1980'lerden bu yana Çin, bilim ve teknoloji alanında hızlı bir gelişme yaşamış ve önemli bilimsel ve teknolojik başarılara imza atmıştır. Çin hükûmeti, ülkenin sosyo-ekonomik kalkınmasının ve ulusal prestijinin önemli bir parçası olarak bilim ve teknolojinin ilerlemesine öncelik vermiş, ilerlemeyi teşvik etmek için "863 Planı" ve "Bilim ve Eğitim Yoluyla Ülkeyi Gençleştirme Stratejisi" gibi girişimleri hayata geçirmiştir. Çin eğitim, altyapı, yüksek teknolojili üretim, akademik yayıncılık, patentler ve ticari uygulamalar gibi alanlarda önemli ilerlemeler kaydetmiştir ve şu anda bazı alanlarda dünya lideri konumundadır.
Küresel İnovasyon Endeksi 2022 yılında Çin'i dünyanın en rekabetçi ülkelerinden biri olarak sıralamış ve küresel ölçekte 11., Asya ve Okyanusya bölgesinde 3. ve 100 milyondan fazla nüfusa sahip ülkeler arasında 2. sırada yer almıştır. Çin, yerli inovasyon için aktif olarak çalışmakta ve bilim ve teknoloji sektöründe kalan zayıflıkları ele almaktadır.
Dijital Teknoloji’de "Deepsek" adlı firması 100 Milyon Dolar’a malolan cip ve yapay zeka projesini, 6 milyon Dolar’a mal ederek Ndivia’nın 400 Milyar Dolar zarar etmesine neden oldu. Bu gelişme bile gelecek için en önemli olaydır.
Kağıt yapımı, matbaa, pusula ve barut (dört büyük icat) gibi yeniliklerin Asya, Orta Doğu ve Avrupa'da ekonomik kalkınmaya katkıda bulunmasıyla Çin, bir zamanlar bilim ve teknolojide lider konumdaydı. Ancak Çin'in bilimsel faaliyetleri 14. yüzyılda gerilemeye başlamış, bilim ve teknolojiden ziyade edebiyat, sanat ve kamu yönetimine odaklanılmıştır. Bu düşüşün nedenleri hakkında imparatorluk denetim sistemi, matematiksel yasaların ve bilimsel bir topluluğun eksikliği gibi çeşitli teoriler bulunmaktadır.
17. yüzyılda Avrupa ve Batı dünyası bilimsel ve teknolojik ilerlemede Çin'i geride bırakmıştır. 19. yüzyılda Japonya ve Batılı uluslar tarafından yenilgiye uğratıldıktan sonra Çin, Kendini Güçlendirme Hareketi'nin bir parçası olarak modern bilim ve teknolojiyi teşvik etmeye başladı. 1949'daki Komünist zaferden sonra, bilim ve teknoloji araştırmaları bürokrasi, merkezi planlama, uzmanlaşma ve pratik uygulamalarla karakterize edilen Sovyet modeline göre organize edildi. Kültür Devrimi Çin'de araştırma ve eğitimi sekteye uğratmış, ancak Mao Zedong'un ölümünden sonra 1976 yılında bilim ve teknoloji Dört Modernizasyondan biri olarak belirlenmiştir. Çin hükûmeti bilim ve teknoloji gelişimini teşvik etmek için yabancı girişim sermayesi ile ortaklıklar, fikrî mülkiyet haklarına saygı ve artan bilgi alışverişi ve rekabet dahil olmak üzere çeşitli politikalar uygulamıştır. Ayrıca yerli bilim ve teknolojinin desteklenmesi, bilim ve teknolojinin halk tarafından daha iyi anlaşılması ve gençlerin katılımının teşvik edilmesine odaklanılmıştır.Çin son yıllarda bilim ve teknoloji alanında önemli ilerlemeler kaydetmiştir.
Çin'in liderleri teknolojik gelişmeyi ekonomik refah, ulusal güvenlik ve ulusal prestij için çok önemli görmektedir. Son yıllarda Çin hükûmeti, yerli inovasyonu ve teknolojik gelişmeyi teşvik etmek için Ulusal Orta ve Uzun Vadeli Bilim ve Teknoloji Geliştirme Programı ve Made in China 2025 Programı gibi çeşitli girişimleri uygulamaya koymuştur. Bu politikalar genellikle öncelikli sektörlerin ve firmaların korunmasını ve yönlendirilmesini, yabancı teknolojinin yerli teknoloji ile değiştirilmesini ve yabancı şirketlerin Çin'de teknoloji transferi ve araştırma ve geliştirme yapmaları için teşvikler sağlanmasını içermektedir. Bu eylemler gelişmiş ülkelerle, özellikle de ABD ile çatışmalara neden olmuş, hatta Çin bazen zorluklar karşısında politikalarını değiştirmeye razı olmuştur.
Çin'deki tekno-milliyetçilik
2019 yılında Çin hükûmetinin devlet dairelerindeki tüm yabancı bilgisayar donanımlarının ve işletim sistemlerinin üç yıl içinde değiştirilmesini emrettiği ve teknoloji firmalarına yönelik sübvansiyonları arttırdığı bildirilmiştir.
Araştırma ve geliştirmeye yönelik gayri safi yurt içi harcamalar
Bilim ve Teknolojinin Geliştirilmesi için Orta ve Uzun Vadeli Plan'a (2006-2020) göre Çin, 2020 yılına kadar GSYİH'sinin %2,5'ini araştırma ve geliştirmeye yatırma hedefi koymuştur. 2003 ve 2012 yılları arasında ülkenin araştırma ve geliştirmeye yönelik gayri safi yurtiçi harcamaları (GERD) GSYH'nin %1,13'ünden %1,98'ine yükselerek Çin'in hedefine ulaşma yolunda ilerlediğini göstermiştir. Bununla birlikte, araştırma şirketi Battelle, Çin'in GERD'i 2023 yılına kadar ABD'nin GERD'sini geçti.
Çin politikasında deneysel geliştirmeye yapılan vurgu, işletmelerin Çin'in araştırma harcamalarının çoğuna katkıda bulunmasıyla sonuçlanmıştır.
2022'deki Küresel İnovasyon Endeksi'ne göre Çin dünyada, Asya ve Okyanus bölgesinde 3. ve 100 milyondan fazla nüfusa sahip ülkeler arasında 2. sırada yer alarak dünyanın en rekabetçi ülkelerinden biri olmuştur. Çin ilk 30'daki tek orta gelirli ekonomi ve tek yeni sanayileşmiş ekonomi'dir. Küresel olarak 35. sırada yer aldığı 2013 yılından bu yana sıralamasını önemli ölçüde yükseltmiştir.
Çin patent, faydalı model, ticari marka, endüstriyel tasarım ve yaratıcı ürün ihracatında dünya genelinde 1. sırada yer almaktadır. Ayrıca, küresel en iyi 5 bilim ve teknoloji kümesinden ikisine (Shenzhen-Hong Kong-Guangzhou ve Beijing sırasıyla 2. ve 3. sırada) sahiptir ki bu sayı diğer tüm ülkelerden fazladır.
Çin’in Teknoloji konusundaki başarıları gittikçe artarken, ABD ile olan ticarette artık öne geçmiştir. Bunu bilen Başkan Trump Çin mallarına vergiler koyarak, aynen onların yaptığı gibi ABD Endüstrisinin gelişmesine öncelik vereceğini açıkladı. Verimlilik Bakanlığı’na da bu yüzden Elon Musk’ı getirdi.
(Yararlanılan kaynak: Vikipedia)