Uluslararası Adalet Divanı Rusya hakkındaki soykırım davasında "yetki" ve "kabul edilebilirlik" kararı verdi

Uluslararası Adalet Divanı, Ukrayna’nın Rusya aleyhine açtığı soykırım davasının "kabul edilebilirlik" şartlarını sağladığını ve davanın esasına ilişkin inceleme yapacağını açıkladı.

Birleşmiş Milletlerin (BM) yargı organı Uluslararası Adalet Divanı (ICJ), Ukrayna'nın Rusya Federasyonu'na karşı 1948 tarihli Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’ni ihlal ettiği gerekçesiyle açtığı davada "yetki" ve "kabul edilebilirlik" şartlarına ilişkin kararını verdi. 

Rusya'nın yaptığı 6 itirazın 5'ini reddeden Divan, Ukrayna’nın Rusya’ya karşı 1948 tarihli BM Soykırım Sözleşmesi'ni ihlal ettiğine ilişkin açtığı davaya bakmaya yetkisi olduğuna hükmetti. Divan, Ukrayna'nın açtığı davanın "kabul edilebilirlik" şartlarını da sağladığını ve davanın esasına ilişkin inceleme yapacağını kaydetti.

RUSYA'NIN İTHAMLARI, DOĞRUDAN SÖZLEŞME'Yİ İHLÂL EDİYOR MU?

Uluslararası Adalet Divanı, dinleme yapacağı söz konusu yargılamada Rusya'nın Ukrayna'da soykırım suçu işleyip işlemediğine dair bir karar almayacak. Davada sadece, Rusya'nın Kıyiv yönetimine yönelik olarak "Ukrayna'nın doğusunda Rusça konuşan halka yönelik soykırım işlediği" şeklindeki ithamının doğrudan BM Soykırım Sözleşmesi'nin ihlâli anlamına gelip gelmediğini araştıracak.

Divan'ın alacağı karar hem Ukrayna hem Rusya açısından bağlayıcı ve kesin olacak. Ayrıca alınan karar taraflarca temyize götürülemeyecek.

UKRAYNA ULUSLARARASI DİVANA DAVA AÇTI

Ukrayna, 26 Şubat 2022'de "Donetsk ve Lugansk bölgelerinde soykırım yapıldığı" şeklindeki asılsız Rus iddialarına karşı çıkarak Rusya aleyhine Uluslararası Adalet Divanında dava açmıştı.

Kıyiv yönetimi, Rusya'nın kamuoyuna yaptığı açıklamalarda Ukrayna'ya haksız şekilde soykırım ithamlarında bulunduğunu ve bunun, 1948 tarihli Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi'nin ihlali anlamına geldiğini savundu. Ukrayna, Rusya'nın kendisini haksız yere soykırım yapmakla suçladığına dikkat çekerek Divan'dan Ukrayna'nın soykırım yapmadığını ilan etmesini istedi.

Ukrayna ayrıca, telafisi mümkün olmayan zararların engellenmesi ve hak ihlallerinin önüne geçilmesi amacıyla Divan'dan acil "tedbir kararı"na hükmetmesi talebinde bulundu. Divan, 16 Mart 2022 tarihinde açıkladığı tedbir kararında, Rusya'nın 24 Şubat 2022'de Ukrayna topraklarında başlattığı "askeri operasyonu" derhal durdurmasını istedi.

RUSYA’NIN SOYKIRIM İDDİALARI

Kremlin yönetimi, Ukrayna'da Rus etnik kökene sahip nüfusun yoğun yaşadığı Donetsk ve Luhansk bölgelerindeki halka soykırım yapıldığını iddia ederek 24 Şubat 2022 tarihinde Ukrayna’ya karşı geniş çaplı işgal saldırısı başlattı. Saldırı başlamadan önce Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin yaptığı açıklamada, "Kıyiv tarafından soykırıma maruz kalan insanları korumak, Ukrayna'yı Nazizm ve militarizmden arındırmak" amacıyla Ukrayna’ya saldırdıklarını ifade etmişti.

QHA