İsrailli eski bakanın ölümü Irak asıllı Yahudiler dosyasını yeniden açtı

BURSA ARENA / Haber Merkezi

İsrail’in eski bakanlarından ve önde gelen istihbarat subayı 98 yaşındaki Mordechai Ben-Porat’ın ölümü, İsrail’de yaşayan ve sayıları yaklaşık bir buçuk milyona ulaşan Irak kökenli Yahudilerin yaralarını tazeledi.

1923’te Irak’ta doğan General Ben-Porat, 1945’te Filistin’e göç etmesinden bu yana Siyonist Hareket’in silahlı gücü Haganah Örgütü’nün gizli bir komutanı olarak görev yaptı. Ben-Porat 1948’de İsrail Devleti’nin kurulmasından sonra da istihbarat faaliyetlerine devam etti. Siyonist Hareket’in liderleri Irak’taki Yahudilerin ülkelerini terk ederek İsrail’e göç etmeyi reddettiklerini görünce onları göç etmeye zorlayacak bir plan yaptılar. Ben-Porat bu operasyonu bizzat yönetmeyi üstlendi ve Bağdat’a sızdı. Ben-Porat orada bir Siyonist hareket örgütlemeye başladı ve binlerce Yahudi’nin İsrail’e göç planlarını organize etti. İsrail bu başarısından ötürü Ben-Porat’ı ödüllendirdi. General Ben-Porat, Humeyni devriminin başarıya ulaşmasından sonra İran’da da benzer bir operasyon yürüterek İran’daki Yahudilerin İsrail’e göç etmesi için çalıştı. İlerleyen süreçte sağcı bir siyasi lider haline gelen Ben-Porat, Meclis Başkanlığı ve İzak Şamir hükümetinde Ulaşım Bakanlığı görevlerini yürüttü.

Ancak Ben-Portat’ın Irak’taki Yahudileri göç ettirme sürecinin arkasında birçok gizli olay bulunuyor. Iraklı Yahudilerin evlerine ve mahallerine yakın bölgelerde Siyonistler eliyle gerçekleştirilen patlama ve sabotaj eylemleri, söz konusu olayların en önemlileri arasında gösterilebilir. Nitekim bu eylemler Yahudileri korkutup İsrail’e göç etmelerini hedefliyordu. Ben-Portat, Shlomo Hillel gibi başka liderlerle birlikte bu eylemleri bizzat yönetti. İsrail’de çıkan haberlere göre, Irak’ta dönemin Başbakanı Nuri es-Said’in Yahudi karşıtı bir dizi kanun çıkarması, bu yönde açıklamalar yapması, Yahudilerden birkaçını tutuklatması ve haklarında kovuşturma başlatması bu operasyona katkı sağladı.

Bugün yarım milyon nüfusa sahip Irak asıllı Yahudiler, göç etme planlarının olmadığını belirterek bu acı deneyimi halen konuşuyorlar. İsrail kurulduğunda Irak’ta ticaretle uğraşan Yahudiler okul, sinagog ve enstitü inşa etmeye devam ediyorlardı. Fakat göç etmeleri için hazırlanan Siyonist plan onları Irak’tan kaçmaya zorladı.

İsrail’de yaşayan Irak asıllı Yahudiler topluma uyum sağlamakla birlikte Irak’ta edindikleri gelenek ve görenekleri ve Arap kültürünü yaşatmaya devam ediyor. Edebiyatçılarından bazıları eserlerini halen Arapça telif etmeye devam ediyor. Irak asıllı Yahudiler bugün İsrail ekonomisinde (bankalar, borsa ve sigorta şirketleri) ve kültüründe (Irak asıllı edebiyatçı Sami Mihail, bir insan hakları örgütüne başkanlık ediyor) önemli bir konuma sahipler.

Tel Aviv / Şarku’l Avsat