Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bir yıl önce kuvvetlerini Ukrayna’ya gönderdiğinde, çoğu gözlemci Moskova’nın bu savaşta hızlı bir zafer kazanacağını tahmin ediyordu.
Ancak Rusya’nın başarısına ilişkin bu erken tahminler, en önemlisi Batı tarafından Ukrayna’ya silah tedariği olmak üzere çeşitli faktörler sonucunda gerçekleşmedi.
Şarku’l Avsat’ın CNN’den aktardığı analize göre, Ukrayna’daki savaşın gidişatını değiştirmeye yardımcı olan 3 tür silah şu şekilde belirlendi;
Baykar Bayraktar TB2
Türkiye’de üretilen Baykar Bayraktar TB2 isimli silahlı insansız hava aracı (SİHA), Ukrayna savaşında kullanılması nedeniyle dünyanın en tanınmış SİHA’larından biri haline geldi.
Ukrayna kuvvetleri, tanklar, toplar, helikopterler ve füze savunmaları dahil olmak üzere, ilerleyen birçok Rus kuvvetini ve ayrıca önemli deniz hedeflerini etkili bir şekilde etkisiz hale getiren bu SİHA’ları ustalıkla kullandı.
Rus Karadeniz Filosu’ndaki Rus kruvazörü Moskva’nın batmasına bir Bayraktar SİHA’nın katkıda bulunduğunu belirtmekte fayda var.
Nispeten ucuz, hazır parçalarla üretilmiş ve ölümcül bir güce sahip bir silah olarak tanımlanan Bayraktar TB2, hedeflerini vurma anını kaydediyor.
Bu görüntüler, SİHA’nın taşıdığı füzelerin, lazer güdümlü roketler ve akıllı bombalarla Rus zırhını, toplarını ve ikmal hatlarını etkisiz hale getirdiğini gösterdi.
Donanma Analizleri Rusya Çalışmaları Merkezi’nde (CNAS) araştırmacı olarak görev yapan Samuel Bendett savaşın başlarından CNN’e verdiği demeçte, SİHA’lar tarafından çekilen bu görüntülerin Ukrayna kuvvetleri için büyük bir moral kaynağı olduğunu söyledi.
Hatta Ukrayna askerleri Bayraktar TB2 SİHA’ları hakkında bir şarkı söyleyerek, viral olan bir video paylaştı.
ABD yapımı Javelin tanksavar füzesi
Savaşın başlangıcında, her iki taraftaki askerler, Rus zırhlı birliklerinin birkaç gün içinde Ukrayna’nın başkenti Kiev’e girmesini bekliyordu.
Ukraynalılar bu saldırıyı sınırlandırabilecek etkili bir silaha ihtiyaç duydu ve aradıklarını tek bir kişi tarafından konuşlandırılabilen, omuzdan ateşlemeli, güdümlü bir tanksavar füzesi olan Javelin’de buldular.
Üretici Lockheed Martin'in açıkladığı gibi, Javelin’in cazibesinin bir kısmı kullanım kolaylığında yatıyor.
Bunu kullanan kişi bir binadan veya bir ağacın arkasından ateş edebilir ve Ruslar tepki veremeden oradan uzaklaşabilir.
Javelin bir ‘ateşle ve unut’ silahı olarak kabul ediliyor. Kullanan operatörü atışı yapar yapmaz, füze hedefe giderken kendisi de siper almak için koşabilir.
Javelin, Rus tanklarının zayıf noktalarını, yani yatay yüzeylerini hedeflemede de iyi. Çünkü fırlatıldıktan sonra yukarı doğru kıvrılarak, yukarıdan hedefe düştüğü için cirit atmaya benzer bir atış yöntemidir.
Hatta Javelin füzelerinin etkisi o kadar büyüktü ki, ABD Başkanı Joe Biden savaşın başlamasından iki buçuk ay sonra, bu füzeleri geliştiren Alabama’daki Lockheed Martin fabrikasını ziyaret etti ve Ukrayna’nın savunmasına yardım eden iş gücüne övgüde bulundu.
Biden ziyareti sırasında, “Rusların muazzam baskısı ve ölümcül ateşi altındaki zavallı çocuklar için çok büyük bir fark yaratıyorsunuz” dedi.
Javelins’in özellikle savaşın başlangıcında geçerli olan bir avantajı daha vardı, yani politik olarak kabul edilebilirdi.
Brock Üniversitesi’nde doçent olan Michael Armstrong, “Düşük maliyetleri ve savunma amaçlı kullanımları, diğer ülkeler için onları politik olarak daha kolay sağlıyor. Çünkü hükümetler, savaş uçakları gibi daha pahalı silahları gönderme konusunda aynı fikirde değil” şeklinde bir değerlendirmede bulundu.
HIMARS füze sistemleri
ABD Ordusu, tam adı Yüksek Hareketli Topçu Roket Sistemi olan HIMARS füze fırlatma sistemini ‘savaşta kanıtlanmış, her türlü hava koşulunda 7/24, ölümcül ve hassas saldırı silah sistemi’ olarak tanımlıyor.
Daha açık bir şekilde ifade etmek gerekirse, HIMARS neredeyse aynı anda altı roket fırlatabilen, patlayıcı savaş başlıklarını savaş alanının ön cephelerinin çok ötesine gönderebilen ve ardından bir karşı saldırıdan kaçınmak için hızla pozisyon değiştirebilen bir kapsül taşıyan 5 tonluk bir kamyon.
Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi Uluslararası Güvenlik Programı’ndan danışman Mark Cancian, Ocak ayında yaptığı bir yorumda, “Javelin savaşın ilk aşamalarının ikonik silahıysa, HIMARS da sonraki aşamaların ikonik silahıdır” ifadelerini kullanmıştı.
HIMARS, 70 ila 80 kilometre menzile sahip Güdümlü Çoklu Fırlatma Roket Sistemi (GMLRS) adı verilen mühimmatları ateşliyor.
GPS yönlendirme sistemleri sayesinde, hedefine yaklaşık 10 metre mesafede son derece isabetli atış yapabiliyor.
HIMARS’In kolay hareket kabiliyeti, hedef alınmasını zorlaştırıyor ve mürettebatı sadece 8 askerden oluşabiliyor.
ABD yapımı HIMARS sistemi de Lockheed Martin tarafından üretiliyor.