Türkiye’de dış ticaret açığı Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 421 artarak, 1 milyar 509 milyon dolardan, 7 milyar 874 milyon dolara çıktı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) bugün yayınladığı Dış Ticaret İstatistikleri, Türkiye’nin Ekim ayında 21 milyar 328 milyon dolar tutarında ihracat gerçekleştirirken, ithalatının 29 milyar 202 milyon dolara ulaştığını ortaya koydu.
Yılın ilk 10 ayında 209,3 milyar dolar ihracat yapan Türkiye’nin ithalat faturası ise aynı dönemde 300,4 milyar dolara yükseldi. Dört buçuk ay önce Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, “ülke ekonomimiz ihracat rekorları kırmaya devam ediyor” derken, Türkiye şimdi dış ticarette “tarihi açık” seviyesine doğru ilerliyor.
10 aylık dış ticaret açığı 90 milyar dolar olurken, Ekim ayındaki dış ticaret açığının Kasım ve Aralık ayında aynı hızda sürmesi halinde 2011 yılında 105 milyar olan Türkiye’nin dış ticaret açığı rekoru yenilenebilir.
Prof. Güneş: "Hükümetin hedefinde de radarında da ihracat ve dış ticaret yok”
Marmara Üniversitesi İngilizce İktisat Bölümü’nden Hurşit Güneş, “yatırım, ihracat, üretimi ve istihdamı” temel alan ve geçtiğimiz yılın Aralık ayında Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan Türkiye Ekonomi Modeli’nin başarısızlıkla sonuçlandığını söyledi.
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Profesör Güneş, “Hatırlarsınız; Cumhurbaşkanı Erdoğan, faizi indirimleri başladığında geçtiğimiz yılın sonbaharında, ‘faiz nastır, dini hüküm bu’ diyordu. Bu dini söylem sonunda döviz aldı başını gitti. Ne dediler? ‘İhracatla büyüyoruz’. Sonra ne oldu? Sonra enflasyon patladı. Böyle olunca ihracat, dış ticaret unutuldu. İktidar seçime kadar enflasyonla mücadeleye kendini adadı. Tabii manipülatif yöntemlerle. Nedir, mesela; kira artışına yüzde 25 artış normu getirdiler. TÜİK enflasyon hesaplamasında kirayı yüzde 25 olarak kullanıyor. Döviz bulup kuru sabitlemeye çalışıyorlar. Bunların hepsinin nedeni enflasyonu kontrol altında tutuyor gözükmek. Hükümetin radarında da hedefinde de ihracat ve dış ticaret yok” dedi.
TİM Başkanı: “Kurun bu seviyede kalması doğru değil, enflasyon 3 artıyorsa kur da 3 artmalı”
Dış ticarette yaşanan ivme kaybından iş dünyası da rahatsız. Geçen hafta Türkiye Kalite Derneği’nde yaptığı konuşmada “Küresel finansal koşulların sıkılaşması ve dünya ekonomisindeki yavaşlama, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu birçok gelişmekte olan ülke ekonomisini zorluyor. İthalat faturası artarken, ihracat yavaşlıyor” saptamasını yapan TÜSİAD Başkanı Orhan Turan’dan sonra Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe de kurlardaki yavaşlamadan şikayet etti.
Bugün Ekonomi gazetesinde yayınlanan röportajında Gültepe, kur etkisiyle uluslararası pazarlarda fiyat tutturmakta zorlandıklarını söyledi.
TİM Başkanı “Fiyat tutturma noktasında kurların bizi destekleyecek seviyeye gelmesini bekliyoruz. Rekabet edeceğimiz bir ortamın oluşmasını istiyoruz. Enflasyon 3 artıyorsa, kurlar da 3 artmalı. Biz de maliyetimizi bilerek fiyatımızı belirleyebiliriz. Son 3-4 aydır kurlar olumsuz etkiliyor. İhracatta düşüşler başladı. Politika faizi 9’a düştü. İhracatçı olarak yüzde 5 olmasını tercih ederiz. Faizlerin inmesini doğru buluyorum ama kurun bu seviyede kalmasını doğru bulmuyorum” dedi.
“İhracatta aksama olunca işsizlik de yükselecek”
İhracatçıların döviz kurları nedeniyle zorlandıklarını söyleyen Profesör Hurşit Güneş, özellikle Avrupa’da yaşanan resesyonun yalnız ihracat rakamlarını değil istihdam piyasalarını da olumsuz etkileyeceğini düşünüyor.
Marmara Üniversitesi öğretim üyesi, “Hükümet ısrarla döviz kurunu enflasyonun çok altında tutmaya çalışıyor. Yaklaşık dört aydır dolar kuru yatay gidiyor. Bu da ihracatçıyı çok zorluyor. İhracatta aksama olunca hiç şüphesiz işsizlik de yükselecek. Bir de unutmayın yıl sonunda asgari ücret artışı olacak. Seçim senesi olacağından yüzde 40- 50 asgari ücret artışı olması bekleniyor. Bu da ihracatçı üzerinde yükü arttıracak” dedi.
VOA Türkçe / H.Hacaloğlu