Biden yönetimi en yakın müttefiki İsrail'i kaybediyor mu?

ABD, İsrail ile işbirliğinin sınırlarını daraltan bir karara imza attı. Biden yönetiminin bu kararı, Ukrayna’nın İsrail’e yönelik ‘tarafsızlık’ eleştirileri ve Rusya’yla işbirliği ‘suçlamalarının’ ardından geldi.

ABD yönetiminin, İsrail ile bilimsel ve teknolojik işbirliğinin, 1948 sınırlarını belirleyen 'Yeşil Hat' dışında durdurulması talimatı verdiği bildirildi. Talimatın, Ukrayna’nın Tel Aviv Büyükelçiliği’nin "İsrail hükümetinin Rusya Federasyonu ile yakın işbirliği yolunu tercih ettiğini üzüntüyle vurgulamaktayız" açıklamasından sonra gelmesi dikkat çekti.

İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN'ın haberine göre Joe Biden yönetimi, 1948 Arap-İsrail Savaşı'nın ardından ilan edilen ateşkes uyarınca belirlenen sınır çizgisi 'Yeşil Hat' dışında İsrail ile bilimsel ve teknolojik işbirliğini durdurmaya karar verdi. Bu karar gereğince, iki ülke arasında Batı Şeria ve Kudüs'ün işgal edildiği 1967'den önceki sınırlar dışında yani Batı Şeria, Doğu Kudüs ve Golan Tepeleri'nde bu işbirlikleri olmayacak.

Kararın, İsrail'e ve İsrail Meclisi Knesset'e de iletildiği kaydedildi.

“ABD’NİN TUTUMUNU YANSITIYOR”

ABD Dışişleri Bakanlığından ismi açıklanmayan üst düzey bir yetkili, "Bu talimat, ABD'nin yıllar içindeki konumunu basitçe yansıtıyor." dedi.

Yetkili, "Mevcut yönetim, 5 Haziran 1967'den sonra İsrail kontrolüne giren bölgelerin statüsünün, nihai olarak belirlenmesi gereken bir mesele olduğunu yeniden teyit etmiştir" ifadelerini kullandı.

‘TARAFSIZLIK DEMAGOJİSİ YAPARKEN RUSYA İLE AKTİF İLİŞKİLER İÇİNDESİNİZ'

İsrail'i ‘tarafsızlık hakkında demagoji yaparken Rusya ile aktif olarak ilişkiler kurmakla’ suçlayan Ukrayna’nın Tel Aviv Büyükelçiliği, "Gerçekte ise İsrail hükümetinin sözde ‘tarafsızlığı’, sahada açık bir Rus yanlısı tutum olarak değerlendiriliyor” vurgusu eşliğinde şu çağrı yapıldı:

"İsrail'in tarihin doğru tarafında durmasını bekliyoruz."

'İsrail makamlarının Rusya ile yakın iş birliği yolunu seçtiği' iddiasına "Bu, 2023'ün ilk yarısında meydana gelen ve İsrail'in Ukrayna'ya neredeyse hiç insani yardımda bulunmamasıyla aynı zamana denk gelen oldukça tartışmalı bir dizi olayla kanıtlanıyor" izahatını getiren Ukrayna’nın Tel Aviv Büyükelçiliği, ‘çelişkili gelişmelere’ şu örnekleri verdi:

* İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen'in şubat ayında Kiev'e yaptığı ‘sonuçsuz ziyaret’.

* Başbakan Benyamin Netanyahu’nun 'Batı'nın Ukrayna'ya sunduğu askeri yardımın ülkesine yönelik olumsuz yansımaları' hakkında konuştuğu 22 Haziran tarihli Jerusalem Post röportajı da dahil bir dizi röportajı. Netenyahu, bu röportajında, Batı’dan Ukrayna’ya gönderilen silahları İsrail sınırında gördüklerini ve endişelendiklerini belirtmişti.

"Genelde İsrail Başbakanı'nın ilgili tüm açıklamaları her zaman, İsrail'in son 1.5 yılda Ukrayna'ya savunma yardımı sağlamadaki tam hareketsizliğini haklı çıkarmaya yönelikti. Argümanlar başlangıçta İsrail'in Suriye'de Rusya ile özel ilişkisi ve Rusya Federasyonu'ndaki Yahudi nüfusunun istikrarsız durumu etrafında odaklanmıştı. Ancak son röportajda, Batı silahlarının Ukrayna’daki çatışma bölgesinden Suriye ve İran rejimlerine transferini mümkün gören tamamen hayali ve spekülatif varsayımlar ortaya atıldı."

İSRAİL’DEN YANIT: TARİHİN DOĞRU TARAFINDAYIZ

Büyükelçiliğin açıklamasına İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen yanıt verdi.

İsrail makamlarının yardım politikasını Kiev ile görüşmek niyetinde olduklarını söyleyen Cohen, İsrail’in defalarca Ukrayna'nın egemenliği ve toprak bütünlüğüne destek verdiğini, Birleşmiş Milletler’de (BM) Ukrayna lehinde oy kullandığını ve Ukrayna'ya insani yardım sağladığını sıraladı.

Cohen, “İsrail tarihin doğru tarafındadır” diye sözlerini tamamladı. Ancak İsrail’in Ukrayna savaşında açık bir Rus karşıtı konum almadığı biliniyor. Ukrayna’ya silah yardımı da yapmayan İsrail, en büyük müttefiki ABD tarafından Ukrayna yanlısı tavır alması için sıkıştırılıyor.

BİDEN YÖNETİMİ NETENYAHU KARŞITLARINA DESTEK VERMİŞTİ

İsrail’de Netenyahu hükümetinin başlattığı ‘yargı reformu’ tartışmalara neden olmuştu. Reform karşıtları sokaklara çıkarken ABD hükümeti de protestoculara destek vermişti.

ABD’nin en yakın müttefiki İsrail’in iç işlerine müdahalesi iki ülke arasındaki gerilimin artmasına neden olmuştu.

ABD son kararıyla, İsrail’in sağcı hükümetinin ‘Yahudi yerleşimlerinin genişletilmesi’ politikasına karşı da adım atmış oldu.

İSRAİL’İN YASA DIŞI YERLEŞİM YERLERİNE YÖNELİK ABD VE AB POLİTİKASI

Eski ABD Başkanı Donald Trump, görevde kaldığı 2017-2021 yıllarında ülkesinin, Kudüs ve Golan Tepeleri üzerindeki İsrail egemenliğini resmen tanıdığını ilan etmişti.

Bazı Avrupa Birliği ülkeleri, İsrail'in 1967'de işgal ettiği topraklar üzerine inşa ettiği yasa dışı yerleşim birimlerinde üretilen malların ithalatına yasak getirmişti.

Norveç hükümeti Haziran 2022'de Batı Şeria ve Suriye'nin Golan Tepeleri'ndeki yerleşim birimlerinde üretilen mallarda İsrail etiketinin kullanılamayacağını açıklamıştı.

İsrail etiketinin, yalnızca 4 Haziran 1967'den önce İsrail kontrolü altındaki bölgelerden gelen ürünler için kullanılabileceği, İsrail'in işgal ettiği topraklardan gelen gıda maddelerinin, ürünün geldiği bölge ile etiketlenmesi ve Yahudi yerleşim biriminden olduğunun belirtilmesi gerektiği kaydedilmişti.

Odatv