Kovid-19 hapı üreticisi, ilacı ABD'ye maliyetinin 40 katına satmakla suçlanıyor

Kovid-19 tedavisi için deneysel antiviral hap üreten şirketin, ilacı ABD'ye üretim maliyetinin 40 katına satmakla suçlandığı bildirildi.

ABD yönetimi, Molnupiravir'in üreticisi ilaç şirketi Merck'le tedavi başına 700 dolar (yaklaşık 6 bin 230 TL) fiyatla 1 milyon 700 bin tedavilik ilaç tedariki için sözleşme imzaladı. Ancak ilaç fiyatlarının Harvard Halk Sağlığı Fakültesi ve Londra King's College Hastanesi'nce yapılan analizi neticesinde, 5 günlük bir tedaviye yeterli ilacın üretilmesinin yaklaşık 17,74 dolara (yaklaşık 160 TL) mal olduğu tespit edildi.

Koronavirüs tedavisinde bir atılım olarak övgü alan hap, başlangıçta devlet fonlarından yararlanılarak grip tedavisi için geliştirilmişti. Söz konusu antiviral ilaç, şiddetli Kovid-19'a yakalanma riski en yüksek olanların ölüm veya hastaneye kaldırılma ihtimalini yarıya indirebilir.

Virüsün genetik kodunda hataya yol açmak için tasarlanan ilaç, Kovid-19'a karşı üretilen ilk oral antiviral ilaç olma özelliğini taşıyor.

ABD Savunma Bakanlığı'na bağlı bir kurum olan Savunma Tehdit Azaltma Ajansı, Merck, Emory Üniversitesi, Ridgeback Biotherapeutics ve Ulusal Sağlık Enstitüsü'yle "ortak araştırma yoluyla molnupiravirin keşfine yol açan geniş spektrumlu bir antivirale" yatırım yapmıştı.

Axios'un haberine göre aslında ABD yönetimi 2013-2020 yılları arasında Emory Üniversitesi'ne 29 milyon dolar (yaklaşık 260 milyon TL) hibe sağlamış. Fakat federal yönetim, daha fazla veri elde edilene kadar ilaca daha fazla para yatırmayı reddetmiş. Mayıs 2020'deyse Merck, dünya çapında satışı ve üretimi için ilacın münhasır haklarını satın almış.

Quartz'ın haberindeyse ABD yönetiminin yatırımına rağmen, önümüzdeki haftalarda ABD'de acil kullanım izni almayı planlayan şirketin, Ridgeback ile birlikte yüksek kâr elde edeceği ve bu yıl sonuna kadar 7 milyar dolar (yaklaşık 62 milyar 250 milyon TL) kazanabileceği bildirildi.

Eleştirmenler, devlet hazinesince fonlanması sebebiyle ilacın fiyatının sübvanse edilmesi gerektiğini ileri sürerken, Ridgeback'in kurucu ortağı Wendy Holman ise CNBC'deki söyleşisinde ticari dağıtım ortağı kullanmayı savundu. Holman, şirketin başlangıçta ABD yönetimiyle görüştüğünü fakat ilacı üretmelerini sağlayacak "fonu asla almadıklarını", sonrasında Merck'e başvurduklarını söyledi.

Merck konuyla ilgili herhangi bir açıklamada bulunmadı.

Uluslararası Bilgi Ekolojisi (Knowledge Ecology International) isimli STK'den kıdemli araştırmacı Luis Gil Abinader, Intercept'te yaptığı açıklamada şirketin ilacın gelişimine dair "anlatıyı yeniden şekillendirmeye" çalıştığını ifade etti:

Görünüşe göre, halkın ilacın makul fiyatlarla sunulması talebinden kaçınmak için ilacın geliştirilmesinde kimin para ödediğine dair anlatıyı şekillendirmek istiyorlar.

Merck daha önce "ülkelerin pandemiye karşı sağlık yanıtlarına finans sağlamaya dair göreceli kabiliyetlerini tasdik eden Dünya Bankası verilerine dayanan katmanlı bir fiyatlandırma yaklaşımı uygulayacağını" belirtmişti.

Şirket halihazırda Hindistan'da Aurobindo Pharma, Cipla, Dr. Reddy's Labs, Emcure Pharmaceuticals, Hetero Labs, Sun Pharmaceuticals, Torrent Pharmaceuticals ve Viatris dahil en az 8 şirketle lisans anlaşması yaptı. Bu anlaşmalar, her şirketin Hindistan'da ve diğer 100 düşük ve orta gelirli ülkede ilacı üretip satmasına izin verecek.

Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik