Sakarya Meydan Muharebesi'nin 102. yıl dönümü

30 Ağustos Büyük Zaferi’nin yolunu açan nihai zaferden önceki son adım olan Sakarya Zaferinin 102'nci yıl dönümü kaydediliyor.

Tarihin en uzun süren meydan muharebelerinden olan ve 23 Ağustos 1921 tarihinde başlayan 13 Eylül 1921'de zaferle biten Sakarya Meydan Muhaberesi, Kurtuluş Savaşının da dönüm noktası olarak kabul ediliyor.

Bağımsız Türk toprakları ve varoluş mücadelesi için Başkomutan Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde kaydedilen ve 23 Ağustos 1921 tarihinde başlayan Sakarya Meydan Muharabesi, 13 Eylül 1921'de Türk milletinin zaferiyle son buldu. Sakarya Meydan Muharabesi'nde elde edilen büyük zaferin bugün 102. yıl dönümü kaydediliyor.

MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİ YIL DÖNÜMÜ MESAJINI PAYLAŞTI

Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanlığı (MSB) sosyal medya hesabında Sakarya Meydan Muharebesi'nin yıldönümünü anma mesajı paylaştı. Bakanlığın paylaşımında, "Harp tarihinin en uzun meydan muharebesi olan, savunmadan taarruza geçişimizin sembolü hâline gelen Sakarya Meydan Muharebesi’nin 102’nci yıl dönümünde Başkomutanımız Gazi Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere tüm kahraman ecdadımızı saygı ve rahmetle anıyoruz" ifadeleri yer aldı. 

SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİ 

Bundan tam 102 yıl önce, Kütahya-Eskişehir Muharebelerindeki geri çekilmeden sonra Türk ordusu, Batı Cephesi birliklerinin Yunan ordusuyla arada büyük bir mesafe bırakılarak Sakarya Nehri’nin doğusuna çekilmesine ve savunmayı bu hatta devam ettirmesine karar verildi. Gazi Mustafa Kemal Paşa, “Hatt-ı müdafaa yoktur; sath-ı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaş kanıyla sulanmadıkça vatan terk olunamaz” emrini vererek muharebeyi geniş bir alana yaydı. Türk ordusunun 10 Eylül’de başlattığı, bizzat Mustafa Kemal Paşa’nın komuta ettiği, 13 Eylül’e kadar süren Türk taarruzu sonucunda Yunan ordusu, Eskişehir-Afyon’un hattının doğusuna kadar çekilerek bu bölgede savunma için tertiplenmeye başladı. Bu çekilme sonucu 20 Eylül’de Sivrihisar, 22 Eylül’de Aziziye ve 24 Eylül’de Bolvadin ve Çay düşman işgalinden kurtuldu. Çekilen Yunan Ordusunu takip amacıyla harekata 13 Eylül 1921 itibarıyla süvari tümenleri ve bazı piyade tümenleri ile devam edildi.

SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİNE TANIKLIK EDEN KIRIM TATAR KÖYLERİ

1877-78 Osmanlı Rus savaşı sonucu Bulgaristan ve Romanya üzerinden gelerek Ankara’nın Polatlı ilçesi ve çevresinde iskan edilen muhacir Kırım Tatarları, Türkiye’nin bağımsızlık mücadelesi verdiği yıllarda da savaşa aktif olarak katılmışlar hem de bu köyler, konumları itibariyle Sakarya Meydan Muharebesine tanıklık etmişti.

Savaşın acı yüzünü tadan Kırım Tatar köylerinden birisi Polatlı’daki Toydemir Köyü. Toydemir Köyü, savaş yıllarında 12. Grup Karargahı olarak kullanılan ve kurtuluş mücadelesi veren Türk askerinin şehit olduğu tepenin yer aldığı bir alanda kurulu. Çarpışmaların olduğu cephe hattına çok yakın konumda olan bu köylerden biri Ankara Polatlı’daki Sakarya (Tırnaksız) Köyü. Savaş yıllarında pek çok zorlukla mücadele eden köyde, şu anda Kurtuluş Savaşı müzesi bulunuyor. Ayrıca, Sakarya (Tırnaksız) Köyünün hemen dışında 12. Grup Komutanlığı Şehitliği yer alıyor.

22 GÜN 22 GECE SÜREN SAVAŞ

Savaş, 22 gün ve gece sürerek 100 km uzunluğunda bir alanda cereyan etti. Yunan ordusu, Ankara’nın 50 km kadar yakınından geri çekildi. Yunan ordusu geri çekilirken demiryollarını, köprüleri havaya uçurdu ve birçok köyü yaktı.

“SUBAY MUHAREBESİ”

Sakarya Meydan Muharebesi sonunda Türk ordusunun zayiatı; 5 bin 713 ölü, 18 bin 480 yaralı, 828 esir ve 14 bin 268 kayıp olmak üzere toplam 39 bin 289’dur. Yunan ordusunun zayiatı ise; 3 bin 758 ölü, 18 bin 955 yaralı, 354 kayıp olmak üzere toplam 23 bin 7 olarak kayıtlara geçti. Sakarya Meydan Muharebesi’nde çok fazla subay kaybı olduğu için bu Muharebeye “Subay Muharebesi” adı da veriliyor.

“SAKARYA MELHAME-İ KÜBRASI”

Mustafa Kemal Atatürk bu muharebe için “Sakarya Melhame-i Kübrası” yani kan gölü, kan deryası adlandırmasını yapmıştı. Mustafa Kemal Atatürk ünlü “Hattı Müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. Bu satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaş kanıyla sulanmadıkça vatan terk olunamaz” sözünü de yine, bu savaşa atfen TBMM’de söylemişti. Mustafa Kemal Paşa TBMM tarafından Müşir rütbesine terfi ettirildi ve “Gazi” unvanı verildi.

İKİNCİ VİYANA’DAN SONRA YİNE BİR 13 EYLÜL GÜNÜ…

Sakarya Savaşı’nın zaferle sonuçlanmasıyla, Türk milletinin savaşın kazanılacağına olan inancı yerine gelmiş oldu. O ana kadar, Ankara’ya mesafeli duran İstanbul basınında dahi bir sevinç duygusu oluşmuştu. Uluslararası toplumun TBMM güçlerine bakışı değişmiş ve Yunanistan, arkasındaki İngiltere desteğini kaybetmişti. Öte yandan, 13 Eylül 1683 II. Viyana Kuşatması ile başlayan Türk geri çekilmesi yine bir 13 Eylül günü bu savaş ile durmuş, yeniden ilerleme safhası başlamış oldu.

QHA