Kuraklık krizi: Suları çekilen İstanbul barajlarında hayvanlar otluyor

İklim krizine bağlı kuraklık ve hızlı buharlaşma nedeniyle İstanbul’da su seviyesinde düşüş görülen barajlar, riskli seviyenin çok altında. Vatandaşlar ise karneyle su alma tehlikesiyle karşı karşıya.       

Bu yıl yaşanan kuraklık, Türkiye‘nin en büyük şehrinin havzalarındaki su seviyesini neredeyse son on yılın en düşük seviyesine indirdi. İstanbul‘un dışındaki Terkos Barajı‘nın kurumuş göl yatağında artık sığırlar otluyor ve ayçiçekleri yetişiyor.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü‘ne göre, son bir yıldır Türkiye’nin kuzeybatısı ortalamadan yüzde 23 daha az yağış aldı. Sadece Ağustos 2023’te ise bu oran, ortalamanın yüzde 74 altında kaldı ve geçen yıla göre yüzde 90 azaldı.

Reuters’tan Ali Küçükgöçmen’in aktardığına göre, İstanbul’daki 10 barajdan en dolusu olan Terkos Barajı’nda su seviyesi yüzde 9 civarında. Genel su seviyesi, 2014’ten bu yana en düşük seviye olan yüzde 25’in altında ve bu durum 16 milyonluk nüfus için su karnesi uygulamasıyla sonuçlanabilir.

Balıkçı tekneleri barajın eski su hattı boyunca karaya oturmuş durumda. Yakınlardaki köylüler, bir zamanlar gölün olduğu yerde kalan toprakları işlemek için buralara ayçiçeği ekiyor.

Fotoğraf: Ümit Bektaş / Reuters

‘Su her gün çekiliyor’

İstanbul’da bir çoban olan Mehmet Emin Gergili, üç ay önce hayvanlarını otlatmak için Terkos Barajı’na geldiğini ve o zamandan bu yana suların önemli ölçüde çekildiğini söyledi:

Ot yoktu, her yer suyla kaplıydı. Ama şimdi sığırlar diğer uca kadar gidebiliyor. Su her gün çekiliyor.”

Terkos Barajı’nın yakınında ve barajın suyuna bağımlı olan Ormanlı‘daki köylüler, bu yıl yağmur yağmaması nedeniyle pirinç tarlalarını boş bıraktı. Köylüler, 2023’teki düşük rekoltenin gelirlerini düşürdüğünden şikayet etti.

Fotoğraf: Ümit Bektaş / Reuters

Çiftçi Cavit Gürbüz, bölge sakinlerinin 1958’den beri pirinç ektiğini söyledi. Bu yıl farklı ürünler ekmeyi denediklerini ancak toprağın uygun olmadığını ifade eden Gürbüz “Eğer tarlayı görebilseydiniz, ayağınızın içine girebileceği kadar geniş çatlaklar vardı. Bir yıldır yağmur yağmadı. Bir yıldır sağanak yağmur yağmadı” dedi ve ekledi:

(Bu yıl) her yere ekim yapmadık – sadece gerektiğinde sulayabileceğimiz yerlere ekim yaptık. Ama onları bile sulayamadık çünkü su yok ve nehir akmıyor. (Gelecek yıllar hakkında) çok karamsarız. Kuraklık her yeri kasıp kavuruyor.”

Fotoğraf: Ümit Bektaş / Reuters

‘Nüfus arttıkça su tüketimi de artacaktır’

İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) Strateji Geliştirme Dairesi Başkanı Tuğba Ölmez Hancı, şehir dışında su temin edebilecek kaynaklar bulunduğu için henüz su sıkıntısı konusunda endişelenmeye gerek olmadığını söyledi.

Aynı zamanda İstanbul Teknik Üniversitesi‘nde çevre mühendisliği profesörü olan Hancı, “Yaşadığımız iklim değişiklikleri, farklı yıllarda gördüğümüz kuraklık veya çok şiddetli yağışlar, tüm dünyada ortaya çıkan bir sorun” dedi.

Yeşil gazete yer alan habere göre, İstanbul’un endişelerini arttıran bir diğer husus da, 2022 yılında günde ortalama 3 milyon metreküp olan su tüketiminin bu yıl günde ortalama 3,25 milyon metreküpe yükselmesi. Hancı, temmuzdaki bazı günlerde bu rakamın 3,5 milyon metreküpe kadar çıktığını söyledi ve ekledi:

Nüfus arttıkça su tüketimi de artacak. Ancak bununla birlikte, aşırı sıcaklarla birlikte su tüketiminde bazı artış eğilimleri de görebiliriz.”