Brezilya kıyılarındaki köpekbalıklarında neden kokain çıktı?

Bilim insanları, Brezilya açıklarındaki köpekbalıklarında neden kokain çıktığını anlamaya çalışıyor.

Oswaldo Cruz Vakfı’ndan biyologlar Brezilya küt burunlu köpek balığı olarak bilinen 13 köpekbalığının kaslarında ve akciğerlerinde yüksek düzeylerde kokain tespit etmişti.

Bu, köpekbalıklarında kokain bulunan ilk araştırma olmuştu. Kokain miktarı diğer deniz canlılarında bulunanın 100 katı kadardı.

Köpekbalıklarında neden bu kadar yüksek düzeyde kokain bulunduğuna dair çeşitli teoriler var.

Bazı uzmanlar, kokain imal edilen laboratuvarlardan ya da kullanıcıların idrar ve dışkısı yoluyla deniz suyuna karıştığına inanıyor.

Araştırma ekibinden yer alan Oswaldo Cruz Enstitüsü’nden biyolog ve araştırmacı Rachel Davis, tespit edilen kokainle ilgili iki varsayımın da geçerli olabileceğini söylüyor: Rio de Janeiro’daki insanların kokain kullanımının sonuçlarına maruz kalmak veya uyuşturucu laboratuvarları.

Uyuşturucu kaçakçılarının kaybettikleri ya da denize attıkları kokain paketleri de uyuşturucunun kaynağı olabilir, ancak uzmanlar bunun daha düşük bir ihtimal olduğu görüşünde.

“Meksika ve Florida’nın tersine, genelde burada denize atılan ya da kaybedilen kokain paketleri görmüyoruz. Dolayısıyla asıl neden olarak yukarıda bahsettiklerimizi tercih ediyoruz” deniliyor.

'Kaygı verici’

Portekiz’deki Leiria Politeknik Üniversitesi’nde bulunan Çevre ve Deniz Bilimleri Merkezi’nden deniz eko toksikoloji uzmanı Sara Novois, köpekbalıklarında kokain bulunmasının “çok önemli ve potansiyel anlamda kaygı verici olduğunu” vurguluyor.

Araştırmadaki dişi köpekbalıklarının hepsi hamileydi ve kokainin fetüsler üzerindeki etkisi bilinmiyor.

Uyuşturucunun köpekbalıklarının davranışlarını etkileyip etkilemediğini belirlemek için daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.

Daha önceki çalışmalar, uyuşturucuların insanları ve hayvanları benzer şekillerde etkilediğini gösteriyor.

Çalışmada sadece bir tür köpekbalığı incelendi, ancak uzmanlar bölgedeki diğer türlerde de kokain bulunduğuna inanıyor.

Rachel Davis “Köpekbalıkları etobur canlılar ve birçok kimyasal kirliliğe beslenme yoluyla maruz kalıyorlar. Köpekbalıklarının avladığı diğer türler, kabuklular ve diğer balıklar da çok büyük ihtimalle kokaine maruz kaldı” diyor.

Kokain geçiş güzergahı

Brezilya’da önemli miktarlarda kokain var. Sao Paula Üniversitesi’nden sosyolog Camila Nunes Dias’a göre ülkenin konumu uyuşturucuyu özellikle Avrupa ve Afrika olmak üzere tüketici piyasalarına göndermek isteyen kaçakçılar için çekici.

Dias’a göre bu durum ülkeyi dağıtımı koordine etmek için organize suç şebekeleri için stratejik bir merkez haline getirdi.

“Coğrafi konum önemli, çünkü Brezilya batıda uyuşturucu üreten ülkelerle, Peru, Kolombiya ve Bolivya’ya komşu, ayrıca çeşitli limanlarıyla Atlantik Okyanusuna erişimi var.

"Bence bu durum Afrika ve Avrupa’ya giden kokainin büyük bölümünün neden Brezilya’dan geçtiğini açıklıyor. Ülkenin konumu çok stratejik.”

Uyuşturucuyu dalgıçlar yayıyor olabilir mi?

Ancak Nunes Dias, araştırmayı yapan uzmanların tersine, suyun bölgedeki laboratuvarlar aracılığıyla kirlendiğine inanmıyor.

Nunes Dias, suyun kokaini gemilere götüren dalgıçlar tarafından kirletildiğini düşünüyor.

“Kokainin dalgıçlar tarafından gemilere götürüldüğü çok sayıda yöntem belirledik. Benim uzaktan bakarak yaptığım değerlendirme, bunu açıklamanın daha anlamlı olduğu yönünde” diyor.

Kokain birçok ülkede yasaklı ve sağlığa zarar verdiği ya da aşırı dozda ölüme yol açtığı kanıtlanmış bir madde.

Sosyolog Nunes Dias, kokainin Brezilya’ya nehirler ve karayoluyla ulaştırıldığını ve ülkedeki bazı liman ve havaalanlarından Avrupa’ya gönderildiğini söylüyor.

Nunes Dias, ABD’ye gönderilen kokainin Meksika ve Kolombiyalı kaçakçılar tarafından gönderildiğini, ancak Brezilya’nın da büyük bir kavşak olduğunu vurguluyor.

“Tüm Brezilya limanları çıkış noktası. Bu limanların kontrolü de PCC (Primeiro Comanda da Capital) ve Comanda Vermelho gibi çeşitli organize suç örgütlerinin elinde.”

Kokain, köpekbalığı yenmesiyle insan vücuduna girebilir mi?

Köpekbalıklarındaki kokain, besin zinciri üzerinden insanlara ulaşabilir.

Araştırmacı Rachel Davis, uyuşturucunun Brezilya’da camgözgiller türü köpek balıklarının yenmesiyle insan vücuduna girebileceğini vurguluyor.

“Kokain zaten besin zincirinde, çünkü Brezilya ve diğer ülkelerde köpekbalığı eti yaygın bir şekilde tüketiliyor. Bunlara ABD, İngiltere, Meksika ve diğer pek çoğu dahil. Genellikle ince kesilmiş tabakalar halinde, balık ve patates yemeğinde ve diğer başka birçok adla satılıyor.”

Ancak bu hayvanların yenilmesiyle alınan uyuşturucu miktarının insanlara zararlı olup olmadığı net değil.

Davis “Besin zinciri üzerinden insan sağlığına gelebilecek olumsuz etkiler henüz belirlenemedi. Çünkü sağlık açısından olumsuz etkiye yol açabilecek miktarlar tespit edilmedi” diyor.

Köpekbalıkları ve diğer balık türleri suyu derileri ve solungaçları yoluyla sindirdiklerini belirtiyor ve kokainin deniz suyunda çözünmesi halinde denizde yüzen insanları etkilemesinin düşük bir ihtimal olduğunu söylüyor.

BBC News Türkçe