Cezaevlerinde 58 bin 500 tutuklu ve hükümlü üretim yapıyor

Cezaevlerinde bulunan mahkumlar için 200’den fazla meslekten birini uygulamalı öğrenmek mümkün. İşyurtları ile mesleki eğitim verilen mahkumlar, bin 700 atölye ve tesiste çalışma imkanı buluyor. Her yıl ortalama 58 bin hükümlü ve tutuklu, Adalet Bakanlığı ya da iş birliği yapılan özel sektörde mal ve hizmet üretiyor.

Çeşitli sebeplerle ceza ve tutukevlerine girenlerin, cezalarını tamamlamalarının ardından iş bulmaları kolay olmuyor.

Bozulan sicile ek olarak mesleki bir becerinin de olmaması, rehabilite olarak hayata yeniden başlangıç yapmak isteyenlerin karşısındaki en büyük zorluk oluyor.

Bunu önlemek ve cezaevlerinde bulunan vatandaşları yeniden hayata kazandırmak adına 1997 yılında Adalet Bakanlığı bünyesinde ‘Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İşyurtları Kurumu’ oluşturulmuştu.

2018 yılında yeniden düzenlenen İşyurtları, cezaevlerinde kalanlar için bir meslek edinme ve işgücüne katılma kurumu haline dönüştü. “Dünyaya örnek olma” vizyonuyla hareket eden kurum bir çok mahkum için umut oldu.

367 müdürlüğü var

Türkiye genelinde 162’si kapalı, 98’i açık, 18’i ise kadın cezaevlerinde olmak üzere toplam İşyurdu müdürlüğü sayısı 367’ye ulaştı. Bu müdürlüklerde eğitim tesisleri ve atölyelerin sayısı ise bin 700.

Yıllık ortalama çalışan sayısı ise 58 bin 500 olarak hesaplanırken, işyurtlarında 2023 yılında 50 bin 98 hükümlü ve tutuklu çalışarak üretime katkıda bulundu.

Çalışanlar yine bakanlık tarafından sigortalanıyor.

2 yılda 4 bin 596 mahkum meslek edindi

2022 yılında tutuklu ve hükümlülere yönelik 353 ayrı mesleki eğitim düzenlenmişti. 2023’te buna 50 eğitim daha eklendi. 2024’te hedef yine 50 ayrı mesleki eğitim faaliyeti yapılması.

Ayrıca kadın tutuklu ve hükümlülere yönelik olarak 2022’de 29, 2023’te ise 5 mesleki eğitim düzenlendi. 

İki yılda toplam 4 bin 338 erkek, 258 kadın hükümlü, mesleki eğitime katılarak belge aldı.  2024 yılında 300 erkek ve kadın mahkumun daha meslek öğrenmesi hedefleniyor.

En çok ilgi mobilya ve giyime

İşyurtlarında meslek edindirmeye yönelik eğitimlerin kapsamı 200’den fazla. En çok ilgiyi mobilya ve giyimle ilgili sektörlerle görse de elektrik, elektronik, kişisel bakım ürünleri, biyogaz tesisi yapımı, çiğ köfte, matbaacılık, parke taşı üretimi, resim, Oltu taşı, teraryum, süt ürünleri, besicilik, kuruyemişçilik, mimari restorasyon, oto yıkama, oto tamir, kuaförlük, haşere ilaçlama, restoran işletme gibi pek çok farklı sektöre ilişkin meslek öğrenimi ya da tecrübeni edinimi mümkün.

Özel sektörle iş birliği 

Meslek öğrenmek ya da tecrübe edinmek isteyen hükümlü ve tutuklular için Adalet Bakanlığı’na ait tesislerde çalışma imkanı yanında, özel sektörle yapılan iş birliği ile tecrübe edinmek de mümkün oluyor.

Özellikle açık cezaevinde bulunanların mesleki eğitime yönelik çalışmalarına izin veriliyor.

Bu kapsamda özel sektörle imzalanın 85 protokol ile 3 bin 326 hükümlü, çalışma imkanı buldu.

"Hükümlü ve tutukluları topluma kazandırıyoruz"

TRT'de yer alan özel habere göre Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Türkiye'de ceza infaz sisteminin yalnızca suçluyu cezalandırmak değil, aynı zamanda suçluları yeniden topluma kazandırmak ve toplumu suçtan korumak amacıyla hareket ettiğini belirterek, şunları söyledi:

"Bu hedefler doğrultusunda hükümlü ve tutukluların  rehabilitasyonları sırasında meslek ve sanatlarını korunup genilştirilmesi veya öğrenmeleri amacıyla İşyurtları faaliyetleri yürütüyoruz. Bu çalışmalarla hükümlü ve tutukluların cezasını infaz ederken, aynı zamanda bir eğitim merkezi gibi çalışan ceza infaz kurumlarında meslek öğreniyorlar. Suçlulun ıslahı anlamında birer eğitim merkezi ve meslek edinme kursu gibi hizmet veren İşyurtları'nın çalışmalarını çok önemsiyoruz. İşyurtları'nda iş başı mesleki eğitime tabi tutulan hükümlü ve tutukluların mesleki deneyimlerini belgelendirmek ve tahliyelerinden sonraki yaşanlarında istihdam olanaklarını artırmak amacıyla, kurumlarda mesleki yeterlilik sınavlarının yapılması sağlandı. İşyurtları içinde yapılan bu çalışmalardaki temel amacımız hükümlü ve tutukluların tahliyeleri sorasında sosyal yaşama uyumlarını kolaylaştırmaktır".

110 satış noktası

Tutuklu ve hükümlülerin ürettikleri, vatandaşların beğenisine de sunuluyor. Geçmiş yıllarda yalnızca adliye ve cezaevi kantinlerinde bu ürünleri bulup satın almak mümkündü. Ancak ürün artışı ve gösterilen ilgi nedeniyle, tutuklu ve hükümleler tarafından üretilen mal ve hizmetler daha çok noktada tüketici beğenisine sunulmaya başlandı.

Bakanlığa ait 31 sosyal tesisin yanı sıra 79 satış mağazasında bu ürünler satışa sunuluyor.