Ukrayna'daki durum nedeniyle Rusya'dan ayrılan ABD’li şirketler, Türkiye üzerinden gizlice Rusya pazarına dönmenin yolunu arıyor. Yeni Şafak gazetesi Türk işadamlarından alıntıladığı haberinde, son aylarda ABD merkezli şirketlerden gelen bu tekliflerin sayısının arttığını, ABD’li şirketlerin Rusya, Türkiye, Dubai ve ABD arasında işlerini yürüterek, bu sayede Rusya'dan mal satın aldığını kaydetti.
Haberde, merkezi ABD’de olan birçok uluslararası şirketin, Ortadoğu ülkelerindeki serbest bölgelerde bulunan iştiraklerini kullanarak bu yola başvurduğu belirtildi. Türk firmalarına ortak ticaret teklifinde bulunan ABD’li firmaların, bu yolla çekildikleri Rusya pazarındaki kayıplarını telafi etmek istediği ifade edildi.
Ankara iddiaları reddetti
Türkiye, Rusya'nın 24 Şubat'ta Ukrayna'yı işgalinin neden olduğu krizin başlangıcından bu yana katılmayı reddettiği Batı yaptırımlarını aşmasında Rusya'ya yardım ettiği iddialarını reddetti. Ankara ayrıca, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) içinde Ukrayna'ya en çok yardım eden ülke olduğunu vurguladı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye’nin Birleşmiş Milletler (BM) tarafından alınan kararlara uyduğunu ifade ederek, Rusya'nın kendisine dayatılan Batı yaptırımlarını aşmasına yardım etmediğini ve ülkesinin Ukrayna'yı NATO'daki diğer ülkelerden daha fazla desteklediğini söyledi.
Türkiye, Ukrayna'yı askeri işgali nedeniyle Rusya'ya yönelik ABD ve Avrupa yaptırımlarına katılmadı ve yalnızca BM yaptırımlarına uyacağını açıkladı. Türk şirketleri, Rusya'ya yönelik yaptırımlar nedeniyle Batılı ortaklardan Rus varlıkları satın aldı.
ABD’den uyarı
Geçtiğimiz hafta ABD Hazinesi, Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) ve Maliye Bakanlığı'nı, Rusya'dan gelen kişi ve kuruluşların Batı yaptırımlarını atlatmak için Türkiye'yi kullanmaya çalıştığı konusunda uyardı. TÜSİAD, ABD Hazine Bakanlığı'ndan, Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo tarafından imzalanan ve Türk şirketlerinin Rus kuruluşları ve yaptırımlara tabi kişilerle ilişki kurması halinde yaptırım olasılığı konusunda uyarıda bulunan bir mektup aldığını ve mektubun Dışişleri Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’na iletildiğini açıkladı. Adeyemo, Türk şirketlerinin ve bankalarının yaptırım riski altında olabileceği ve ABD tarafından yaptırım uygulanan kişilere maddi destek sağlayan kişi veya kuruluşların ABD yaptırımlarının riski altında olduğu konusunda uyardı.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Türk iş dünyası örgütlerine iletilen mektubun iş çevrelerimizde bir endişe yaratması anlamsızdır… Müttefikimiz ve ticaret ortağımız ABD’nin, işletmelerini, ekonomimize yatırım yapmaya davet ettiğini görmekten memnuniyet duyuyoruz. Ayrıca komşularımızla, başta turizm olmak üzere çeşitli sektörlerde, yaptırımlara konu olmayan çerçevede, ticari ve ekonomik ilişkilerimizi geliştirmeye kararlıyız” ifadelerini kullandı.
ABD, Rus hükümetinin ve şirketlerinin Türkiye'yi, Batı'nın Rusya'ya karşı mali ve ticari yaptırımlarından kaçmak için kullanmasından giderek daha fazla endişe duyuyor. Türkiye'nin Rusya'ya ihracatı Mayıs ve Temmuz ayları arasında geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 50 arttı. Türkiye'nin Rusya'dan petrol ithalatı da arttı. İki taraf ayrıca, Gazprom'un Türkiye'ye ihraç ettiği doğalgazın ödemesi için ruble cinsinden anlaşmaya vardı.
Şarku'l Awsat
Ankara/Said Abdurrazık