Üst düzey ABD'li ve Rus diplomatlar, Ukrayna'daki savaşın sona erdirilmesi için Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da müzakerelere başlamak üzereyken, Avrupa ülkeleri de Washington'un girişimi karşısında sürece dahil olmak amacıyla Fransa'nın başkenti Paris'te bir araya geliyor.
Rusya'nın 24 Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesinden bu yana iki ülkenin üst düzey temsilcileri ilk kez görüşecek.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, Ukrayna'daki savaşın sona erdirilmesine yönelik barış müzakerelerinde Avrupa'nın bir rolü olmadığını düşündüğünü söyledi.
Salı günü Suudi Arabistan'da ABD'li yetkililerle görüşecek olan Lavrov, Avrupa ülkeleri için "Müzakere masasında ne yapacaklarını bilmiyorum. Savaşı sürdürmek istedikleri halde eğer çatışmanın dondurulmasına ilişkin bazı kurnaz fikirler dileneceklerse o zaman neden oraya davet etsinler?" dedi.
ABD Başkanı Donald Trump üç yıldır devam eden savaşın bir an önce çözüme kavuşturulması için bastırıyor, ancak savaşan tarafları müzakere masasına oturtmak için henüz bir plan ortaya konmuş değil.
Ukrayna haber ajanslarına göre Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Kiev'in Riyad'da yapılacak görüşmeler hakkında "hiçbir şey bilmediğini" ve "biz olmadan bizimle ilgili hiçbir şeyi ya da anlaşmayı tanıyamayacağını" söyledi.
Moskova toplantı öncesinde yaptığı açıklamada Trump ve Vladimir Putin'in Ukrayna savaşı sırasında ülkeleri arasındaki "anormal ilişkileri" geride bırakmak istediklerini ve Avrupalıların herhangi bir müzakere masasında yer almasına gerek görmediklerini söyledi.
Kremlin'den Pazartesi günü yapılan açıklamaya göre Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Putin'in üst düzey yardımcılarından Yuri Uşakov'un Moskova'yı temsil edeceği görüşmelerde Başkan Trump ve Putin arasında bir zirve yapılması olasılıkları da ele alınacak.
ABD tarafından ise Dışişleri Bakanı Rubio, Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ve Özel Temsilci Steve Witkoff Riyad'da olacak.
Moskova, görüşmelerin "öncelikle Rus-Amerikan ilişkilerini yeniden tesis etmeye yönelik" olacağını söyledi.
Kaynak, EPA / Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov
İngiltere Başbakanı Starmer: 'Birliklerimizi Ukrayna'da konuşlandırmaya hazırız'
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, bir barış anlaşması kapsamında Ukrayna'nın güvenliğini garanti altına almak için İngiliz birliklerini Ukrayna'da konuşlandırmaya "hazır ve istekli" olduğunu söyledi.
Starmer, Pazartesi günü Avrupa liderleriyle birlikte Paris'te düzenlenecek acil zirveye katılacak.
Daily Telegraph gazetesi için bir yazı da kaleme alan Starmer, İngiltere'nin "gerekirse kendi birliklerini konuşlandırarak" Ukrayna'ya güvence verilmesine katkıda bulunmaya hazır olduğunu söyledi.
"Ukrayna'nın güvenliğini güvence altına alan herhangi bir çaba, kıtamızın ve ülkemizin güvenliğini güvence altına almaya katkı sağlar" diye ekledi.
Starmer, Rusya'nın Ukrayna ile savaşının "sonuna gelinmesinin" Putin için geçici bir duraksama olmasına izin veremeyeceklerini vurguladı.
İngiliz birlikleri, Avrupa ülkelerinden diğer askerlerle birlikte Ukrayna'nın ve Rusya'nın elinde tuttuğu topraklar arasındaki sınır boyunca konuşlandırılabilir.
Starmer'in açıklaması, İngiltere'nin eski Genelkurmay Başkanı Richard Dannatt 'ın BBC'ye İngiltere ordusunun Ukrayna'da olası bir barışı koruma görevine liderlik edemeyecek kadar " bitkin" olduğunu söylemesinden sonra geldi.
Kaynak, Getty Images / Volodimir Zelenskiy ve Keir Starmer Ocak ayında Kiev'de bir araya geldi.
2006-2009 yılları arasında ordunun başında bulunan Dannatt, Ukrayna'da barışı koruma görevi için 40 bin kadar İngiliz askerinin dönüşümlü olarak görevlendirileceğini, ancak "bu sayıda birliğe henüz sahip olmadıklarını" söylemişti.
Starmer, ABD'nin Rusya ile barış görüşmelerinde Avrupa'yı dışlayacak bir çözüme doğru ilerlediği yönündeki endişelere yanıt olarak, kıtanın diğer liderleriyle bir araya geliyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un çağrısıyla Paris'te gerçekleşecek zirveye, İngiltere, Almanya, İtalya, Polonya, İspanya, Hollanda ve Danimarka liderlerinin yanı sıra Avrupa Konseyi ve Avrupa Komisyonu başkanları da katılacak.
Ukrayna, Suudi Arabistan'daki Rusya-ABD görüşmelerine katılmayacak
Kaynak, Getty Images / Putin ve Trump, 2019'da Japonya'daki G20 Zirvesi'nde bir araya gelmişti.
Ukraynalı yetkililer Salı günü Suudi Arabistan'da yapılması beklenen Rusya-ABD görüşmelerine katılmayacağını açıkladı.
BBC'ye konuşan hükümetten bir kaynak, Ukrayna'nın bu görüşmeye davet edilmediğini ve bir heyet göndermeyeceğini söyledi.
Bu açıklama ABD'nin Ukrayna özel temsilcisi Keith Kellogg'un, Kiev'in müzakerelere dahil olacağı yönündeki iddiasının ardından geldi.
Trump'a yakın iki dış politika danışmanı, Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ve Orta Doğu Temsilcisi Steve Witkoff'un görüşmeler öncesinde bu gece Suudi Arabistan'a gideceği açıklandı. Burada ABD ile Rusya arasında Ukrayna konusunda ilk yüz yüze görüşmeler yapılacak.
Fox News'e konuşan Witkoff, ABD'nin Ukraynalı yetkililerle ayrı ayrı görüştüğünü ve "Ukrayna'nın görüşmelerin bir parçası" olduğunu söyledi. Ancak Kiev'den yetkililerin de Suudi Arabistan'a çağrıldığına dair bir bilgi paylaşmadı.
Ukrayna'nın müzakere sürecine katılımı sorulduğunda, kimsenin dışlanmadığını ifade etti, ancak Kiev'in topraklarından vazgeçme olasılığına dair bilgi vermeyi reddetti.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ülkesinin dahil olmadığı hiçbir anlaşmayı kabul etmeyeceğini tekrarladı.
Fransa'da acil toplantı
ABD'nin Ukrayna'daki savaşı sona erdirmek için Rusya ile bir anlaşma yapma çabaları devam ederken Avrupa liderleri bugün Fransa'da acil bir zirve için bir araya geliyor
Reuters'ın haberine göre zirveye Fransa, İngiltere, Almanya, Polonya, İtalya, İspanya ve Danimarka liderleri katılacak.
Avrupa hükümetleri, ABD'nin kıtanın güvenliğini tehlikeye atacak bir anlaşmaya varmasından endişeli.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile görüştüğünü açıkladı. Macron, Suudi Arabistan'ın "sürecin merkezinde Avrupalıların yer aldığı sağlam ve kalıcı bir barış" için oynayabileceği rol konusunda konuştuklarını ifade etti.
'Avrupa'ya uyanış çağrısı'
ABD Başkanı Donald Trump, Şubat ayında Putin ve Zelenskiy'le olası bir barış müzakeresine dair ayrı ayrı telefon görüşmesi yapmış; ardından Putin'le Ukrayna Savaşı'na son verme konusunu Suudi Arabistan'da görüşebileceğini söylemişti.
Belli bir tarih belirtmeyen Trump bu görüşmeye Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın da katılmasını önerdi.
Ardından Suudi Arabistan yönetimi yazılı bir açıklama ile Trump ve Putin arasındaki telefon görüşmesini ve zirvenin krallıkta yapılma ihtimalini memnuniyetle karşıladığını belirtti.
BBC Güvenlik Muhabiri Frank Gardner, Trump'ın bu hamlesini Avrupa için bir "uyanış çağrısı" olarak nitelendiriyor:
"On yıllarca savunma konusunda ABD'ye güvendikten sonra, Beyaz Saray'ın Avrupa'ya mesajı açık: Artık ABD'yi cepte göremezsiniz, ipleri ele alıp kendi güvenliğinize bakmanız gerekiyor."
Kremlin'den yorum geldi
Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov 16 Şubat'ta yaptığı açıklamada, telefon görüşmesinin, Rusya ve ABD'nin artık savaştan değil, barıştan bahsedeceği anlamına geldiğini söyledi:
"Bu, sorunları artık diyalog yoluyla çözmeye çalışacağımıza dair güçlü bir işaret" diyen Peskov, Batı'nın yaptırımlarının Rusya-ABD görüşmelerinin önüne geçmeyeceğini ve bunların "uygulandığı kadar çabuk kaldırılabileceğini" öne sürdü.
Zelenskiy ise, Trump'ın ilk telefon görüşmesinin Kiev ile değil Moskova ile yapıldığını öğrenmenin can sıkıcı olduğunu söyledi.
BBC Türkçe