Geçtiğimiz hafta ekonomi ve piyasalarda neler oldu? İşte haftanın özeti..

BURSA ARENA / Haber Merkezi

Bu Hafta ülke ekonomisinde ve serbest piyasalarda neler oldu…

Geride bıraktığımız hafta yurt içinde işsizlik oranı, cari işlemler dengesi, sanayi üretimi verileri takip edildi.

2020 yılı Ekim döneminde işsizlik oranı 0,7 puanlık azalış ile %12,7 seviyesinde gerçekleşti. Cari işlemler açığı ise kasım ayında önceki yılın aynı ayına göre 4,48 milyar dolar artarak 4,63 milyon dolara çıktı. Sanayi üretimi kasım ayında yıllık %11 artarken aylık bazda ise %1,3 artış gösterdi. Acil kullanım onayı verilmesinin ardından ilk CoronaVAC aşısı, Çarşamba günü Sağlık Bakanı Koca’ya yapılırken önceki gün de Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yapıldı.

Yurt dışında ABD’de tüketici fiyat endeksi aralıkta %0,4 artarken yıllık bazda ise %0,6 azaldı. ABD başkanlığına seçilen Biden, salgınla mücadeleyi hızlandırmak ve ekonomiyi canlandırmak için önerdiği 1,9 trilyon dolarlık kurtarma paketini dün açıkladı.

Almanya 2020 yılını %5 daralmayla tamamlayarak 11 sene sonra ilk defa yıllık bazda küçüldü. Haftaya düşüşle başlayan ve hafta genelinde karışık bir görüntü sergilemesine karşın 1.568,1 ile rekor kıran BİST100 Endeksi, %1,05 kayıpla 1.524,5 puandan haftayı tamamladı. Hafta başında 7,33 seviyesine kadar gerileyen Dolar/TL 7,33-7,52 seviyesinde, Euro/TL ise 8,93-9,14 bandında seyretti. İçerisinde bulunduğumuz haftada altın fiyatları zayıf bir görünüm sergiledi.

Dün Fed Başkanı Powell’ın ‘Enflasyonda sorun görmedikçe faizleri yükseltmeyeceğiz’ açıklaması ve Biden’ın açıkladığı 1,9 trilyon dolarlık teşvik paketi ile değerli metalde bugün dengeli bir seyir gözlendi.

Hafta genelinde altının onsu 1.817-1.864 dolar, gramı ise 431-450 TL bandında hareket etti.

Brent tipi petrolün varili hafta içinde 57,41 dolar ile son 11 ayın en yüksek seviyesini gördü.

Türkiye’nin dolar bazlı 5 yıl vadeli CDS oranı haftaya 309,0 seviyesinden başlayarak hafta sonuna doğru 316,3 seviyesine yükseldi. Yurt dışı yerleşik yatırımcılar 1-8 Ocak 2021 haftasında, reel olarak (fiyat ve kur etkisinden arındırılmış) 285,9 milyon dolar hisse senedi alırken 491,1 milyon dolar repo dâhil Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) aldı. Aynı dönemde yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı 235,86 milyar dolarla rekor tazeledi.

Uzun Vadede Ne Bekliyoruz…

13,13x olan BİST100 cari F/K çarpanı 9,4x olan 5 yıllık ortalamasına göre %40,5 primli. Türkiye özelinde 2018 ve 2019 yılında artan piyasa volatilitesinin azalmasıyla Borsa İstanbul son dönemde önemli bir ralli yaparak rekor tazelemesine rağmen koronavirüs ve petrol fiyatlarındaki hareketler nedeniyle uluslararası endekslere paralel şekilde 2017 yılından beri en düşük seviyelerini de gördü. Mevcut çarpandaki primin yanında önümüzdeki dönem için belirsizliklerin artıyor olması BİST için aşağı yönlü riskleri artırabilir.

2019’da tamamı ikinci yarıda olmak üzere toplam 1.200 baz puan indirime giderek politika faizini %12,00 seviyesine indiren TCMB, 2020’deki ilk 5 toplantısında 375 baz puan indirimle haftalık repo faizini %8,25’e çekti. 24 Eylül’de son iki yıldaki ilk faiz artırımını gerçekleştirdi ve politika faizini 200 baz puan artışla %10,25’e çekti. 22 Ekim’deki toplantısında ise haftalık repo faizini %10,25 seviyesinde sabit bıraktı.

Naci Ağbal göreve geldikten sonra yapılan 19 Kasım toplantısında haftalık repo faizi 475 baz puan artışla %15,00’e yükseltilirken 24 Aralık toplantısında ise haftalık repo faizi 200 baz puan artışla %17 seviyesine yükseltildi.

Aralık ayında %1,25 artan TÜFE’nin TCMB beklenti anketine göre; Ocak ayında %1,35, Şubat ayında %0,69, 2021 yılı sonunda %11,15 ve 12 ay sonrasında %10,53 artması beklenmektedir. Yine aynı ankette Dolar/TL’nin 2021 sonunda 8,09, 12 ay sonrasında ise 8,16 olması öngörülmektedir. Cari dengenin 2021 sonunda 24,0 milyar dolar, 2022 yılında ise 22,3 milyar dolar açık vermesi beklenmektedir. GSYH büyümesinin 2021 ve 2022’de sırasıyla %3,9 ve %4,3 olacağı öngörülmektedir.

TCMB haftalık repo faizinin cari ay sonunda %17, 3 ay sonrasında %17, 6 ay sonrasında %15,92 ve 12 ay sonrasında ise %13,28 olması beklenmektedir. Hali hazırda %14,74 olan 10 yıllık tahvil faizlerinin 12 ay sonrasında %12,3 seviyesinde dengeleneceği beklenmektedir.

Pazartesi

Haftanın ilk işlem gününe düşüşle 1.540 puandan başlayan ve seans içerisinde dalgalı bir seyir izleyen BİST100 Endeksi, günün ikinci yarısında gördüğü en yüksek seviyeyi 1.557 puana taşırken günü %0,29 düşüşle 1.536 puandan tamamladı. Türkiye 2 yıllık tahvil faizi %14,65, 10 yıllık tahvil faizi %13,22, ABD 10 yıllık tahvil faizi %1,119’dan haftaya başladı.

Dolar/TL haftayı 7,37, Euro/TL 9,01 seviyelerinden açtı.

TÜİK tarafında açıklanan verilere göre, 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2020 yılı Ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 391 bin kişi azalarak 4 milyon 5 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 0,7 puanlık azalış ile %12,7 seviyesinde gerçekleşti. Tarım dışı işsizlik oranı 0,9 puanlık azalış ile %14,8 oldu. Kayıt dışı çalışanların oranı ise %31,0 oldu.

Merkez Bankası verilerine göre cari işlemler açığı 2020 Kasım ayında önceki yılın aynı ayına göre 4 milyar 48 milyon dolar artarak 4 milyar 63 milyon dolara çıktı. Bunun sonucunda on iki aylık cari işlemler açığı 37 milyar 974 milyon dolar oldu.

Salı

TÜİK tarafından yapılan açıklamaya göre, inşaat maliyet endeksi, 2020 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre %2,90, bir önceki yılın aynı ayına göre %22,99 arttı. Avrupa ülkelerinin Ankara büyükelçileriyle bir araya gelen Cumhurbaşkanı Erdoğan, AB ile ilgili, "Ülke olarak uzun vadeli bakış açısıyla olumlu gündem oluşturmak ve ilişkilerimizi yeniden rayına oturtmak için hazırız. Ülkemizin 60 yılı bulan üyelik süreci nasıl bizim için stratejik bir tercihse AB'nin ülkemizi tam üyeliğe kabul etmesi de birliğin geleceği açısından ontolojik bir tercih olacaktır." Dedi.

Çarşamba

TÜİK tarafından açıklanan verilere göre, sanayi üretimi 2020 yılı Kasım ayında yıllık %11 artarken aylık bazda ise %1,3 artış gösterdi.

Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %4,6, imalat sanayi sektörü endeksi %11,6 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %7,5 arttı. Perakende satış hacmi ise 2020 Kasım’da yıllık %11,9 artarken aylık bazda ise %2,2 arttı.

Acil kullanım onayı verilmesinin ardından ilk CoronaVac aşısı, Ankara Şehir Hastanesi'nde Sağlık Bakanı Koca'ya yapıldı.

Euro Bölgesi’nde sanayi üretimi 2020 Kasım’da aylık %2,5 artış gösterirken yıllık ise %0,6 azaldı. ABD’de tüketici fiyat endeksi 2020 yılı Aralık’ta %0,4 artarken yıllık bazda ise %1,4 artış gösterdi. ABD Temsilciler Meclisi'nde yapılan oylamada Başkan Donald Trump'ın "isyana teşvik" ile suçlandığı azil maddesi kabul edildi. Böylelikle Trump hakkında 2. kez azil kararı alınan ilk ABD başkanı olarak tarihe geçti.

Perşembe

TCMB tarafından periyodik olarak açıklanan verilere göre 1 -8 Ocak 2021 haftasında, yurt dışı yerleşik yatırımcılar reel olarak (fiyat ve kur etkisinden arındırılmış) 285,9 milyon dolar hisse senedi alırken 491,1 milyon dolar repo dâhil Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) aldı. Bahsi geçen haftada enflasyon verisi, beklentilerin üzerinde gerçekleşmesine karşın BİST100 Endeksi, küresel piyasalar paralelinde alıcılı hareket etti.

BIST100 Endeksi 1 -8 Ocak tarihleri arasında %4,33 değer kazandı. 2 yıllık gösterge tahvil faizinde ise 27 baz puan düşüş yaşandı. TCMB tarafından haftalık olarak yayınlanan verilere göre 8 Ocak ile biten haftada yurt içinde yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatı 595 milyon dolar artarak 150.793 milyon dolarla rekor tazelerken tüzel kişilerin döviz mevduatı 399 milyon dolar azalarak 85.065 milyon dolara geriledi. Böylece yurt içi yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatındaki rekor serisi 12. haftasında da devam ederken, tüzel kişiler son 3 haftadır döviz satıyor.

TÜİK tarafından açıklanan verilere göre, Tarım-ÜFE'de 2020 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre %2,58, bir önceki yılın Aralık ayına göre %21,24, bir önceki yılın aynı ayına göre %21,24 ve on iki aylık ortalamalara göre %14,80 artış gerçekleşti. Türkiye genelinde konut satışları ise 2020 Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %47,6 azalarak 105 bin 981 oldu.

Konut satışlarında, İstanbul 20 bin 236 konut satışı ve %19,1 ile en yüksek paya sahip oldu. Satış sayılarına göre İstanbul'u 9 bin 990 konut satışı ve %9,4 pay ile Ankara, 5 bin 794 konut satışı ve %5,5 pay ile İzmir izledi. Almaya Covid-19’un sebep olduğu sağlık ve ekonomik kriz nedeniyle 2020’de %5 küçülme göstererek 10 yıldır aralıksız büyümeye son vermiş oldu. 

OECD, Türkiye ekonomisine ilişkin 2020 daralma beklentisini %1,3'ten %0,2'ye revize ederken, Türkiye ekonomisine ilişkin 2022 büyüme tahminini %3,2'den %3,5'e çıkardı. ABD’de 9 Ocak ile biten haftada işsizlik maaşı başvuruları beklentilerin üzerinde 965 bin olarak gerçekleşti. ABD’de ithal fiyatları 2020 Aralık’ta aylık %0,9 artarken yıllık ise %0,3 azalış gösterdi. ABD başkanlığına seçilen Joe Biden, Covid-19 salgını ve ekonomik krizle mücadele için 1,9 trilyon dolarlık yardım paketi önerisi sundu.

Cuma

İngiltere’de sanayi üretimi kasımda aylık %0,1 azalış gösterirken yıllık bazda ise %4,7 azaldı. İngiltere ekonomisi kasımda aylık %2,6 küçülme gösterirken yıllık %8,9 daraldı. ABD’de perakende satışlar aralıkta aylık %0,7 azalırken yıllık %4,0 artış gösterdi.

ABD’de üretici fiyat endeksi ise aralıkta aylık %0,3, yıllık %0,8 arttı. Haftanın son işlem gününe ekside başlayan ve 1.516,1 seviyesine kadar geri çekilen BİST100 Endeksi, %1,43 kayıpla 1.524,5 puandan günü tamamladı.

Küresel piyasalarda satıcılı bir görüntü hakim. Türkiye’nin 2 yıllık gösterge tahvil faizi %14,76’dan, 10 yıllık tahvil faizi %13,43’den ve ABD 10 yıllık tahvil faizi %1,099 seviyesinden işlem görüyor.

Dolar endeksi 90,6 seviyesinde bulunurken, Euro/Dolar paritesi 1,21 sınırının üzerinde.

BMD

Hibya Haber Ajansı