Türkiye’de her 4 kişiden 1’inde karaciğer yağlanması görülüyor!

Ülkemizin beslenme şeklinden ve genetik yapısından kaynaklı olarak obezite, her geçen gün artıyor. Buna dayanarak son yapılan araştırmalarda ülkemizin 2/3’ünün hafif kilolu ve obez bireylerden oluştuğu tespit edildi. Obeziteyle birlikte toplumda artan rahatsızlıklardan biri de karaciğer yağlanması ve Türkiye’de her 4 kişiden 1’inde karaciğer yağlanması görülüyor. Bu önemli konu hakkında merak edilenleri Uzm. Dyt. Sena Yazıcı Heyik sizin için kaleme aldı.

Vücudumuzun fabrikası karaciğer

Vücudumuzun fabrikası olan karaciğerin görevleri saymakla bitmez; besin ögelerinin depolanması, metabolize edilmesi, ilaçların, alkolün, vücuda alınan yabancı maddelerin temizlenmesi, kolesterol ve safra salgısı, bazı hormonların üretimi ve bağışıklık hücrelerinin üretimi gibi birçok hayati fonksiyondan sorumludur. Karaciğer yağlanması basit bir şekilde başlayan fakat önlem alınmazsa ciddi evreleri olabilen bir hastalıktır. Zamanla yağlanmaya iltihaplanma da eklenir ve ilerlerse siroza yol açabilir. Bu aşama, geri döndürülemez.

Bel çevresi yağlanmasına dikkat!

Kadınlarda bel çevresi 80cm, erkeklerde 94cm üzerindeyse karaciğeriniz risk altında demektir. Yanı sıra bel çevresindeki yağlanmaya eşlik eden diyabet, insülin direnci, yüksek kolesterol gibi durumlar da karaciğer yağlanmasında önemli risk faktörleridir. Yağlanmanın ileriki safhalarıyla birlikte karaciğer görevlerini tam olarak yerine getirememeye başlar ve baştan aşağıya bütün vücudumuz bu durumdan etkilenir. Durum bu seviyeye gelmeden karaciğer yağlanmasına karşı mutlaka önlem alınmalıdır.

Beslenme alışkanlıklarınızı değiştirin

Eğer ekmek, makarna, pilav, fast food, tatlı ve şeker içerikli besinler çok yüksek miktarlarda tüketiliyorsa, kızartma, kavurma gibi pişirme yöntemleri uygulanıyorsa ve yemeklere eklenen yağ miktarı fazlaysa, kişilerde karaciğer yağlanması görülebilmektedir. Yemeklere eklenen yağ miktarının 2 yemek kaşığını geçmediği, ekmek gibi diğer tahıl ürünlerinin, kişilerin ihtiyacına göre sınırlandırıldığı bir beslenme şekli uygulanmalıdır. Glüten veya laktoz intoleransı varsa bu duruma uygun beslenmek de oldukça önemlidir. Bunun dışında tercih edilen etlerin yağ miktarlarının da düşük olması gerekebilir. Fast food ve tatlı tüketiminden kaçınılmalıdır. Sebze tüketimi de artırılmalıdır. Tabaktaki temel besinin her zaman sebze olmasına özen gösterilmelidir. Aralarda atıştırmalık olarak meyve/ yoğurt, badem, fındık, ceviz gibi besinleri tercih edilebilir.

Alkol ile karaciğer yağlanması ilişkisi

Karaciğer yağlanmasında alkol tüketimi önemli bir rol oynar. Alkol tüketimi vücuttaki yağ metabolizmasının bozulmasına sebebiyet verir. Böylece karaciğer yağlanması dediğimiz durum oluşur.

Hangi testler bize karaciğer yağlanması olduğunu gösterir?

Rutin olarak yaptırılan bir kan testinde yer alan yüksek ALT, AST, GGT (karaciğer enzimleri) seviyeleri, karaciğer yağlanmasının göstergeleridir. Ayrıca USG ile de karaciğer yağlanması tespit edilebilmektedir.

Karaciğer yağlanmasının tedavisinde herhangi bir ilaç bulunmamakla birlikte tek çözüm, uygun diyet tedavisi ve bazı takviyelerdir. Öncelikle varsa alkol tüketimini mutlaka sınırlandırmak gerekmektedir.

Yumurta, ciğer ve kırmızı ette karaciğer için önemli olan kolin maddesi vardır fakat pişirmeyle kayba uğrar. Kolini bu yüzden dışarıdan takviyeyle almak gerekir. Kolin karaciğer fonksiyonlarının korunmasına yardımcı olmaktadır ve karaciğerden yağların taşınmasını sağlar. Ayrıca devedikeni (silibin), enginar yaprağı ekstresi ve karahindiba kök ekstresi takviyeleri de karaciğer sağlığını destekler. Karaciğer yağlanması durumunda takviyesi mutlaka kullanılmalıdır. Silibin, devedikeninin etkili kısmıdır ve özellikle karaciğer enzimlerinin (ALT, AST) düzenlenmesine yardımcı olur. Enginar tüketildiğinde karaciğere faydası olacağı bilinir fakat aslında karaciğer için önemli etken madde enginarın yaprağında bulunmaktadır ve ekstre olarak alınması gerekir. Kolesterol ve trigliseridi düşererek karaciğer yağlanmasının önüne geçebilir. Karahindiba da karaciğer için önemli bir bitkidir özellikle karahindiba kök ekstresi karaciğerdeki oksidatif stres hasarını önlemeye yardımcı olmaktadır.

Sağlıklı beslenmek ve takviye almak karaciğer yağlanmasını önler mi?

Karaciğer yağlanmasının düzeltilmesi ve ilerlemesinin önlenebilmesi için, eşlik eden ve bu duruma yol açan hastalıklar kontrol altına alınmalı ve fiziksel aktivite arttırmalı, beslenme şekli düzeltilmeli ve bu durumun düzeltilmesine yönelik besin destek ürünleriyle karaciğer sağlığı desteklenmelidir.