İsrail ve ABD diken üstünde: İran misillemesine karşı nasıl hazırlıklar yapılıyor?

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye'ye düzenlenen suikastın ardından İsrail ve ABD olası misillemelere karşı hazırlık yapıyor. 

Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), muhtemel karşı saldırıların engellenmesi için ABD'li ve Arap diplomatların yoğun çalıştığını fakat İran ve Lübnan Hizbullahı'nın bu girişimlere yanıt vermediğini savunuyor.

Kimliğinin paylaşılmamasını isteyen İranlı bir diplomat, Tahran'ın ikna edilemeyeceğini öne sürerek şunları söylüyor: 

Bu girişimlerin bir anlamı yok. İsrail tüm kırmızı çizgileri aştı. Cevabımız hızlı ve ağır olacaktır.

İsrail, İran'ın Şam'daki büyükelçilik yerleşkesinde yer alan konsolosluk binasına 1 Nisan'da hava saldırısı düzenlemişti. Saldırıda, İran Devrim Muhafızları Ordusu'ndan ikisi general rütbesinde toplam 7 kişi ölmüştü.

Olayın ardından İran misilleme yaparak İsrail'e yaklaşık 300 drone ve füze fırlatmıştı. İsrail ve müttefikleri, bunların yüzde 99'unun havada imha edildiğini bildirmişti. 

WSJ'nin analizinde, Tahran ve Lübnan Hizbullahı'nın diplomatik girişimlere olumlu yanıt vermemesi sebebiyle bu seferki muhtemel misillemenin kontrol altında tutulmasının çok daha zor olacağı değerlendirmesi paylaşılıyor. 

Pentagon'dan cuma günü yapılan açıklamada, karşı saldırılara tedbir olarak Ortadoğu'ya ek savaş jeti ve gemileri gönderileceği duyurulmuştu. 

Ayrıca WSJ, misilleme durumunda İran'ın desteklediği Yemen'deki Husilerin ve Irak'taki milislerin de saldırılara katılmasından endişelenildiğini bildiriyor. 

Tel Aviv ve Washington'ın uyarısını Tahran yönetimine ilettiğini söyleyen Arap yetkililer, Hizbullah'la İran'ın karşılığının çok sertleşip Tel Aviv ya da İsrail'in içlerine saldırı boyutuna ulaşması halinde İsrail'in onlara savaş açacağı mesajı verdiğini belirtiyor.

İranlı yetkililerse gerilimi tırmandırma riskini anladıklarını belirtirken, İran'ın dini lideri Ali Hamaney'in muhafazakarlardan baskı gördüğünü savunuyor. 

"Misilleme birkaç güne gerçekleşebilir"

Amerikan medya kuruluşu CNN'in analizindeyse İran'ın karşı saldırısının birkaç gün içinde gerçekleşebileceği ileri sürülüyor.

Adlarının açıklanmasını istemeyen ABD'li yetkililer, İran'ın misillemeye dair planlarını paylaşmadığını, Washington'ın bölgedeki durumu yakından takip ettiğini söylüyor. Yetkililer, nisandaki misillemeye kıyasla bunun daha kuvvetli ve karmaşık yapıda bir saldırı olabileceğini savunuyor. 

Washington Post'un haberindeyse İsrailli sivillerin olası saldırılara karşı yerel savunma birlikleri kurduğu aktarılıyor. 

İsrail'in kuzeyindeki bir teknoloji şirketini yöneten Yudi Bar On, kurdukları yerel savunma ekiplerine İsrail polisinin eğitim verdiğini ve silah sağladığını belirterek şunları söylüyor:  

Yaşananlardan ders çıkardık ve hazırlıklı olmak istiyoruz. Bir yıl öncesine kıyasla çok daha farklı bir durumdayız.

Heniyye suikastı

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye, İran'ın başkenti Tahran'da kaldığı konutta 31 Temmuz'da düzenlenen saldırıda öldürülmüştü. 

İran Devrim Muhafızları Ordusu ve Hamas, suikastın ülke dışından bir füze saldırısıyla düzenlendiğini öne sürmüş ve olaydan İsrail'i sorumlu tutmuştu. 

Tel Aviv yönetimiyse saldırıyı ne üstlenmiş ne de reddetmişti. İsrail Savunma Kuvvetleri Sözcüsü Daniel Hagari, Heniyye'nin öldürüldüğü gün ordunun bölgede hava saldırısı düzenlemediğini savunmuştu. 

Diğer yandan Amerikan gazetesi New York Times'ın (NYT) perşembe günkü haberinde, suikastın Heniyye'nin kaldığı odalara yerleştirilen patlayıcılarla düzenlendiği iddia edilmişti. Ancak Hamas'ın İran'daki temsilcisi Halid el-Kaddumi, iddiaları reddederek Heniyye'nin bir füze ya da mermiyle öldürüldüğünü ileri sürmüştü.

Yayın kaynakları: Şarku'l Avsat, Independent Türkçe, Wall Street Journal, Washington Post, CNN, Guardian

Fotoğraf: Reuters