BURSA ARENA / Haber Merkezi
Rusya'nın 24 Şubat'ta Ukrayna'yı işgale başlamasından bu yana, çok sayıda aile birbirinden ayrılmak zorunda kaldı. Erkekler çatışma alanlarında kaldı, kadınlar ve çocuklar daha güvenli bölgelere gitti. Bazı Ukraynalı kadınlar ise tüm tehlikelere rağmen çatışma bölgelerinde gönüllü olarak çalışmak, askerlere destek olmak ve şehirlerini korumak için bulundukları yerde kalmayı seçti.
Sosyal medyada son günlerde Rus işgaline karşı direnmeye hazır olduğunu söyleyen birçok kadının askeri üniformalı ve silahlı fotoğrafları yayılıyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin eşi Olena Zelenska, Instagram hesabından bu kadınların bazı çarpıcı fotoğraflarını paylaşıyor.
Ukrayna'da kalmayı tercih eden kadınlardan bir tanesi olan Zelenska, yaptığı paylaşımlardan bir tanesinde, "Direnişimizin önemli bir kadın yüzü var" ifadesini kullandı.
Savaşın ön cephesinde kalmayı seçen beş kadının hikayesini anlatıyoruz.
Kira Rudik - "Olanlar korkutucu ama ben de kızgınım"
Ukraynalı milletvekili ve Holos (Ses) Partisi lideri Kira Rudik, "Savaş başlayana kadar hiç silaha dokunmamıştım. Hiçbir zaman gerekli olmadı" diye anlatıyor ve devam ediyor:
"Ancak işgal başladığında bize silahlanma seçeneği sunuldu. O kadar şaşırdım ki almaya karar verdim. Çok ağırdı, metal ve yağ kokuyordu."
Rudik, siyasi görevlerinin yanı sıra Kiev'i korumak için bir araya gelen bir direniş grubunun kurucusu.
Ukrayna istihbarat teşikilatı tarafından Putin'in "öldürülecekler listesi"nde bulunduğunu öğrendiğini söyleyen Rudik, bir süredir konumunu gizli tutma kararı aldığını söylüyor.
"Bu savaşın nasıl olacağı konusunda herhangi bir yanılsamamız yok ama çocuklarımızı, vücutlarımızı ve itibarımızı korumak için savaşmamız gerektiğinin farkındayız. Olanlar korkutucu ama ben de kızgınım ve bu kızgınlığımın ülkemi koruyabilmem için iyi bir ruh hali olduğunu düşünüyorum."
Rudik'in elinde silah tuttuğu bir fotoğrafı sosyal medyada çok hızlı şekilde yayıldı, birçok kadın aynı şekilde silahlanmaya karar verdi.
BBC'ye konuşan Rudik, "Çok sayıda kadından direnmeye hazırlandıklarını söyledikleri mesajlar alıyorum" dedi.
Dünya Bankası'na göre 44 milyonluk Ukrayna'da 23 milyon kadın yaşıyor.
Ukrayna ordusu, askerlerinin yüzde 15,6'sının kadın olduğunu belirtiyor, bu sayının 2014 yılından bu yana iki katına çıktığını tahmin ediyor.
Aralık'ta 18-60 yaş arasında ve fiziksel durumu iyi olan tüm kadınların olası askerlik hizmeti için kayıt yaptırması istendi.
Askerlik için kayıt yaptıran ya da geride kalıp direnmeye karar veren bu kadınlar kendilerini çok tehlikeli durumlarda bulabiliyor.
Rusya'nın işgalinden bu yana kaç kişinin hayatını kaybettiği tam olarak bilinmiyor. 8 Mart'ta açıklama yapan Birleşmiş Milletler (BM), 516 sivil kaybı olduğunu bildirdi. Ukrayna yetkilileri ise bu sayının binden fazla olduğunu öne sürüyor.
Bunun yanı sıra her iki taraftan binlerce askerin de çatışmalar sırasında yaralandığı ve öldüğü düşünülüyor. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, savaşın ilk iki haftasında yaklaşık 1300 askerin hayatını kaybettiğini söyledi.
Çatışma alanlarının yakınlarında yaşayan birçok Ukraynalı sivil, kendilerini saldırılardan korumak için günlerini binaların bodrum katlarında veya metro istasyonlarında geçiriyor.
Ülkede kalan ve gönüllü olarak çalışmak isteyenler ise kendilerini sivillerin tahliyesi için açılan birçok insani koridor geçişinin engellendiği ve ateşkes anlaşmalarının ihlal edildiği kaotik bir çatışma ortamında buluyor.
Marharyta Rivaçenko - "Gidebileceğim başka hiçbir yer yoktu"
Çatışma alanlarında gönüllü olarak direnmeyi seçenler sadece siyasetçiler değil.
24 Şubat'te başlayan işgalden birkaç gün önce arkadaşlarıyla Budapeşte'de 25'inci doğum gününü kutlayan Marharyta Rivaçenko, bugünlerde sığınakta kalıyor. Daha önce halka ilişkiler müdürü olarak çalışan ve BBC'ye konuşan Rivaçenko, "Savaş başladığında ailem Harkov'da ben de Kiev'deydim. Gidebileceğim başka hiçbir yer yoktu" diye anlatıyor.
"Kaçmak istemedim, bir şey yapmak istedim. O yüzden bölgesel savunmaya katılmaya karar verdim."
Rivaçenko, ilkyardım eğitimi aldıktan sonra asistan hemşire olarak çalışmaya başladı.
"Çok korkuyorum. Hayatımı çok seviyorum ve yaşamak istiyorum ama hayatımın gidişatını belirleyen bu savaşı sonlandırmak için yardım etmem gerekiyor."
Yustyna Dusan - "Önceliğim hayatta kalmak"
Gönüllü olmak isteyen herkesin bölgesel savunma birimine katılması mümkün olmuyor. Halihazırda çok sayıda gönüllü bulunuyor, öte yandan herkesin yeterince deneyimi olmayabiliyor.
İşe alım danışmanı olarak çalışan Yustyna Dusan, ülkesine yardım edebilmek için elinden geleni yaptığını söylüyor ve durumunu böyle anlatıyor:
"Yedek listesindeyim ve savaşmaya hazırım. Kiev'de araç ve silah sahibi olmadığım için Lviv'e gönderildim. Şimdilik güvenli bölgede gönüllü olarak çalışıyorum, çatışma alanlarına yardım ve ekipman gönderiyoruz."
Dusan, savaştan önce hayvan hakları savunucusu olduğunu ancak artık hayvanlara ayıracak vakti olmadığını anlatıyor.
"Hayvanların şehirlerde terkediliyor ve ölüyor olması çok korkunç ama şu anda önceliğim askerlerimize yardım edebilmek için hayatta kalmak.
"Bütün Ukraynalıları öldürmek istiyorlar, çocuklarımız ölüyor. Kendimizi çok yalnız hissediyoruz."
Olena Biletskyi - "Kızımın özgür bir Ukrayna'da doğmasını istiyorum"
Eskiden avukat olarak çalışan Olena Biletskiy'in Kiev'deki evi Ukrayna Kadın Muhafızları'nın merkezi olarak kullanılıyor.
6 aylık hamile olan Biletskiy, eşi Oleksandr ve iki kızı ile çatışmalara rağmen Kiev'de kalmaya karar verdi.
Biletskiy, "Ülke çapında kadınları savaşmaya hazırlıyoruz. Kiev'de kalmaya ailecek karar verdik, işgal altında yaşamak istemiyoruz" diye konuştu.
Biletskiy ve eşi, kadınlara molotof kokteyli hazırlamayı ve silah kullanmayı öğretiyor, web sitelerinde 33 farklı dilde bilgi paylaşıyor.
Biletskiy aynı zamanda çatışma bölgelerinde hava saldırılarının sırasında ve paraşütçü askerler tarafından hedef alınması için Rus birlikleri tarafından çizilen ultraviyole işaretleri yok etmek için uğraşıyor.
"İlk günlerde yaşadığımız korku ve endişe çok fazlaydı. Artık korkmuyoruz, yalnızca düşmanı yenmek istiyoruz. Hayatta kalmayı başarabilecek miyiz bilmiyorum ama yaşamak, kızımı özgür ve bağımsız Ukrayna'da doğurmak istiyorum."
Yaryna Arieva - "Kendim için kormuyorum"
Rusya'nın Ukrayna işgalinin sabahında Yaryna Arieva'nın aklında tek bir şey vardı, evlenmek istiyordu.
Çatışma sırasında birlikte olmak isteyen Yaryna Arieva ve Svyatoslav Fursin evlendi ve ardından Kiev'i korumak için bölgesel savunmaya katıldı.
Arieva, "Evim burada, ailem burada, kedim burada. Sevdiğim her şey Kiev'de o yüzden gidemem, gerekirse de savaşırım" diye anlatıyor.
Arieva'ya Kiev Belediyesi'nde çalıştığı için silah ve zırhlı yelek verildi ve eşiyle birlikte bölgesel savunma üssüne yerleşti. Ancak Arieva henüz çatışmak için yeterince deneyimli değil, o yüzden günlerini dua ederek, sigara içerek ve çalışarak geçirdiğini anlatıyor, devamlı eşinden haber bekliyor.
21 yaşındaki Arieva, "Savaştan önce çok fazla korkum vardı. Köpeklerden ve karanlıktan korkardım. Şimdi ise sadece eşimi kaybetmekten korkuyorum, kendim için korkmuyorum" diye anlatıyor.
Aralarında kadınların da bulunduğu çok sayıda gönüllü, her gün çatışma alanlarında hayatını kaybediyor.
24 Şubat'ta 52 yaşında ve beş çocuk annesi olan İryna Tsvila, Kiev'de şehri korumaya çalışırken hayatını kaybetti.
Bundan bir hafta sonra Kiev'deki bir hayvan barınağına mama götüren bir araca ateş açıldı ve biri kadın üç kişi yaşamını yitirdi.
Annesine ilaç almak için dışarı çıkan Valeria Matsetska bir Rus tankının açtığı ateş sonucu hayatını kaybetti.
Harriet Orrell
BBC Haber Ajansı