HAFTALIK - Siyasette Senaryolar ve Gerçekler..

Giderek sertleşme eğilimi gösteren siyaset son günlerde dokunulmazlık dosyalarının işleme konulması ve ara seçim söylentilerine odaklandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın "Süreç ne ise aynen işleyecek. Komisyonda görüşülür Genel Kurul’da eller hemen iner kalkar" açıklamasından sonra, 33 milletvekilinin dokunulmazlık dosyası jet hızıyla TBMM Anayasa-Adalet Karma Komisyonu'na gönderildi.

Dokunulmazlıklarının kaldırılması istenen milletvekillerinin çoğu HDP’li. CHP’den de bazı milletvekillerinin dokunulmazlığının kaldırılması hedefleniyor.

.

KULİSLERDEKİ SENARYOLAR

Siyasi kulislerde iddia edildiğine göre Cumhuriyet ittifakını oluşturan partilerin planı, mümkün olduğunca fazla sayıda HDP milletvekilinin dokunulmazlığını kaldırıp yargılanmalarını gerçekleştirmek.

Yargılama sırasında tutuklanmaları yoluyla HDP Meclis Grubunu çalışamaz hale getirmek.

Bu milletvekillerinin alacakları cezalar kesinleşince de, HDP hakkında, ‘Devletin bağımsızlığına, ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne (Anayasa madde 68) aykırı fiillerin işlendiği bir odak haline geldiği savıyla (Anayasa Madde 69) BU parti hakkında kapatma davası açılmasını sağlamak.

Yargılamalar ve Yargıtay aşamasında hükmün kesinleşmesine kadar geçecek süre dikkate alındığında HDP’nin parti tüzel kişiliğini yok etmenin o kadar kolay olmadığı görülüyor.

.

ARA SEÇİM HEMEN OLUR MU?

HDP’nin yok edilmesi sonucu doğacak boşlukta seçmenin oyunu olası bir ara seçimde Cumhur İttifakına tahvil etme hedefi varsa bu daha da zor ve zahmetli bir iş olacak.

.

Peki, ara seçim ne zaman olur?

Anayasanın 78’inci maddesinin 3,4 ve 5. fıkraları şöyle diyor:

Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliklerinde boşalma olması halinde, ara seçime gidilir. Ara seçim, her seçim döneminde bir defa yapılır ve genel seçimden otuz ay geçmedikçe ara seçime gidilemez. Ancak, boşalan üyeliklerin sayısı, üye tamsayısının yüzde beşini bulduğu hallerde, ara seçimlerinin üç ay içinde yapılmasına karar verilir.

Genel seçimlere bir yıl kala, ara seçimi yapılamaz.

(Ek fıkra: 27/12/2002-4777/2 md.) Yukarıda yazılı hallerden ayrı olarak, bir ilin veya seçim çevresinin, Türkiye Büyük Millet Meclisinde üyesinin kalmaması halinde, boşalmayı takip eden doksan günden sonraki ilk Pazar günü ara seçim yapılır. Bu fıkra gereği yapılacak seçimlerde Anayasanın 127 nci maddesinin üçüncü fıkrası hükmü uygulanmaz.

Şimdi Anayasadaki bu koşulları inceleyelim…

24 Haziran 2018 Milletvekili Genel Seçiminin üzerinden 30 ay, 2020’nin Aralık ayı sonunda yani bu yılın Ocak ayı başında doldu. Demek ki, artık 24 Haziran 2022’ye kadar olan süre içinde herhangi bir zamanda ara seçim yapılabilir. (Genel Seçime bir yıl kala ara seçim yapılamayacağından 22 Haziran 2022’den sonra ara seçim yapılması mümkün değil.)

.

TBMM’DE 15 BOŞ ÜYELİK VAR

Acele Ara Seçim için ne gerekli? ‘Boşalan üyeliklerin sayısı, üye tamsayısının yüzde beşini bulduğu hallerde,’ yani boşalan milletvekilliği sayısı en az 30 olduğu taktirde ‘ara seçimin üç ay içinde yapılmasına karar’ verilebiliyor.

Peki şu anda kaç üyelik boş? 6’sı AKP, 4’Ü CHP ve 5’i HDP’ye ait olmak üzere toplam 15 milletvekilliği boş.

AKP’den Markar Eseyan (vefat etti), Mevlüt Çavuşoğlu, Abdulhamit Gül,

Berat Albayrak, Süleyman Soylu ve Lütfi Elvan (Bakan olarak atandı.)

CHP’den Erdin Bircan ve Kazım Arslan (vefat etti), Tanju Özcan ve Fatma Kaplan Hürriyet (Belediye Başkanı seçildi)

HDP’den Musa Farisoğulları ve Leyla Güven (Yemin etmedikleri için milletvekillikleri düşürüldü), Bedia Özgökçe Ertan, Ayhan Bilgen ve Adnan Selçuk Mızraklı (Belediye Başkanı seçildi)

.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Milletvekilleri Dağılımı

.

Bu bilgilere ve tabloya göre (boş üyelik sayısı en az 30 olmadığından) zorunlu ara seçim kararı almaya gerek yok. Cumhur ittifakı istediği tarihte ara seçim kararı alabilir.

.

DOKUNULMAZLIK ÜYELİĞİ DÜŞÜRMEZ

Dokunulmazlığın kaldırılmasıyla o milletvekilinin üyeliğini düşürmek ayrı şeyler.

Dokunulmazlığı kaldırılan üyenin, hakkındaki yargılama sonuçlanıncaya kadar milletvekilliği devam eder. Tutuklanırsa Meclis faaliyetlerine katılamaz. Tutuksuz yargılanırsa Meclisteki yasama faaliyetlerine katılır, kürsüye de çıkar, yasa teklifi de verir, oy da kullanır.

Böylece bazı basın yayın kuruluşlarının haberlerinde, ‘HDP’lilerin dokunulmazlığı kaldırılıp ara seçime gidilecek’ gibi ifadelerin gerçeği yansıtmadığı açıkça görülüyor.

Eğer Cumhur İttifakı, yüksek bir performans göstererek 15 boş üyelik için gitme kararı verdiği ara seçimde CHP ve HDP’ye ait boş milletvekilliklerini de kazanmayı hedefliyorsa o başka bir şey.

Eğmeden bükmeden, anayasanın ve kanunların arkasından dolanmadan gireceği yarışta Cumhur İttifakı, 15 milletvekilliğinin tamamını hakkıyla kazanırsa kimsenin hiçbir diyeceği olmaz.

Ancak, Millet İttifakı’nın eli de armut toplamıyor herhalde. Millet ittifakı ise, ara seçimde Cumhur İttifakını mağlup edip Genel Seçimde zaferini tamamlamak ister.

---

İYİ HAFTALAR

remzidilan_48@hotmail.com