Dünya 2024’te kayıtlara geçen en sıcak yazı yaşadı

2024 yazında Avrupa'da karasal alanlarındaki ortalama sıcaklık, 1991-2020 ortalamasının 1,54°C üzerinde gerçekleşti. Dünya genelinde son 13 ayın 12'sinde kritik 1,5°C eşiği aşıldı.

Son yayımlanan rapora göre, 1991ile 2020 yılları arasındaki referans ortalamasına kıyasla son üç ayda dünya genelindeki ortalama hava sıcaklığı 0,69 derece daha yüksek oldu.  Haziran-Ağustos 2023 dönemindeki önceki rekor, 0,66°C idi.

Dünya genelinde ağustos ayındaki ortalama sıcaklık 16,83 derece olarak kaydedilirken, haziran ile ağustos ayları arasındaki küresel sıcaklık, sanayileşme öncesindeki döneme kıyasla ortalama 1,5 dereceden fazla oldu. Avrupa karasal alanlarındaki ortalama sıcaklık, 1991-2020 ortalamasının 1,54°C üzerinde gerçekleşerek, bu sezon için kaydedilen en yüksek sıcaklık oldu ve 2022 yılındaki önceki rekoru (1,34°C) aştı. Böylece Dünya genelinde son 13 ayın 12’sinde kritik 1,5°C eşiği aşılmış oldu.

2024 yazında Batı ve Kuzey Avrupa ortalamanın üzerinde yağış alırken, Akdeniz bölgesinin büyük bölümü ve Doğu Avrupa’da sezon boyunca ortalamanın üzerinde kuraklık yaşandı.

Raporun ayrıntıları ve bazı önemli başlıklar şöyle:

• Ağustos 2024, küresel olarak en sıcak ağustos ayı oldu. Ortalama RA5 yüzey hava sıcaklığı 16,82°C oldu. Bu değer 1991-2020 Ağustos ortalamasının 0,71°C üzerinde.    
• Ağustos 2024, sanayi öncesi seviyenin 1,51°C üzerinde olup küresel ortalama yüzey hava sıcaklığının sanayi öncesi seviyelerin 1,5°C üzerinde seyrettiği 14 aylık dönemdeki 13’ncü ay. 
• Geçen 12 ayın (Eylül 2023 – Ağustos 2024) küresel ortalama sıcaklığı, 1991-2020 ortalamasının 0,76°C ve 1850-1900 sanayi öncesi ortalamasının 1,64°C üzerinde olarak herhangi bir 12 aylık dönem için kaydedilen en yüksek değer oldu. Bunlar, haziran ve temmuz 2024’te sona eren önceki iki 12 aylık dönem için kaydedilen değerlerle aynı.  

• Yılbaşından bu yana (Ocak-Ağustos 2024) küresel ortalama sıcaklık anomalisi, 1991-2020 ortalamasının 0,70°C üzerinde gerçekleşti. Bu, şimdiye dek tutulan kayıtlardaki en yüksek seviye ve 2023’teki aynı dönemden 0,23°C daha sıcak. Bu yılın kalan ayları için ortalama anomalinin, 2024’ün 2023’ten daha sıcak olmaması için en az 0,30°C düşmesi gerekiyor. Bu, ERA5 veri setinin tamamında daha önce hiç gerçekleşmedi ve bu da 2024’ün kayıtlardaki en sıcak yıl olma olasılığını giderek artırıyor. 

Avrupa’da en sıcak yaz yaşandı

• Ağustos 2024’te Avrupa karasal bölgelerinin ortalama sıcaklığı, 1991-2020 Ağustos ortalamasının 1,57°C üzerinde gerçekleşti. Bu, Ağustos 2022’nin ortalamanın 1,73°C üzerinde olmasından sonra Avrupa için kayıtlardaki en sıcak ikinci Ağustos ayı oldu.  
• Avrupa’da sıcaklıklar, Güney ve Doğu Avrupa’da ortalamanın üzerinde seyrederken, İrlanda ve Birleşik Krallık‘ın kuzeybatı kesimlerinde, İzlanda‘da, Portekiz‘in batı kıyısında ve Norveç‘in güneyinde ortalamanın altında seyretti.  

• Avrupa dışında sıcaklıklar en çok Doğu Antarktika, Teksas, Meksika, Kanada, Kuzeydoğu Afrika, İran, Çin, Japonya ve Avustralya‘da ortalamanın üzerinde gerçekleşti.   

• Sıcaklıklar Rusya‘nın doğusu ve Alaska’da, ABD‘nin doğusunda, Güney Amerika‘nın bazı bölgelerinde, Pakistan‘da ve Sahel’de ortalamanın altında seyretti. 

Deniz yüzeyi sıcaklıkları da arttı

• Ağustos 2024’te 60°G-60°K’deki ortalama deniz yüzeyi sıcaklığı (SST) 20,91°C olarak gerçekleşti. Bu, ay için kayıtlardaki en yüksek ikinci değer olup Ağustos 2023’ten yalnızca 0,07°C daha düşük. 
• Ekvatoral Pasifik‘te ortalamanın altında sıcaklıklar görüldü ve bu durum La Niña’nın yaklaşmakta olduğunu gösteriyordu. Ancak okyanuslardaki deniz seviyesi ölçümleri birçok bölgede alışılmadık derecede yüksek kaldı. 

‘Acil önlem alınmazsa, gezegen için çok daha yıkıcı sonuçlar ortaya çıkacak’

Copernicus İklim Değişikliği Servisi  Müdür Yardımcısı Samantha Burgess  bu rekor sıcaklıklar dizisinin 2024’ün kayıtlardaki en sıcak yıl olma olasılığını artırdığına dikkat çekti: “Bu yaz tanık olduğumuz sıcaklıkla ilgili aşırı olaylar, sera gazı emisyonlarını azaltmak için acil önlem almazsak, insanlar ve gezegen için daha yıkıcı sonuçlarla daha da yoğunlaşacak. ”

2024’te Dünya iklim felaketleriyle boğuştu

C3S’nin raporunda, dünya çapındaki iklim felaketlerinin bazılarına da yer verildi:

• İngiltere‘nin güneyi ve İrlanda, Alpler, Balkanlar, Rusya‘nın kuzeybatısı ve doğu Fennoskandiye dahil olmak üzere kıta Avrupası’nın çoğunda Ağustos 2024  ortalamadan daha kurak geçti. Güney ve doğudaki bölgelerde kuraklık ve orman yangınları yaşandı. 

• İzlanda, İngiltere’nin kuzeyi ve İrlanda, Fennoskandiya’nın büyük bölümü, kıta Avrupası’nın kuzey kıyıları, Rusya’nın batısı ve Türkiye‘de sellere ve hasara yol açan ortalamanın üzerinde yağışlar görüldü.   
• Avrupa dışında, Ağustos 2024, Kuzey Amerika‘nın doğusunda (kısmen Debby kasırgasıyla ilgili) Rusya’nın merkezinde, Çin’in doğusunda ve Avustralya’nın doğusunda ortalamadan daha yağışlı geçti. Hindistan alt kıtası muson yağmurları ve Asna Siklonu‘ndan etkilendi. Yoğun yağış Sudan, Etiyopya ve Eritre’de sellere yol açtı. Japonya, Shanshan Tayfunu’ndan etkilendi.  

• Meksika ve Kuzey Amerika’nın güneyi, Rusya’nın bazı bölgeleri, Çin’in tamamı, Güney Amerika ve Güney Afrika‘nın büyük kısmı ortalamanın üzerinde kurak geçerken, Kanada, Sibirya ve Brezilya’da dev orman yangınları görüldü. 

Deniz buzu ortalamanın yüzde 17 altında kaldı

• Kuzey Kutbu’nda deniz buzullarının kapladığı alan, Ağustos ayında uydu kayıtlarında ortalamanın yüzde 17 altında kalarak dördüncü en düşük seviyeye ulaştı. Bu, önceki üç yılın aynı ayına göre belirgin şekilde daha düşük bir ortalama .
• Güney Okyanusu‘ndaki deniz buzu konsantrasyon anomalileri, Hint Okyanusu‘nda  ortalamanın çok altında konsantrasyonlar ve Weddell Denizi‘ndeki ortalamanın çok üzerinde konsantrasyonlar tarafından domine edildi.
• Antarktika deniz buzu kapsamı, uydu veri kayıtlarında Ağustos ayının en düşük ikinci kapsamı olan ortalama yüzde 7’nin altında gerçekleşti ve 2023’te gözlemlenen -yüzde 12’lik Ağustos değerinin ardından bu ikinci en düşük değer.
• Kuzey Buz Denizi’nin hemen hemen tamamında deniz buzu konsantrasyon anomalileri ortalamanın altında seyretti.

Copernicus hesaplamalarında uydu, gemi, uçak ve meteoroloji istasyonlarında yapılan milyarca ölçümü değerlendiriyor.

Kaynak: Yeşil Gazete