Fransa erken genel seçim için sandık başında: Aşırı sağ tarih yazmayı umuyor

Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde uğradığı hezimetin ardından ilan ettiği genel seçimlerin ikinci turu bir hafta sonra, 7 Temmuz Pazar günü yapılacak.

Aşırı sağın hiç olmadığı kadar iktidara yaklaştığı bu seçim tarihe geçebilir.

Marine Le Pen ve Jordan Bardella'nın partisi Ulusal Birlik (RN), Avrupa seçimlerindeki başarısından üç hafta sonra anketlerde yine açık ara önde gidiyor.

Bu iki turlu bir seçim ve Ulusal Meclis'in 577 sandalyesinin büyük bir kısmı ikinci tur oylamaya kadar belirlenmeyecek.

Seçim kampanyası sadece 20 gün sürdü, bu da göç, suç ve güvensizlik konularındaki mevcut vaatlerinin yanı sıra hayat pahalılığının üstesinden gelmek için vergi indirimleri taahhütlerini hızla geliştiren RN'nin yararına oldu.

Jordan Bardella RN'nin ilk başbakanı olmak istiyor ve partisi ilk turda onlarca seçim bölgesini kazanacağından emin.

Ancak Bardella, bu görevi sadece partisinin parlamentoda 289 sandalye alarak mutlak çoğunluğunu elde etmesi halinde üstleneceğini söylüyor.

Pazar akşamı ilk sonuçlar gelir gelmez RN muhaliflerinin Fransa genelinde ikinci tur mücadelesinde kimi destekleyeceklerine karar vermesi gerekecek.

Anketler ikinci turda Ulusal Birlik'in (RN) karşısında aceleyle bir araya getirilmiş Yeni Halk Cephesi adlı sol ittifakın yarışacağını gösteriyor.

Ancak Ipsos adlı anket enstitüsünden Brice Teinturier'e göre, beklenen yüksek katılım nedeniyle yaklaşık 250 seçim bölgesinde üç tane partinin ikinci tura kalabileceğini işaret ediyor.

Daha önceki seçimlerde, siyasi yelpazenin iki ucundaki partiler aşırı sağa karşı hep birleşmeyi tercih etti. Şimdi de RN karşıtı oyları birleştirmek için adaylardan birinin yarıştan çekilip çekilmeyeceği merak ediliyor.

RN liderleri yıllardır aşırılık yanlısı imajlarından kurtulmak için çok çalıştılar. Fransız vatandaşlarına iş ve konut için öncelik tanıyan "ulusal tercih" adlı politikalarının yanı sıra, enerjide KDV'yi düşürmek ve 30 yaşın altındakilerin gelir vergisinden muaf tutmak istiyorlar.

Paris'in kuzeyindeki Franconville'de Agnes adında bir öğretmen okullardaki disiplinin bozulmasından şikayet ediyor ve Jordan Bardella'nın eğitimde "otoritede büyük bir patlama" diye nitelendirdiği planını beğeniyor. "Ya sağa ya da aşırı sağa oy vereceğim. Bardella'nın karizmasını seviyorum" diyor.

Agnes ayrıca RN'nin droit du sol'u (yabancı ebeveynlerden doğan çocukların Fransa'da beş yıl geçirmeleri halinde otomatik olarak Fransız vatandaşlığı hakkı) kaldırma planlarıyla da bir sorunu yok.

Seçimde Cumhurbaşkanı Macron'un Ensemble ittifakının sandalye kaybetmesi bekleniyor ve anketler Fransa'nın en popüler siyasetçisi olduğunu gösterse de Gabriel Attal'ın başbakanlık günlerinin sayılı olduğuna işaret ediyor.

François Hollande oylama öncesinde yaptığı açıklamada "Macron dönemi sona erdi" dedi.

Macron'un akıl hocası olan eski Fransa Cumhurbaşkanı Hollande, Yeni Halk Cephesi adayı olarak yeniden parlamentoya girmeyi hedefliyor.

Macron'un müttefikleri bile onun erken seçim kumarına kızgın. Ülkede üç yıl daha seçim yapılmayacaktı.

Fransa ayrıca 26 Temmuz'da başlayacak olan Paris Olimpiyatları için hazırlanıyor.

İçişleri Bakanı ikinci turdan sonra yaşanabilecek şiddet olayları konusunda uyarıda bulundu.

Macron, bir sonraki adımlarına karar vermek üzere Pazartesi günü başbakanı ve hükümetin diğer üyeleriyle bir araya gelecek.

Macron ve hükümeti şimdiye kadar ikinci turda ne RN'yi ne de solcu Yeni Halk Cephesi'ni (NFP) desteklemeyeceklerini söylediler. NFP ittifakı, bazı üyeleri anti-semitizmle suçlanan Boyun Eğmeyen Fransa'nın (LFI) katılımı söz konusu olduğu için muhalifler tarafından aşırı sol olarak nitelendirildi.

Cumhurbaşkanı Macron, sadece kendi kurduğu Ensemble ittifakının "aşırı sağı ve aşırı solu" engelleyebilecek güce sahip olduğunu söylüyor. Aşırı sağın insanları dinlerine ya da kökenlerine göre kategorize ettiğini belirten Macron, aşırı solun ise onları ait oldukları topluma göre yargıladığını öne sürüyor.

Geçen hafta Paris'in doğusundaki Meaux bölgesinde destekçilerine seslenen Boyun Eğmeyen Fransa'nın en kıdemli isimlerinden Mathilde Panot, aşırı sağın yükselişine karşı kalan "tek direniş odağı" olduklarını söyledi ve Macron ittifakını iktidarın kapılarını Ulusal Birlik (RN) partisine açmakla suçladı.

BBC'ye konuşan Panot, "Biz aşırı değiliz, aşırı olan Macron'un aşırı sağın yükselişine neden olan aşırı liberalizmi" dedi.

Yeni Halk Cephesi, Sosyalistler ve Yeşiller gibi daha ılımlı partileri de içeriyor.

Yeşiller lideri Marine Tondelier, Bardella'nın başbakan olmasını engellemek için ortak bir duruş sergileme çağrısında bulundu.

NBA yıldızı Victor Wembanyama ve futbolcu Kylian Mbappe dahil Fransa'da pek çok ünlü, seçmenleri aşırı uçlardan uzak durmaya çağırdı.

Ancak taraflar arasındaki bölünmeler derin ve ikinci tur öncesi zaman son derece kısıtlı.

Paris'in kuzeyindeki Le Plessis Bouchard'da bir sokak pazarının önünde Aurelie isimli bir kadın, "Ülkemiz için endişeleniyorum," diyor. RN'nin milliyetçi politikalarından hiç etkilenmediğini söylüyor. "Vatanseverlik milliyetçilik değil, bunlar aynı şey değil."

Fransa'da seçim sistemi nasıl işliyor?

Ulusal Meclis'te 13 denizaşırı bölge ve yurtdışındaki Fransız vatandaşlarının temsil edildiği 11 seçim bölgesi de dahil olmak üzere 577 sandalye bulunuyor.

Bir partinin mutlak çoğunluğu elde edebilmesi için 289 sandalyeye ihtiyacı var.

Macron'un ittifakı Meclis'te sadece 250 sandalyeye sahip ve yeni bir yasayı geçirmek için her seferinde diğer partilerden destek almak zorunda.

Seçimin ilk turunda, yerelde kayıtlı seçmenlerin %12,5'inin desteğini kazanamayan tüm adaylar eleniyor.

Yerel seçmenin en az dörtte birinin katılımıyla oyların %50'sinden fazlasını alan adaylar ise otomatik olarak kazanıyor. Bu normalde sadece birkaç seçim bölgesinde gerçekleşiyor, ancak Ulusal Birlik (RN) partisi bu kez onlarca bölgede kazanbileceğine inanıyor.

İkinci turda ise iki, üç ya da bazen dört aday yarışıyor.

Katılımın yüksek olması beklendiği için Ipsos adlı anket şirketinden Brice Teinturier, önümüzdeki Pazar günü en az 250 sandalye için üç adayın yarışabileceğini düşünüyor.

Bazı adaylar, ittifak içinde bulundukları partilere daha fazla şans tanımak için 7 Temmuz'dan önce adaylıktan çekilebilir.