Fırat Kalkanı Operasyonunu bir yazıda değerlendirirsem çok uzun olacağını düşünerek bir kaç yazı dizisi ile anlatmaya çalışacağım.
İlk soru Rusya bu harekâta izin verdi mi ?
Bazıları biz büyük devletiz izin almayız diye düşünebilir. Ancak açıklamalarımdan sonra izin olmasa bile bir koordinenin yapıldığı anlaşılacaktır. Bildiğiniz gibi Rusya’nın Su-24 savaş uçağı, sınır ihlali nedeniyle 24 Kasım 2015’te, Türk Hava Kuvvetlerine ait F-16 savaş uçakları tarafından düşürülmüş, bu da iki ülke ilişkilerinde sıkıntılı bir dönemin yaşanmasına neden olmuştur.
Rusya öncelikle dünyanın en etkili hava savunma sistemi olduğu söylenen S-400’leri, 25 Kasım 2015’te Suriye'ye gönderilmesi kararını aldı ve sistem 26 Kasım 2015’te hizmete sokuldu. S-400’ler Suriye'nin Lazkiye bölgesindeki Hmeymim Hava Üssü’ne konuşlandırıldı ve bu sistemin savaş amacıyla kullanım kararı alındı. Suriye sınırını ihlal eden uçaklar, Moskova'ya telefon edilmeden takibe alınacak ve vurulacaktı.
S-400’lerin Lazkiye’nin güneyindeki Hmeymim Hava Üssü’ne konuşlandırılmasıyla İncirlikten kalkan uçaklar dahi bu füzenin menziline girmiş oluyordu. Ancak Hatay ilinde bulunan Nur Dağları, arkasındaki bir uçağı S-400’lerden saklayabilirdi. Rusya bu açığı, Suriye açıklarına Moskova Füze Kruvazörü’nü getirerek çözüm buldu. Moskova Füze Kruvazörü üzerinde bulunan Fort hava savunma sistemi (S-300'ün benzeri) bu hava savunma açığını kapadı. Yani bırakın Suriye sınırlarına girmeyi, Türk Hava sahasında uçan bir uçak bile bu füzelerin tehdidi altına girmiş oldu.
Rusya, bu tedbirleri Tayyip Erdoğan'ın dürtüsel öngörülemezliğini önlemek için yaptığını söylüyordu.
Türkiye, savaş uçaklarının Suriye üzerindeki uçuşlarını askıya aldı. Rusya’nın S-400’leri Hmeymim Hava Üssü’ne konuşlandırması, artık IŞİD'e karşı mücadelede, koalisyonun uçuşlarının Suriye ve Rusya'yla koordinasyonunu zorunlu hale getirdi. Rus bombardıman uçakları, bu tarihten itibaren ayrıca Hmeymim hava üssünden sadece avcı uçakları eşliğinde göreve gitmeye başladılar. Rusya ve ABD savunma bakanlıkları arasında bilgi paylaşımı, Türk F-16’larının Su-24 uçağının düşürülmesini engelleyemediği için Rusya yönetimi kızgındı ve S-400'lerin Suriye'ye yerleştirilmesini NATO’yla görüşmedi.
Rusya yönetimi, IŞİD'e karşı mücadelede ön cephede yer alan Rusya'yı, Türkiye’nin sırtından bıçakladığını açıklıyor ve Türkiye'nin Su-24’ü düşürme olayını Rusya ile NATO'yu karşı karşıya getirmek isteyen güçlere dayandırıyordu.
Lazkiye bölgesindeki Hmeymim hava üssüne S-400’lerin konuşlandırılmasıyla da bütün Suriye hava sahası Türkiye ve NATO uçuşlarına tamamen kapanmış oldu. Rusya ve Batı'nın Suriye'de işbirliği şansının Türkiye yüzünden önemli ölçüde azaldığını açıkladı.
Daha sonra her iki ülke kendisilerine kurulan tuzağı gördüler ve aklıselim galip geldi. Türkiye ve Rusya arasındaki sorunlar karşılıklı ziyaret ve görüşmeler ile çözülerek ilişkiler tekrar eski haline döndü.
Sonuçta Türkiye Rusya ilişkilerinde bugün gelinen nokta gerçekten memnuniyet vericidir. Fırat Kalkanı operasyonuna katılan kara birliklerimize, Türk savaş uçakları tarafından havadan destek verilmiştir.
Eğer Türkiye ile Rusya arasında bir koordinasyon yapılmasa, S-400 tehdidinin olduğu bir bölgede, bırakın Türk savaş uçakların Suriye hava sahasına girmesini, sınıra bile yaklaşması mümkün olmazdı.
Not: Rus uçağının düşürülmesi konusunda 26 Kasım 2015'te yazdığım yazıyı incelemek isteyenler için:
www.facebook.com/photo.php?fbid=10208059754841460&set=a.10202348778030609.1073741826.1527027070&type=3