Koronavirüs Algı Propagandası: Çin Salgınında Dünya Yanıltıldı mı?

BURSA ARENA / Haber Merkezi

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19, Covid-19) salgınına ilişkin, Çin yönetimine ve Dünya Sağlık Örgütüne (WHO-DSÖ) yönelik ithamlar, sık sık gündeme geliyor. Çin komünist rejiminin ve DSÖ’ye yönelik şüpheler hangi olayların etrafında yoğunlaşıyor?

Bu haberde pandeminin ortaya çıkışında bugüne kadar yaşananları ve Çin’in algı operasyonunu bulacaksınız.

İLK ŞÜPHE: DR. Lİ WENLIANG’A NE OLDU?

Salgının dünyayı sarmasından önce 2019 Aralık ayı sonlarında Vuhan’da (Wuhan) ortaya çıkan SARS benzeri virüs hakkında sağlık görevlilerini uyarmaya çalışan Li Wenliang’ın kaybolması, medyada geniş yer bulmuştu.

Bilindiği gibi Çin yerel medyasında çıkan haberlere göre, ilk kez 2019 Aralık tarihinde yerel bir deniz ürünleri pazarında SARS benzeri bir virüsün ortaya çıktığını Doktor Li duyurmuştu. Tıp fakültesinden arkadaşlarının yer aldığı mesajlaşma grubunda virüsü duyuran Li’nin yeni tip koronavirüs taşıdığı teşhisiyle müşahede altında tutulduğu ve daha sonra hastanede yaşamını yitirdiği açıklanmıştı.

Vuhan’da bir hastanede görev yapan Li, mesajlaşma grubundaki paylaşımında, yeni tip koronavirüsten etkilenen 7 hastanın karantinaya alındığını belirterek salgın tehlikesine dikkati çekmişti.

DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ-ÇİN ARASINDA ŞÜPHELİ İLİŞKİ

Dünya Sağlık Örgütü, ocak 2019’da Çinli yetkililer tarafından yürütülen araştırmalara atıfla salgının insandan insana bulaştığına dair net bir kanıt bulunamadığını öne sürmüştü.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Acil Durum Komitesi, Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkan ve ülke geneline yayılan yeni tip koronavirüs ile ilgili Cenevre’de 23 Ocak’ta gerçekleştirdiği toplantının ardından basın açıklaması yapmış, Komite Başkanı Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, koronovirüsle ilgili “uluslararası kamu sağlığı acil durumu” ilan etmek için erken olduğunu söylemişti.

DSÖ’DEN GEÇ GELEN İTİRAF: HATA YAPTIK

Örgüt sonradan 27 Ocak’ta Çin’in Wuhan kentinde başlayan koronavirüsle ilgili salgının küresel çaptaki riskini değerlendirme konusunda hata yaptıklarını açıklamıştı. DSÖ yetkilileri, basına yaptıkları açıklamada bir önceki raporlarda hata yaptıklarını ve söz konusu ölümcül salgınının uluslararası alandaki aciliyetinin yüksek olduğunu belirtmişti.  

ÇİN, YURT DIŞINA UÇUŞLARI ENGELLEMEDİ

Çin yönetimi 23 Ocak 2020’de Vuhan ve Hubei’deki diğer şehirlerde tecrit ve sokağa çıkma yasağı uygulaması ancak uluslararası uçuşlarını durdurmaması da virüsün yayılmasıyla alakalı gündeme gelen bir başka konu. Vuhan’dan yurt dışına yapılan uçuşlar nedeniyle koroavirüsün bütün dünyaya yayılmasının adeta önü açıldı.

Çin’e komşu ülkeler alarm durumuna geçerek, önlemlerini almaya başladı. Orta Asya’daki Türk Cumhuriyetleri ve Rusya sınırları kapatma, karantina altına alma gibi yöntemlere başvurdu.

DSÖ, ÇİN’DEN UÇUŞLARI ENGELLEMEYE GEREK OLMADIĞINI SÖYLEMİŞTİ

Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, CNN’e göre 4 Şubat 2020’de, “Korku ve damgalamayı seyahat yasaklarıyla yaymayın” diyerek Çin’den gelen uçuşların durdurulmasının gereksiz olduğunu öne sürmüştü.

Diğer ülkeler salgını durdurmak amacıyla Çin’e uçuş seferlerini durdurmaya ve seyahat yasağı uygulamaya başlamıştı.

MASKE MESELESİ: ÇİN SAĞLIK EKİPMANI STOKLARINI SATIN ALMAYA BAŞLADI

Çin’in madde ihracatını kısıtlaması ve tecritin ikinci haftasında 56 milyon solunum cihazı ve maske ithal etmesi meselesi de gündemde dikkat çeken bir diğer konuydu. New York Times’ın haberine göre 30 Ocak’ta sadece 24 saat içinde 20 milyon maske istiflendi.

Yine medyada Florida’daki Çinli bir kadının, mevcut tüm maskeleri satın aldığına, Amerikalılara satmayacağını belirterek hepsini Çin’e gönderdiğine ilişkin bir vido da yer aldı. Kadının videoda

Bunun dışında The Sydney Morning Herald’ın haberine göre ,Çin yönetimi yurt dışında olan kendilerine bağlı olan şirketlere tıbbi malzeme satın alıp ülkeye göndermelerini istedi. Avustralya’daki bir emlak şirketinin dahi Sydney’den 80 ton malzeme gönderdiği ifade edildi.

İTALYA ÜCRETSİZ YOLLADI, ÇİN PARAYLA SATTI

Salgın başladığında Çin’e ücretsiz tıbbi koruma ekipman yollayan İtalya’ya Çin’in ücretli olarak gönderdiği sağlık ekipmanları da gündeme gelmişti. İngiliz Daily Mail gazetesi bir haberinde, söz konusu meseleyi gündeme getirmişti.

Bunun dışında Çin’in Weibo adlı sosyal medya platformunda, virüsün Ekim ayında Çin’de değil, İtalya’da başlamış olabileceğini iddiaları sistematik bir şekilde ortaya atılmaya başlandı. Bu iddialarla birlikte Çin dünya genelinde algı operasyonu ve kurtarıcı rolü propagandasının başlaması dikkat çekti.

HATALI HIZLI TANI KİTLERİ

Salgına karşı yurt dışına kendini kapatan, sokağa çıkma yasağı gibi bir çok radikal kararlar aldığını dünyaya duyuran Çin, kısa süre sonra koronavirüse karşı mücadele başarılı olduğunu açıkladı. Daha sonra dünyaya yardım etmeye başladıklarını duyurdu ve sağlık ekipmanı ve bir çok yardım malzemesini Avrupa ülkeleri dahil birçok ülkeye göndermeye başladı.

Çin’den en çok tedarik edilen sağlık ekipmanı ise 15 dakikada sonuç verdiği açıklanan, insan üzerinde koronavirüs tespitinde kullanılan hızlı tanı kitleriydi. Ancak bu hızlı tanı kitleri en az yüzde 30 başarısızdı. Bunlar ya bozuk olduğu için çalışmıyordu ya da hatalı sonuçlar veriyordu. Bu konuda ilk açıklama Çekya’dan geldi, ardından İspanya, Birleşik Krallık, Avustralya, Kanada gibi gelişmiş ülkelerin peş peşe açıklamaları geldi.

YARDIM MALZEMELERİ ÜZERİNDE TÜRKİYE ALEYHİNDE MESAJ

Gönderilen yardım malzemeleri hangi ülkeye gönderilmişse paketlerin üzerinde o ülkenin ruhunu okşayan sözlerin veya atasözlerinin yer aldı. Çin’in, Ermenistan’a gönderdiği yardım kutularının üzerindeki “Ağrı Dağı” mesajı, Türkiye’nin toprak bütünlüğünü hiçe sayması nedeniyle tepkilere neden oldu.

ÇİN AJANLARI KISKIVRAK YAKALANIYOR

Bütün bu olanların dışında birçok ülkede Çin kökenli bazı kişilerin virüsü etrafa yayarken yakalandığına dair haberler ve görüntüler gelmeye başladı. Tayland’da Çin istihbarat ajanı olduğu iddia edilen bir şahıs virüsü insanların en çok dokundukları yerlere bulaştırmaya çalışırken, güvenlik ekipleri tarafından düzenlenen operasyonla suçüstü yakalandı.

ÇİN MALI SAĞLIK EKİPMANLARINDA KORONAVİRÜS ÇIKTI

Koronavirüs bütün dünyada hızla yayılırken, Çin malı veya bu ülkeden tedarik edilen sağlık ekipmanlarıyla ilgili çarpıcı yeni gelişmeler yaşandı. Zaten bozuk veya hatalı sonuçlar veren hızlı tanı kitleri üzerinde koronavirüs tespit edildi. Çin’den çekildiği tespit edilen bazı maske üretim tesislerindeki görüntüler akıllara durgun verdi.

DSÖ DİREKTÖRÜNE TAYVAN’DAN TEPKİ: ÖZÜR DİLEMELİ

DSÖ Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, 8 Nisan 2020’de düzenlediği basın toplantısında Tayvan’dan ölüm tehditleri ve ırkçı saldırılara maruz kaldığını öne sürerek Tayvan yönetimini bu saldırılara göz yummakla suçladı.

Tayvan Dışişleri Bakanlığı da DSÖ Direktörünün yönelttiği suçlamalar nedeniyle ülkeden özür dilemesi gerektiğini sert bir dille gündeme getirdi.

ÇİN’DE YÜKSELEN YABANCI DÜŞMANLIĞI

Çin’in, küresel imajını düzeltmek için Vuhan’da zafer ilan etmesi, uçuşları tekrar açması akabinde yeni vakalarda yabancıları suçlamaya başlaması toplumda da karşılık bulmaya başladı. Çin’e karşı yabancı düşmanlığı yapıldığı ithamları DSÖ tarafından dile getirilirken, Çin yönetimi gündeme getirdiği iddialarla kendi halkını yabancı düşmanlığına sevk ediyor.

Çin’de salgın konusunda ikinci dalganın yabancılardan kaynaklandığı, bu virüsün bir Amerikan biyo-silahı olduğu veya İtalya’da başladığı iddiaları akabinde Çin genelinde yabancı düşmanlığı başladı. Ülkede evlerinden veya otellerinden atılan Afrikalı sayısının tırmandığı medyada yer buldu.

DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜNÜN GECİKMESİ VE ÇİN’İN TEDBİRSİZLİĞİ…

Bir yandan DSÖ açıklamalarıyla krize ilişkin tedbirlerin zamanında alınmasını geciktirmesi, diğer yandan da Çin’in çeşitli ihmallerle salgının önünün alınamamasına yol açması dünyada çeşitli tepkilere yol açtı. Bunun yanı sıra başka ihmaller ve skandallar da Çin’in krizdeki payını gözler önüne seriyor.

Bilindiği gibi Çin’in diğer ülkelere verilmek üzere hazırladığı tıbbi maskelerin üretim alanında çalışan bir Çinlinin maskelerle ayaklarını sildiği görüntü şok etkisi yaratmıştı.

Konuyla ilgili olarak Nico-Oyabin adlı Twitter kullanıcısının İngilizce olarak yazıp yayımladığı, “Bu salgının bana gösterdiği şey, saf ve cahil insanların Çin’in katılımı hakkında ne kadar bilgili olduğudur. Bu konuda, Çin Komünist Partisinin nasıl yalan söylediğini ve şimdi iyi adamı oynadığını anlatmaya çalışacağım.” ifadeleriyle başlayan bilgiseli (flood), AA’dan Safvan Allahverdi tarafından tercüme edildi. QHA’da daha önce yayımlanan kendi haberleri ve bilgilerden hareketle bu haber hazırlandı.

(QHA Haber Ajansı)