkin Koray Dörtlüsü, 1968), Hop Hop Gelsin / Çiçek Dağı (Erkin Koray Dörtlüsü, 1968), Aşka Dönüyorum / Yine Yalnızım (Yeraltı Dörtlüsü, 1969), Sana Bir Şeyler Olmuş (Bir Na Na Na Şarkısı) / Seni Her Gördüğümde (Yeraltı Dörtlüsü, 1969), Belki Bir Gün Anlarsın / Nihansın Dideden (Yeraltı Dörtlüsü, 1970), İstemem / Köprüden Geçti Gelin (Yeraltı Dörtlüsü, 1970), Kendim Ettim Kendim Buldum / Aşkımız Bitecek (Yeraltı Dörtlüsü, 1970), Meçhul / Ve (Yeraltı Dörtlüsü, 1970), Gel Bak Ne Söylicem / Gün Doğmuyor (Yeraltı Dörtlüsü, 1970), Senden Ayrı / Bu Sana Son Mektubum (Yeraltı Dörtlüsü, 1971), Kıskanırım / İlahi Morluk (Yeraltı Dörtlüsü, 1971), Yağmur / Aşka İnanmıyorum (Süpergrup, 1971), Sen Yoksun Diye / Goca Dünya (Süpergrup, 1972), Hor Görme Garibi / Züleyha (Ter, 1972), Mesafeler / Silinmeyen Hatıralar (Solo, 1973), Şaşkın / Eyvah (Solo, 1974), Krallar / Dost Acı Söyler (Solo, 1974), Feshupanallah / Komşu Kızı (Solo, 1974), Estarabim / Sevince (Solo, 1975), Arap Saçı / Tımbıllı (Solo, 1976), Gönül Salıncağı / Hayat Bir Teselli (Solo, 1976), Cümbür Cemaat / Sevdiğim (Solo, 1976), Düşünüş / Hadi Hadi Ordan (Solo, 1977), Sanma / Olmayınca Olmuyor (Erkin Koray Tutkusu, 1977). Elektronik Türküler (1974), Erkin Koray Tutkusu (1977), Benden Sana (1982), İllâ ki (1983), Ceylan (1985), Gaddar (1986), Aşkımız Bitecek (1986), Çukulatam Benim (1987), Hay Yam Yam (1989), Tamam Artık (1990), İşte Barış İşte Erkin (1990), Tek Başına Konser (1991), Electric Turk (1995), Gün Ola Harman Ola (1996), Devlerin Nefesi (1999), Erkin Koray (1999).