Rusya'nın yeni savunma bakanı: Ekonomi uzmanı Andrey Belousov kimdir?

Rusya'nın 12 yıldır ilk kez yeni bir savunma bakanı oldu.

Kremlin 12 Mayıs’ta, uzun süredir görev yapan Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nun görevden alındığını ve yerine ekonomist Andrey Belousov’un atandığını duyurdu.

Bir kabine değişikliği olacağı dedikoduları uzun süredir devam ediyordu, ancak Putin’in Şoygu’nun yerine savunma ya da güvenlik alanlarında deneyimi bulunmayan bir sivili seçmesini pek kimse beklemiyordu.

Andrey Removiç Belousov 17 Mart 1959’da Moskova’da ekonomist Rem ve radyokimya uzmanı Larisa çiftinin çocuğu olarak doğdu.

1981’de Moskova Devlet Üniversitesi’nden ekonomi diploması alan Belousov bir süre akademisyenlik yaptı. 1990’lı yılların sonlarından itibaren bir yandan doktora yaparken bir yandan da Rus başbakanlarına danışmanlık görevini yürütüyordu.

2012’de ekonomik kalkınma bakanı, bir sonraki yıl da Putin’in danışmanlarından biri oldu.

2020’de başbakan yardımcılığına getirildi. Putin’e sadakatiyle tanınıyordu. Rus liderin “ekonomi heyeti” içinde, 2014’te Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesine destek veren tek isim olduğu bildirildi.

Belousov ayrıca son yıllarda Kremlin’in yürüttüğü başlıca ekonomi politikalarını geliştiren isim olarak anılıyor. Putin’in dördüncü dönemine başladığı 2018’de yürürlüğe sokulan bir dizi ekonomik hamlenin baş ideologlarından biri olarak gösterildi.

Aynı zamanda, 2019’da KDV’nin yüzde 18’den yüzde 20’ye yükselmesini destekleyen başlıca isimlerdendi.

Belousov, devletin çıkarlarının, iş dünyasının çıkarlarının üzerinde tutulmasını sert bir şekilde savunan bir yetkili olarak bilindi. Uzun süre sıkı kurallar konulmasını, devlet yatırımlarının artırılmasını ve ekonomide devletin geniş varlığını savundu.

2018’de Belousov’un, 14 büyük metalürji ve kimya şirketinin elde ettiği aşırı kârlara el konulmasını önerdiği bir mektup sızdı.

Öneri büyük eleştiri aldı. Rusya Sanayiciler ve Girişimciler Birliği, bu hamlenin bir iflas dalgasına yol açabileceği uyarısı yaptı. Öneri hiç uygulanmasa da, borsada düşüşlere yol açtı.

Belousov 2021’de metalürji endüstrisindeki iş insanlarının devletten 100 milyar ruble (1 milyar dolardan fazla) gasp ettiğini söyledikten sonra da metalürji şirketlerinin hisse senetleri çöktü.

Rus ekonomist ve Chicago Üniversitesi profesörü Konstantin Sonin, BBC’ye yaptığı açıklamada Belousov’un “ancak devlet yatırım yaparsa buluş yapılabileceğine ve devlet, işletmeleri yatırım yapmaya zorlarsa, ekonomik büyümenin gerçekleşeceğine tam anlamıyla inanan bir isim olduğunu” belirtti.

Sonin bu inançların, Putin’in, devletin egemen güç olduğu izolasyonist dünya görüşüyle örtüştüğünü ekledi.

Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, “Buluşlara en açık olan, savaş meydanında muzaffer taraf olacaktır” dedi, bir sivilin savunma bakanlığına atanmasını da "buluş" gerekliliği olarak değerlendirdi.

Belousov, savunma bakanı olarak 2024 itibarıyla ülke bütçesinin yüzde 30’unu oluşturan 36,6 trilyon rublelik (406 milyar dolar) askeri harcamalarını yönetecek.

Rus Komsomolskaya Pravda gazetesi, atamanın ardından Belousov’un ekonomi deneyimi ve savunma da dahil sanayi bilgisinin, ordunun önemli ölçüdeki bütçe taleplerini yönetmek için doğru isim olduğu anlamına geldiği yorumunu yaptı.

Belousov’un Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin üçüncü yılında göreve getirilmesi de, Putin’in uzun ve pahalı bir savaşa hazırlandığına işaret ediyor gibi görünüyor.

Belousov’un görevi, Rus ekonomisinin Batı’nın ambargolarına karşın, savaş makinesini desteklemeye devam etmesini sağlamak olacak.

Kremlin ayrıca, Belousov’un ekonomi deneyiminin, askeri harcamaların daha etkin bir hale getirmesini ve yolsuzlukları azaltmasını umuyor.

Belousov’un aralarında insansız hava araçlarının da bulunduğu yüksek teknolojili silahlara olan ilgisi de kullanışlı olacak.

Belousov geçen yıl, bu yıl içinde 18 bin büyük ve orta boy insansız hava aracı üretme planlarını duyurmuştu. Ayrıca insansız hava sistemleri üreten yeni bir sanayi kolunun başlatılması ve geliştirilmesini öngörüyordu.

Rus medyası, evli ve bir çocuk babası Belousov’un Rus hükümetindekilere kıyasla, alışılmadık bir portre çizdiğini vurguluyor. Şu ana dek herhangi bir yolsuzluktan çıkar elde ettiği duyulmadı ve lüks bir yaşamı da yok.

2007’de vaftiz edildiği belirtilen Belousov, Rusya lideri Putin gibi Rus Ortodoks kilisesine yakın bir isim.

Yine Putin gibi Uzakdoğu dövüş sporlarına ilgi duyuyor ve gençliğinde karate ile Rus dövüş sporu sambo yaptığı biliniyor.

Laura Gozzi / BBC News

Katkıda bulunan: Vitali Şevçenko