Ekonomistler Merkez Bankası'nın 100 baz puanlık faiz indirimini nasıl yorumladı?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) bugün düzenlediği Para Politikası Kurulu toplantısı sonrasında politika faizini 100 baz puan indirerek yüzde 12'ye çekti.

Kurul tarafından yapılan açıklamada büyüme vurgusu ve istihdam kazanımları şu ifadelerle paylaşıldı:

"2022’nin ilk yarısında güçlü bir büyüme gözlemlenmiştir. Temmuz başından bu yana öncü göstergeler zayıflayan dış talebin etkisiyle büyümede bir yavaşlamaya işaret etmektedir.

"Bununla birlikte, üçüncü çeyreğe ilişkin öncü göstergeler azalan dış talebin etkisiyle iktisadi faaliyette ivme kaybının devam ettiğine işaret etmektedir.

"Küresel büyümeye yönelik belirsizliklerin ve jeopolitik risklerin arttığı bir dönemde sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi açısından finansal koşulların destekleyici olması önem arz etmektedir. "

TCMB'nin kararı öncesinde dolar/TL kuru Aralık 2021’deki tarihi zirvesini geçti ve gün içinde 18,40 seviyesini aştı.

Reuters anketine katılanların çoğu, TCMB'nin faizleri sabit tutmasını bekliyordu.

Ankete katılan 14 ekonomistin 11'i TCMB'nin faizleri değiştirmeyeceğini öngörüyor, biri 50 baz puan; ikisi 100 baz puan indirime gideceğini tahmin ediyordu.

Reuters'ın aktardığına göre Londra merkezli bağımsız ekonomik araştırma şirketi Capital Economics'ten kıdemli ekonomist Liam Peach, TCMB'nin bu ay büyümenin önünü açmak gerekçesiyle faizleri indirebileceğini söylüyor ve Temmuz ayında endüstriyel üretimin aylık bazda düştüğünü hatırlatıyor.

Bloomberg HT Araştırma Birimi tarafından gerçekleştirilen ankete katılan 17 kurumun ortalama beklentisiyse faizin 50 baz puanla yüzde 12,50 seviyesine indirileceği yönündeydi.

Buna göre 9 kurum faizlerde indirime gidilmesini beklerken, bunların 8'i 100 baz, biri ise 50 baz puanlık faiz indirimi beklentisi açıklamıştı.

Merkez Bankası geçen ay politika faizini 100 baz puan indirerek yüzde 13'e düşürmüştü.

TCMB böylece 2022 yılında yüzde 14 seviyesinde tuttuğu politika faizini ikinci kez değiştirdi.

Ekonomistler kararı nasıl yorumladı?

Ekonomistler ve ekonomi yazarları TCMB'nin gevşeme adımını birlikte halihazırda dolar karşısında rekor düşük seviyeye gerileyen TL kuruyla birlikte değerlendirdi.

Ekonomist Mahfi Eğilmez, kararla ilgili Twitter'da "Enflasyonun artmaya devam ettiği ülkede merkez bankası faiz indiriyor ve bazı yorumcular gerekçeye bakalım diyorlar. Güler misin ağlar mısın?" yorumunu yaptı.

Ekonomist Tuğba Özay, Twitter'dan paylaştığı yorumda "Metindeki tek değişiklik zayıflayan dış talebin etkisi ile büyümede yavaşlamanın başlamış olması" dedi ve ekledi:

"Küresel resesyonun ihtimallerinin arttığı bir ortamda dış talebin yavaşlaması kaçınılmaz. Haliyle faizler ne kadar düşerse düşsün dış talep zayıflamaya devam edecektir."

Ekonomist Atilla Yeşilada ise "TCMB artık 'yoldan çıktı'. 100 baz puan daha faiz indirimi, ben Dünya'da değil, Mars'ta yaşıyorum demek" yorumunda bulundu.

Ekonomist ve Yeniçağ gazetesi yazarı Evren Devrim Zelyut, kararı Twitter'dan şu şekilde yorumladı:

"AKP'nin taktikleri: Bakın faizi nasıl indirdik, seçimde bize oy verin enflasyonu da böyle indirelim...

"Bu taktiğe kanıp oy veren çıkar mı? AKP, TCMB'yi kullanarak sırf seçimlerde kullanacağı bir söylem için kuru ve enflasyonu patlattı, ama herkes emin olsun bunlar iyi günler!"

"Böylesine serbest bir para politikası yönetiminin bedeli yüksek"

Reuters'a konuşan yabancı ekonomistler de kararı değerlendirdi.

SEB Stratejisti Per Hammarlund şu ifadeleri kullandı:

"Ekonomik büyümeyi desteklemek için faizi indirme kararını aldılar. Demek ki bu noktada enflasyonun yükselmesinden çok büyümeyi önemsiyorlar.

"Fakat rezervleri tamamen tüketmeden Türk Lirası'nı desteklemenin bir yolunu bulmaları gerekecek. Önümüzdeki aylarda bu yönde bir açıklama veya müdahale bekliyorum. Enflasyon tekrar yükselebilir, bu da Türk Lirası'nın değerini tekrar düşürebilir."

Allspring Küresel Yatarım, Gelişen Pazarlar Başkanı Alison Shimada, "Ekonomik politikaların böylesine mantık dışı olduğu bir pazarda yatırım fırsatlarını kovalamak çok zor" dedi ve ekledi:

"Düzgün bir hükümet (ekonomik politika) iktidara gelirse pazarların toparlanması mümkün. Bunu daha önce Hindistan ve Endonezya gibi ülkelerde gördük. Fakat karar vericinin doğru olması gerekiyor. Enflasyon yüzde 80 seviyesindeyken faiz oranını düşürmek mantık dışı."

Swissquote Bankası Analisti İpek Özkardeşkaya ise, "Normal şartlarda yüksek enflasyona karşılık faiz oranının da artması gerekir. Her indirim, faizi olması gerektiği değerden uzaklaştırıyor ve döviz kurlarına da yansıyor" dedi:

"Böylesine serbest bir para politikası yönetiminin bedeli yüksek ve kesinlikle sürdürülebilir değil."

Capital Economics Gelişen Pazarlar Kıdemli Ekonomisti Liam Peach ise şu ifadeleri kullandı:

"Bir negatif reel faiz sorunu var, cari açık büyüyor ve kısa vadeli dış borçlar hala yüksek. Yabancı yatırımcıların Türkiye'ye yatırım yapma isteği azalabilir ve Türk Lirası'nın üzerinde daha fazla baskı oluşabilir. Doların değerinin yıl sonunda 24 TL'yi bulmasını bekliyoruz."

Siyasiler faiz kararını nasıl yorumladı?

DEVA Partisi Ekonomi Politikaları Başkanlığı Merkez Bankası'nın faiz indirimi kararını dünyadan kopukluk olarak yorumladı ve Twitter'da şu yorumu paylaştı:

"-Merkez Bankası dünyadan kopuk olduğunu, enflasyonla mücadeleyi umursamadığını bir kez daha gösterdi.

"-İktidarın varlıklılara haksız servet transferi, dar gelirliyi ise ezme politikalarına desteğini sürdürdü.

"-Bu zulüme karşı son sözü vatandaş sandıkta elbette söyleyecektir."

CHP Sözcüsü Faik Öztrak, ise Twitter mesajında, "Bu kararla hem Kur Korumalı Mevduatın Hazineye maliyeti, hem döviz kurunu dizginlemek için TCMB'nin arka kapısından satılan döviz miktarı daha da artacak. Rüzgara doğru tükürmeye devam edin... " dedi.

BBC

Fotoğraf: Getty Images