Haberin var mı taş duvar?
Demir kapı, kör pencere,
Yastığım, ranzam, zincirim,
Uğruna ölümlere gidip geldiğim,
Zulamdaki mahzun resim,
Haberin var mı?
Görüşmecim, yeşil soğan göndermiş,
Karanfil kokuyor cıgaram
Dağlarına bahar gelmiş memleketimin...
Ahmet Arif’in bu ünlü şiiri ne kadar gerçekçi anlatıyor ‘içerdekiler’in ruh halini değil mi?.
Yeniden gündeme gelen af konusundaki gelişmeleri değerlendirmeye bir cezaevi şiiriyle başlamak geldi içimden.
Affın adının bundan aylar önce telaffuz edilmesinden bu yana cezaevlerinde umutlar filizlenmiş, yürekler heyecan rüzgarıyla dolarak kabarmaya başlamış bile.
***
Milliyetçi Hareket Partisi, Af Önerisini, yerel seçim ittifakıyla ilgili çalışmalar başlamadan önce TBMM’ye getirerek, yapılacak görüşmelerde AKP yöneticilerini bu konuda ikna etmeyi amaçlıyor.
Şimdi karşımızda, MHP’nin teklifi üzerine, ‘devlet ancak kendine karşı işlenen suçları affedebilir. Kişileri mağdur eden suçları işleyenlerin cezaları ise, mağdur olan tarafın rızası olduğu taktirde kaldırılabilir’ diyen bir Erdoğan var. Bir de, ‘Biz erken seçime karşıyız. Erken seçim lafını etmek bir ihanettir’ ifadesini kullanan Erdoğan.
‘Bu iki konunun birbiriyle ne ilgisi var?’ dediğinizi duyar gibiyim. Şunu anlatmak istiyorum: MHP lideri Bahçeli, Erken Seçime karşı olan Erdoğan’ı ikna ederek 28 Haziran seçimini yaptırdı. İkna kabiliyetinin güçlü olduğunu gösteren Bahçeli’nin af konusunda da Erdoğan’ı ikna edeceği kanaatini taşıyorum.
Ancak, nasıl ki erken seçimin tarihi konusunda Bahçeli’nin değil Erdoğan’ın dediği olduysa, affın kapsamı konusunda da AKP liderinin dediğinin olacağını, ekonomik, sosyal, siyasal ve sanal alanlardaki bazı konuların da bu teklife ekleneceğini düşünüyorum.
Peki, AKP olmadan MHP’nin af teklifinin Meclisten geçirilmesi mümkün mü?
CHP 144, HDP 67, MHP 50, İyi Parti 40, Saadet Partisi 2, Demokrat Parti 1, Büyük Birlik Partisi 1 milletvekiline sahip. Mecliste 1 de bağımsız milletvekili var. Bu milletvekillerinin tümünün MHP’nin teklifine destek verdiğini varsayalım. AKP dışındaki milletvekillerinin toplam sayısı 306 ediyor. Anayasaya göre, Teklifin Mecliste kabul edilebilmesi için 600 milletvekilinin beşte üçü olan 360 milletvekilinin evet oyu vermesi gerekiyor. Yani, teklifin geçmesi için 54 milletvekiline daha ihtiyaç var.
Hoş, 290 milletvekili bulunan AKP ile 50 milletvekiline sahip MHP bir araya gelse toplam milletvekili sayısı 340 ediyor. (TBMM Başkanı Binali Yıldırım oy kullanamadığı için oy sayısı 339 oluyor) Af teklifini Meclisten geçirmeye Cumhur İttifakının da gücü yetmiyor. Buna rağmen, AKP ikna olduğu taktirde af gibi konunun sürüncemede bırakılmasına diğer partilerin kayıtsız kalmayacağı ve gerekli olan en az 360 evet oyunun sağlanabilmesi için muhalefet partilerinin kısmen de olsa teklife destek vereceği tahmin ediliyor.
Biz bu sayısal analizi yaparak neyin olabileceğini, neyin olamayacağını ortaya koyduk ama MHP’nin bir başka yorumu ve iddiası var. MHP yöneticileri, “Bizim hazırladığımız teklif ne özel ne genel aftır. Şartlı salıvermeye benzer yeni bir müessesedir. Şimdiye kadar 1966 yılından beri Anayasa Mahkemesi’nin kararları tek tek gözden geçirilmiştir. Bu konuda çeşitli çelişkili kararlarda vardır. Bu nedenle, teklifin kabulü için nitelikli çoğunluk (yani 360 kabul oyu) gerekmez” diyor.
Bu yorumu ve ilerde olacakları bekleyip göreceğiz elbet.
***
MHP'nin önerdiği düzenleme 5 yıl ceza indirimi getirilerek, bu süre indirildikten sonra arta kalan cezası bulunmayanların salıverilmesini, soruşturma ve kovuşturması devam eden suçlarda da 5 yıl indiriminin dikkate alınarak ona göre işlem yapılmasını öngörüyor.
Teklifte, 'Ceza indiriminin geri alınması' başlığı altında, "Salıverilen hükümlülerin bihakkın tahliye tarihine kadar hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlemeleri ve bu hapis cezasının kesinleşmesi halinde yapılan indirim geri alınarak hapis cezasının infazına alınır" hükmüne de yer veriliyor.
Teklife göre, "19 Mayıs 2018'e kadarki suçlarda cezadan 5 yıl şartlı indirim yapılacak. Devlete karşı işlenen suçlar ve terör suçları ile cinayet, cinsel suçlar, kadın ve çocuklara yönelik suçlar kapsam dışında kalacak.
Yasa Önerisinin gerekçesinde, mevcut 449 cezaevinin kapasitesinin 211 bin 274 olduğu, buna karşın 194 bin 404 hükümlü ve 59 bin 131 tutuklu olmak üzere 253 bin 535 kişinin cezaevlerinde bulunduğuna işaret ediliyor.
‘Bu doluluk oranının hükümlü ve tutukluların sağlığını bozduğu, insan haysiyetine uygun yaşamayı zorlaştırdığı ve fiziki koşulların sosyal barışı tehdit edecek provokasyonlara açık bir durum yarattığı’ belirtilen gerekçede, yapılacak yasal düzenlemeden 162 bin 989 kişinin yararlanacağı kaydediliyor.
***
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin kuruluşundan günümüze kadar çıkarılan genel ve özel af yasaları ile ceza indirimi düzenlemeleri ise şöyle:
5 Aralık 1921: Fransızlar tarafından işgal edilen topraklarda işlenen suçlara ilişkin af.
19 Aralık 1921: Hıyaneti Vataniye Kanunu kapsamındaki bazı suçlar için öngörülen af.
7 Ocak 1922: Genel af.
31 Mart 1923: Esirlerin affı. (Lozan Antlaşması gereğince Türkiye’nin elinde bulunan askeri ve sivil esirlere ilişkin af)
26 Aralık 1923: Genel af.
20 Mart 1924: Genel affa ek kanun.
16 Nisan 1924: Türkiye’den ayrılan topraklarda yaşayanlar için genel af.
11 Aralık 1924: Meni Müskirat Kanunu (Sarhoşluk veren şeylerin önlenmesi) kapsamında muhkum olanların affı.
23 Mayıs 1929: Kabahatlerin affı. (Kabahatlıların affı ve bazı cürümlerin takibat ve tecili hakkında kanun)
26 Ekim 1933: Genel af
8 Ocak 1936: “Tunceli affı” (Tunceli ilinde yaşayan ve nüfus kütüklerine kaydolmamış olanlar ile asker kaçakları hakkındaki af)
14 Ocak 1938: “Tunceli affı” konusundaki yasanın yenilenmesi.
29 Haziran 1938: İstiklal Mahkemeleri’nde mahkum olanlar hakkında çıkarılan yasası.
19 Nisan 1940: Depremde yararı görülen mahkumların affı.
26 Aralık 1941: Depremde yararı görülen mahkumların affı.
2 Ağustos 1944: Müttefik devletlerin tebaasında bulunan mahkumların affı.
14 Haziran 1946: Basın affı.
14 Temmuz 1950: Kısmi genel af.
11 Mart 1954: Orman suçlarının affı.
11 Şubat 1957: Ateşli silahlara ilişkin af.
23 Haziran 1958: Orman suçlarının affı.
28 Haziran 1960: 27 Mayısçıların affı. (Hürriyet Mücadelesi Uğrunda İşlenen Bazı Suçların Affına Dair Geçici Kanun)
28 Haziran 1960: Ruhsatsız silah taşıyanlara ilişkin af.
10 Eylül 1960: Milli korunma suçları affı.
26 Ekim 1960: Genel af.
18 Kasım 1960: Genel affa ek kanun.
10 Mayıs 1962: 22-23 Şubatçıların affı. (Asker kişiler tarafından 22-23 Şubat 1962 olayları dolayısıyla ve daha önce bu olaylara esas oluşturacak kovuşturmalara ilişkin af)
16 Ekim 1962: DP’lilerin affı. (Anayasayı ihlal suçundan Yüksek Adalet Divanı’nca mahkum edilenlerin cezalarının kısmen affı hakkında kanun)
23 Şubat 1963: Genel af
18 Temmuz 1963: Milli korunma affı.
8 Nisan 1965: DP’lilerin affına ilişkin kanuna ek.
3 Ağustos 1966: Genel af.
19 Temmuz 1967: Genel af kanununa ek.
26 Aralık 1967: 20-21 Mayısçıların affı. (20-21 Mayıs 1963 olaylarından dolayı mahkum edilenler için çıkarılan af kanunu.)
15 Mayıs 1969: Kısmi genel af.
26 Haziran 1973: Orman suçlarının affı.
15 Mayıs 1974: Genel af.
24 Şubat 1976: Şoför affı. (Cumhuriyet’in 50. yılı dolayısıyla çıkarılan aftan kısmen yararlanan sürücülerin mesleklerini icra etmelerine olanak sağlayan yasal düzenleme.)
2 Ağustos 1977: Haşhaş ekicilerinin affı.
26 Ocak 1978: 1974’te çıkarılan genel af kanununa bir bent eklenmesine dair kanun.
25 Eylül 1980: Ateşli silahlar konusundaki af kanunu.
25 Aralık 1985: memurların disiplin cezalarının affı.
25 Mart 1988: Ceza indirimi öngören kanun.
18 Haziran 1992: Memurların disiplin suçlarının affı.
12 Nisan 1991: Terörle Mücadele Kanunu’nun geçici 4. maddesi uyarınca öngörülen şartla salıverme.
6 Mayıs 1993: Öğrenci affı.
1 Haziran 1994: Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun kapsamındaki suçların affı.
7 Haziran 1995: Öğrenci affı.
28 Ağustos 1999: Basın yoluyla işlenen bazı suçların ertelenmesine dair kanun. (Anayasa Mahkemesi’nce kısmen iptal edildi.)
28 Ağustos 1999: Öğrenci affı (Cezaların affı hakkındaki kanuna bir geçici madde eklenmesine ilişkin kanunun Cumhurbaşkanı’nca veto edilmesine karşın öğrenci affı yürürlüğe girdi.)
28 Ağustos 1999: Cezaların infazı hakkındaki kanuna bir geçici madde eklenmesine dair kanun. (Cumhurbaşkanı Anayasa Mahkemesi’ne gönderdi)
---
İyi Haftalar
remzidilan_48@hotmail.com