EYT Rehberi: Eksik prim nasıl tamamlanır, sigorta başlangıcı hangi durumlarda öne çekilir?

Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili düzenleme ocak ayı içinde Meclis'e gönderilecek. Düzenlemeden faydalanmak isteyenlerin sigorta girişinin 8 Eylül 1999 öncesinde yapılmış olması ve 5 bin prim gününün tamamlanmış olması gerekiyor. Peki eksik prim nasıl tamamlanır? Sigorta giriş tarihini öne çeken durumlar var mı?

Emeklilikte yaşa takılanların heyecanla beklediği düzenlemenin ayrıntıları belli oldu.

Düzenlemeden yararlanabilmek için sigorta girişinin 8 Eylül 1999 öncesinde yapılmış ve 5 bin prim gününün doldurulmuş olması gerekiyor. Ayrıca kadınlar için 20 yıl, erkekler için 25 yıl hizmet şartı aranıyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıklamasından sonra pek çok kişi Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) akın etti. Vatandaşlar, eksik prim günlerini tamamlayabilmek adına doğum ve askerlik başvurusu yapıyor.

Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram, hizmet borçlanmasının EYT'ye etkilerini TRT Haber'e anlattı.

Askerlik borçlanması ne sağlar?

Sigorta giriş tarihinden sonra mecburi durumlardan dolayı sigorta primi eksik kalan kişiler için "askerlik borçlanması" ve "doğum borçlanması" gibi imkanlar sunuluyor. Çalışanlar, bu imkanlar dahilinde eksik kalan primlerini tamamlayarak emekli olma hakkına sahip oluyorlar.

Askerlik borçlanması sigorta giriş tarihini öne çekiyor mu? 

"Askerlik borçlanmasında kişi, 8 Eylül 1999’dan sonra işe başlamış olsa dahi işe başlamadan önce askere gittiyse sigorta giriş tarihini geri çekebiliyor. Örneğin; 1 Ocak 2000 tarihinde işe başlayan ve bu tarihten önce askerliğini yapan bir kişi, 6 ay, 12 ay veya 18 ay askerlik borçlanması yapıp sigorta giriş tarihini 8 Eylül 1999 tarihi öncesine çekmesi durumunda EYT düzenlemesinden yararlanabilir hale geliyor. Yani işe başlamadan önce askerlik yapan kişiler askerlik borçlanması yoluyla sigorta giriş tarihlerini geri çekebiliyor. Kanun koyucu bunu pozitif bir ayrımcılıkla sigorta başlangıç tarihi olarak kabul edebiliyor."

Doğum borçlanması ne sağlıyor?

Doğum borçlanması uygulamasıyla kadınlar doğum sürecinde eksik kalan prim günlerinin tamamlanmasını sağlayabiliyor. Çocuk sayısına göre bu miktar değişiyor. 

"Borçlanma başvurusu yapacaklar elini çabuk tutmalı"

Borçlanma gerektiren senaryolarda ödenecek miktarın yılbaşı itibarıyla asgari ücrete yapılan oranda (yüzde 54) artacağını belirten Bayram, "Mevzuat kapsamındaki borçlanma uygulamalarından (Askerlik borçlanması, doğum borçlanması, yurtdışı borçlanması, tabiplerin yurtdışında geçirdiği eğitim borçlanması, tutuklu ve hükümlülerin borçlanması, siyasi nedenlerden dolayı borçlanma, avukatların stajyerlerinin borçlanması ve süreli personelin borçlanması gibi) yararlanacakların, bunları şimdiden borçlanması faydalarına. Çünkü 1 Ocak 2023 itibarıyla asgari ücret düzeyi yüzde 54 oranında arttığı için yüzde 54 daha fazla ödeyecekler. Bu yüzden vatandaşlar e-Devlet sistemi üzerinden bu borçlanmaya başvurabilirler. Başvurulan tarih geçerli sayılacak. e-Devlet üzerinden 7 gün 24 saat çevrimiçi başvuru yapılabiliyor" diye konuştu.

Başvuru tarihi ne zaman?

Kanunun henüz yasalaşmadığını hatırlatan Bayram, henüz SGK müdürlüklerine gitmeyi gerektirecek bir durum olmadığını söyledi:

"Hak kaybı durumu söz konusu değil. Kanun yasalaştıktan sonra başvuru yapılacaktır ve başvuru tarihi esastır. Bu kanunun ocak ayı içinde yasalaşmasını öngörüyoruz. 3 Ocak itibarıyla Komisyon’da görüşülmeye başlanacak. Ocak ayı ortasında Komisyon’dan çıkıp Genel Kurul’a gelmiş olacağını öngörüyoruz. Vatandaşlar da şubat ayında ilk emekli maaşlarını alacaklar."

Kuyruk yerine e-Devlet önerisi

Hizmet borçlanması, hizmet dökümü sorgulanması gibi tüm işlemlerin e-Devlet üzerinden yapılabildiğini belirten Bayram, sistemsel bir gecikme sebebiyle şubat ayında emekli maaşının alınamaması durumunda ise geriye dönük emekli maaşı alınabileceğini dile getirdi.

Banka promosyonu alınabilecek

Bayram, kanunun yürürlüğe girmesinin ardından başvuranların, bankalarla anlaşarak banka promosyonu almaya hak kazanacaklarını ve bayramlarda devlet tarafından verilen emekli ikramiyesini de almaya hakları olduğunu belirtti.

TRT