Ukrayna savaşında ‘otonom katil robotlar’ yakında ortaya çıkar mı?

Ukrayna savaşında silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) artan kullanımı, yeni bir savaş çağını başlatabilecek olan savaş alanında ‘otonom katil robotların’ ortaya çıkacağına ilişkin endişeleri artırdı.

Askeri analistler, savaşçılar ve yapay zeka araştırmacılarına göre, savaş ne kadar uzun sürerse, otonom robotların insanların yardımı olmadan hedefleri belirlemek, seçmek ve saldırmak için kullanılması o kadar olası hale geliyor.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığı analize göre bu, askeri teknolojide makineli tüfeklerin kullanılmaya başlanması kadar derin bir devrime işaret ediyor.

Ukrayna’da halihazırda ABD yapımı Switchblade 600 ve Polonya yapımı Warmate gibi yarı otonom saldırı uçakları var. Her ikisi de canlı bir video yayını sırasında bir kişi tarafından hedeflerin seçilmesini gerektiriyor.

Ancak Kiev, insan müdahalesini tamamen sona erdirecek ve hedeflere hızlı saldırılar başlatacak yapay zekaya dayanan SİHA’ları kullanmaya çalışıyor.

İddialar kanıtlanmamış olsa da, Rusya da yapay zeka silahlarına sahip olduğunu iddia ediyor.

Uzmanlar, Rusya, Ukrayna veya her ikisinin de bunu kullanmasının an meselesi olabileceğini söylüyor.


George Mason Üniversitesi’nde silah inovasyon analisti olan Zachary Kallenborn, “Birçok ülke bu teknolojiyi geliştiriyor. Açıkçası, o kadar da zor değil” dedi.

Ukrayna’nın Dijital Dönüşüm Bakanı Mykhailo Fedorov ise, tamamen otonom katil robot ve SİHA’ları geliştirmenin ‘mantıklı ve kaçınılmaz bir sonraki adım’ olduğunu söyledi.

Ukrayna’nın bu yönde çok fazla Ar-Ge yaptığını dile getiren Fedorov, “Önümüzdeki altı ayda bunun için büyük potansiyel olduğunu düşünüyorum” ifadelerini kullandı.

Savaş uçağı üreten Aerorozvidka’nın kurucu ortağı Ukraynalı Yarbay Yaroslav Honchar şunları söyledi;

“Askerler bilgileri işleyemez ve makineler gibi hızlı kararlar veremezler. Ukraynalı askeri liderler şu anda tamamen otonom ölümcül silahların kullanılmasını yasaklasa da bu durum değişebilir. Henüz bu çizgiyi aşmadık ve ‘henüz’ diyorum çünkü gelecekte ne olacağını bilmiyorum.”

Honchar, Ukraynalı sivillere yönelik saldırılarıyla uluslararası hukuku göz ardı eden Rusya’nın, elinde olsa bu katil robotları kullanacağını ifade etti.

Rusya, İran’dan veya başka bir yerden otonom yapay zeka elde edebilir.

İran tarafından tedarik edilen uzun menzilli Şahid-136 kamikaze olarak bilinen SİHA’lar, Ukrayna’daki elektrik santrallerini devre dışı bıraktı ve sivilleri hedef aldı, ancak yapay zekaya sahip değiller.

Bununla birlikte, Tahran’ın gelişen cephaneliğinde yapay zeka özelliğine sahip olduğu iddia edilen başka SİHA’lar var.

SİHA’lar, veri tabanlarında yer alan görüntüleri kullanarak zırhlı araçlar gibi hedefleri belirleyebiliyor. Ancak bu teknolojinin, makinelerin hata yapmasını ve sivillerin hayatlarının hedef alınmasını önleyecek kadar güvenilir olup olmadığı konusunda anlaşmazlık var.

Bilim insanları, teröristlerin yapay zeka silahlarını ele geçirmesi veya yazılımlarını kopyalanmasından endişe ediyor.

Savaş alanında tamamen otonom katil robotlar kullanan bir ülke olduğuna dair teyit edilmiş bir bilgi yok.

Ancak doğrulanmamış bir Birleşmiş Milletler (BM) raporuna göre, 2020’de Libya iç savaşında kullanılan Türkiye yapımı Kargu-2 SİHA’lar yapay zeka ile hedefleri vuran ilk otonom SİHA oldu.

Kargu-2’yi geliştiren STM’nin Sözcüsü o dönemde AP’ye yaptığı açıklamada, BM raporunun ‘spekülatif, doğrulanmamış’ bilgilere dayandığını ve ‘ciddiye alınmaması gerektiğini’ söyledi ve operatör buna karar vermeden Kargu-2’nin bir hedefe saldıramayacağını sözlerine ekledi.

Kiev / Şarku’l Avsat