2023 Nobel Fizik Ödülü, maddedeki elektron dinamikleriyle ilgili çalışmalarından dolayı bilim insanları Pierre Agostini, Ferenc Krausz ve Anne L'Huillier'e verildi.

Fizikçiler, "en kısa anı" yakalayan ve elektronların dünyasına bir pencere açan ışık deneyleri için ödüle layık görüldü. Üç bilim insanı 11 milyon İsveç kronu (1 milyon dolar) para ödülünü paylaşacak.

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nde düzenlenen basın toplantısında, ödülün, "maddedeki elektron dinamiklerinin incelenmesi için zamanın en küçük birimi yani saniyenin bir kentilyonda biri olan attosaniye ışık darbeleri üreten deneysel yöntemler" keşfetmelerinden ötürü üç bilim insanına verildiği açıklandı. Kentilyon, bin katrilyona eşit ve19 haneli.

Basın toplantısında Agostini, Krausz ve L'Huillier'in, elektronların hareket ettiği veya enerji değiştirdiği süreçleri ölçmek için kullanılabilecek kısa ışık darbeleri yaratmanın bir yolunu keşfettikleri belirtildi.

Pierre Agostini ABD'deki Ohio State Üniversitesi, Ferenc Krausz Almanya'daki Max Planck Enstitüsü, Anne L'Hullier ise İsveç Lund Üniversitesi'nde görev yapıyor.

nobel

KAYNAK, GETTY IMAGES

Geçen yıl Nobel Fizik Ödülü, kuantum mekaniği alanındaki çığır açıcı çalışmaları nedeniyle Fransız bilim insanı Alain Aspect, Amerikalı bilim insanı John Clauser ve Avusturyalı bilim insanı Anton Zeilinger'e verilmişti.

2021'de ödülün sahipleri; karmaşık sistemlere, özellikle de Dünya'nın iklimine ilişkin anlayışımızı değiştiren Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann, ve Giorgio Parisi olmuştu.

2020'de kara delikleri araştıran Roger Penrose ile galaksimizin merkezindeki bir cisimle ilgili araştırmalarından dolayı Reinhard Genzel ve Andrea Ghez ödülü paylaşmıştı.

2019'da ise Nobel Fizik Ödülü, Büyük Patlama'dan sonra evrenin evrimini açıklayan James Peebles ile bir güneş sistemi dışındaki gezegenin keşfi nedeniyle Michel Mayor ve Didier Queloz'a verilmişti.

Nobel Fizik Ödülü bugüne dek sadece 4 kadına verildi: Marie Curie (1903), Maria Goeppert-Mayer (1963), Donna Strickland (2018) ve Andrea Ghez (2020).