Başörtüsüne anayasal güvence: Beştepe'deki toplantıda strateji belirlendi, Cuma Meclis’e sunulacak

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), başörtüsüne anayasal güvence getirilen ve ailenin yeniden tanımlandığı anayasa değişikliği teklifini, yine bir son dakika değişikliği olmazsa, Cuma günü TBMM Başkanlığı’na sunacak.

Milletvekillerinin imzasına açılan teklifle ilgili Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başkanlığında Beştepe’de sürpriz bir toplantı yapıldı ve teklif son kez gözden geçirildi, anayasa değişikliği sürecine ilişkin strateji de ele alındı.

Teklifin sunulmasının ardından, muhalefet partilerinin bir kez daha ziyaret edilerek destek istenmesi kararlaştırılırken, Erdoğan hukukçu kurmaylarına, anayasa değişikliğinin gerekçelerini kamuoyuna çok iyi anlatmaları talimatı verdi.

CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun başörtüsü yasağına karşı yasa değişikliği önerisine, “anayasa değişikliği” çıkışı ile yanıt veren AKP, sürekli ertelenen teklifini TBMM Başkanlığı’na sunmak için son tarih olarak 9 Aralık Cuma’yı belirledi.

Sürpriz toplantı erteletti

Milletvekillerinin imzasına açılan anayasa değişikliği teklifinin bugün Grup Başkanvekili Özlem Zengin tarafından TBMM Başkanlığı’na sunulması planlanmıştı. Ancak, dün akşam saatlerinde yaşanan sürpriz gelişme ile teklifin sunulması bir kez daha ertelendi.

Edinilen bilgiye göre Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talebi doğrultusunda, anayasa hukukçuları, grup başkanvekilleri, parti yöneticileri ile son kez metnin gözden geçirilmesi kararlaştırıldı.

Bu çerçevede Beştepe’de Erdoğan’ın başkanlığında TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Grup Başkanvekilleri Özlem Zengin ve Yılmaz Tunç’un katılımıyla bir toplantı yapıldı. Erdoğan’ın toplantıya katılanların tek tek hukuki görüşlerini sorduğu öğrenilirken, imzaya açılan teklif metninde bir değişiklik yapılmadı, ancak görüşme aşamalarında bazı küçük redaksiyonların yapılabileceği dile getirildi.

Hedef referandumsuz kabul, 360-400 arası olursa üç sandık

Edinilen bilgiye göre anayasa değişikliğinin Meclis’teki görüşülme süreci ve olası oylama sonuçlarına göre izlenecek strateji de ele alındı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, en ideal çözümün “400’ün üzerindeki oyla kabul edilmesi” olduğunu ve bu durumda referanduma götürmeye gerek kalmayacağı görüşünü dile getirdi.  

Toplantıda, anayasa değişikliğinin 360-400 arasında bir oyla kabul edilmesi halinde referandumun zorunlu olacağı ve  seçmenin önüne “üç sandık” konulabileceği değerlendirildi. Ancak ağırlıklı görüş, muhalefetin, bu durumun Cumhur İttifakı’na yarayacağını düşünerek, referandum sonucu doğuracak bir tutum almayacağı yönünde oldu. Teklifin TBMM Başkanlığı’na sunulmasından sonra bir kez daha muhalefet turu yapılarak, destek aranması görüşü benimsendi.

Gerekçeleri kamuoyuna anlatacaklar

Erdoğan’ın, hukukçu kurmaylarından, CHP’nin yasa değişikliğinin “yetersizliğini” ve kendilerinin neden anayasa değişikliği önerdiklerini kamuoyuna anlatmalarını istediği öğrenildi.

Bu çerçevede, başta grup başkanvekilleri olmak üzere, bazı hukukçu parti yöneticileri, anayasa değişikliğinin gerekçelerini medya ve diğer iletişim kanallarını kullanarak anlatmakla görevlendirildi.

AKP kurmayları, CHP’nin teklifinin sadece memurları kapsadığını, oysa anayasa değişikliği ile hayatın her alanında kadınlara başörtüsü serbestisinin yolunun açıldığını anlatacaklar.

Teklifte neler yer alacak?

AKP’nin Cuma günü TBMM Başkanlığı’na sunmayı planladığı anayasa değişikliği teklifi, anayasanın din ve vicdan özgürlüğünü düzenleyen 24 ve “ailenin korunması”na ilişkin 41. Maddesi'nde değişiklik öngörüyor. AKP kaynaklarının verdiği bilgiye göre 24. Madde'ye iki fıkra ekleniyor.

Buna göre “Temel hak ve hürriyetlerin kullanılması ile kamu veya özel kesim tarafından sunulan hizmetlerden yararlanması hiçbir kadının başının örtülü veya açık olması şartına bağlanamaz” hükmü yer alıyor.  

İkinci fıkrada ise “dini inancı” nedeniyle tercih ettiği kıyafet veya başını örtmesi nedeniyle kadınlara ayrımcılık yapılmasının önüne geçilmesi hedefleniyor:

“Hiçbir kadın dini inancı sebebiyle başını örtmesi ve tercih ettiği kıyafetinden dolayı eğitim öğretim, çalışma, seçme, seçilme, siyasi faaliyette bulunma, kamu hizmetlerine girme ile hak ve hürriyetleri kullanmaktan veya kamu veya özel kesim tarafından sunulan mal ve hizmetlerden yararlanmaktan hiçbir surette yoksun bırakılamaz, suçlanamaz ve herhangi bir ayrımcılığa tabii tutulamaz.”

Üniforma, başörtüsüne engel olmayacak

Aynı fıkrada, görevleri gereği üniforma gibi özel kıyafet giyilmesi de başörtüsü takmaya engel olmayacak:

“Alınan veya verilen bir hizmetin gereği olan kıyafet söz konusu olduğunda; devlet ancak dini inanç sebebiyle, kadının başını örtmesini ve tercih ettiği kiyafetini hiçbir şekilde engellememek kaydıyla gerekli tedbirleri alabilir.”

Anayasa’nın “ailenin ve çocuğun korunması”nı düzenleyen 41. Maddesi'nin birinci fıkrasına ise aile tanımı yapılıyor. Teklifle söz konusu maddeye, aile birliğinin “kadın ile erkeğin evlenmesi” ile kurulacağı hükmünün eklenmesi öngörülüyor.

Seçim tarihine göre ayarlanabilir

AKP, anayasa değişikliği teklifini Meclis’teki görüşme sürecini, referandum olasılığına karşı “üç sandık” koyabilmek için seçim takvimine göre belirlemeyi planlıyor. Bu çerçevede, değişiklik teklifinin bütçe görüşmelerinden sonra komisyonda görüşülebileceği, ancak referandum olasılığının güçlü görülmesi halinde Meclis gündemine hemen alınmayabileceği, seçim takvimi işlemeye başladıktan sonra Genel Kurul’a indirilebileceği belirtiliyor.

BBC Türkçe / Ayşe Sayın