‘Yakıcı Temmuzdaki’ Afetler

Yoğun sıcak hava dalgası, rekor kıran derecelerle birlikte yeryüzünün dört bir yanında yangınlara ve ciddi insani kayıplara yol açmaya devam ediyor. Kuzey Afrika ülkelerinde büyük bir sıcak hava dalgası yayılıyor. Yangınların ormanlık alanları kapladığı Tunus’un bazı bölgelerinde 49 santigrat dereceye varan sıcaklıklar kaydedildi. Yagınlar yüzlerce aileyi kaçmaya zorladı. Cezayir, bir taraftan harap olmuş ormanlardan geriye kalan kısımlarda kontrolü korumak için mücadele ederken bir taraftan da şiddetli yangınlarda ölenler için yas tutuyor.

Avrupa ülkelerinin de daha iyi bir durumda olduğu söylenemez. Kıta ülkeleri şiddetli yangınlar gibi ‘iklim krizinin yansımalarından’ mustaripler. Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis, Yunanistan’ın ‘zor bir yazdan’ geçtiği konusunda uyarıda bulundu. İtalya’da şiddetli gök gürültülü fırtınalar ülkenin kuzeyini vurdu ve kuvvetli rüzgarlar esti. Ülkenin ekonomik başkenti Milano’ya şiddetli yağmurlar ve dolu yağarken, sokakları su bastı ve yollara ağaçlar düştü.

Cezayir’de hükümete tepki

Cezayirli yetkililer dün, en az 34 kişinin ölümüne neden olan, adeta cehennem olarak nitelendirilen yakıcı orman yangınlarını kontrol altına almak için mücadele ettiklerini ve şimdiye kadar yangınların yüzde 80’ini söndürebildiklerini bildirdi. Cezayir İçişleri Bakanlığı, Cezayir Radyosu tarafından aktarılan bir basın açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

“Bu olumlu sonuçlar, yangın söndürme uçakları ile yapılan hava müdahale faaliyetleri sayesinde elde edilmiştir. Uçaklar, somut sonuçlar elde etti ve hava koşullarının niteliksel olarak iyileşmesi ve rüzgar hızı ve sıcaklığının düşmesiyle maksimum etkinliğine ulaştı.”

Cezayir’in birçok vilayetinde pazartesi günü çıkan yangınlarda ormanlar ve tarım ürünleri zarar gördü. Cezayirli yetkililer, alevleri kontrol altına alma çalışmaları için sekiz binden fazla itfaiyeci görevlendirdi. Sivil Savunma Hizmetleri, dün ülkenin sekiz bölgesinde (Skikda, Jijel, Bouira, Bejaia, Tebessa, Medea, Setif ve Tarf) 15 yangın çıktığını bildirdi.

Pazartesi bildirilen 34 kurbandan onu askerdi

Cezayir’in doğusundaki Bejaia vilayetinin kasabaları, pazar gecesi bölgeyi vuran şiddetli yangınlarda hayatını kaybedenler için dün cenaze törenleri düzenledi. Kasvetli bir cenaze atmosferinde, ülkenin tüm bölgelerinden, hatta yangından etkilenen ancak ölüm meydana gelmeyen yerlerden gelen yaygın dayanışmanın ortasında, bölge sakinleri kayıpların boyutu hakkında bilgi verdi. Yangın faciasından kurtulanlardan biri, yaşlı annesi de dahil olmak üzere aile fertlerinden ve kuzenlerinden toplamda 16 kişiyi kaybettiğini söyledi. Aktivistlerin sosyal medya platformlarında paylaştığı görüntülerde, Yukarı Bejaia’daki (başkentin 250 km doğusundaki) köylerindeki evlerinde yangının kendilerini gafil avladığını belirterek, yeşillikten çorak bir araziye dönüşen bölgenin durumu karşısında büyük üzüntü duyduğunu dile getirdi. Yangın sonucunda kayıplar verenlerin çoğu, yerel olarak yangınlarla mücadele etme imkanlarının kısıtlı oluşundan yakındılar.

Yapılan basın açıklamalarında, kurtarma ekiplerinin iş işten geçtikten sonra geldiği veya bazı kasabalara hiç ulaşmadığı kaydedildi. Kimileri de iki yıl önce doğu illerini yutan ve arkasında 42 ölü ve büyük miktarda mal kaybı bırakan yangınlardan sonra hükümetin yangın söndürme uçakları satın alma sözlerinin ‘akıbetini’ sorguladı. Bejaia’daki kültürel derneklerin gençleri, başta Darguina kentindeki Kefrida Şelaleleri ve Bejaia’nın en güzel sahillerinden biri olan Beni Ksila’ya bakan ormanlık bölgede olmak üzere, turistik alanların alevler içinde kaldığı korkunç fotoğraflar yayınladılar. Komşu Jijel vilayetinde doğal manzaralarıyla büyüleyen Ziama Mansouriah’ın, rengi griye dönmüş ve yıl boyu, özellikle de insanların güzelliğinin ve ılıman havasının tadını çıkarmaya geldiği yaz aylarında göze çarpan gökyüzünün mavisi kaybolmuş halde fotoğrafları da paylaşıldı.

Sadece Bejaia’da, alevlerin Beni Ksila’daki kışlalarına ulaştığı 10 asker de dahil olmak üzere 22 ölü kaydedildi.

Ayrıca 25 asker yaralandı. Savunma Bakanlığı, yaşananlara ‘rüzgarın alevlerin yönünü ordu müfrezesinin konumuna doğru değiştirmesinin sebep olduğunu’ açıkladı. Ordu, kurbanları defin için memleketlerine nakletti. Kurbanların çoğu, bir yıllık askerlik hizmetini yapmak için Bejaia’daydı. Pazartesi günü yangın söndürme uçaklarının, rezervuarlarını deniz suyuyla doldurmak için Bejaia sahillerine indiği ve ardından yükseklerdeki afet bölgelerine uçtuğu görüldü. Sivil Savunma tarafından yayınlanan bir rapora göre, yerel saatle dün sabah 08:30’da ülkenin doğusundaki Bejaia, Skikda, Jijel, Bouira, Tebessa, Setif ve Tarf vilayetlerinde ve ülkenin merkezindeki Medea’da 15 yangın kaydedildi. İçişleri Bakanlığı bir ön sayım sonucunda ölü sayısının 25 olduğunu belirtmişti ancak daha sonra bu sayı 34’e çıktı. Etkilenen kasabalardaki pek çok sakin, telefon şebekesindeki kesinti nedeniyle yakınları ve komşularıyla iletişimini kaybetti. Ayrıca dün, Sivil Savunma’nın ülkenin kuzeyindeki çok sayıda vilayette çıkan yangınların yüzde 80’ini söndürmeyi başardığı açıklandı.

Tunus’ta yangınlarla mücadele sürüyor

İtfaiye ekipleri dün Tunus’ta, batıdaki Jendouba vilayetindeki Tabarka ve Maloula Dağı ile diğer bölgelerde rekor derecede benzeri görülmemiş bir sıcaklık artışının ardından çıkan büyük yangını kontrol altına almak için çabalarını sürdürdüler. Pazartesi günü batıda Cezayir sınırına yakın Tabarka’nın Ayn es-Subh bölgesinde devam eden yangınlar, rüzgar ve yoğun sıcak nedeniyle yayıldı. İtfaiye ekipleri ve ordu birlikleri, askeri helikopterler ve özel bir itfaiye uçağının yardımıyla yangının yayılmasını önlemeye çalışıyorlar. Yangınları belgeleyen fotoğraflarda, bölgedeki birkaç ayrı noktada yükselen büyük alevler ve yoğun dumanlar görüldü. Sivil Savunma Sözcüsü Muiz Teria, yangının Tabarka havaalanına yaklaştığını söyledi.

Cezayir sınır kapısı yakınlarında yaklaşık bir haftadır devam eden Maloula Dağı’nda çıkan yangını kontrol altına alma çalışmaları da devam etti. Sivil Savunma Sözcüsü, DPA’ya verdiği röportajda solunum güçlüğü çeken 156 kişinin Tabarka’daki bölge hastanesine sevk edildiğini bildirdi. Ordu ayrıca deniz yoluyla Maloula köyünden 300’den fazla kişiyi tahliye etti. Tunus, bu ayın başından beri devam eden ve pazartesi günü 50 dereceyi görerek doruk noktasına ulaşan şiddetli bir sıcak hava dalgasına tanık oldu. Sokaklardaki termometreler ve araçların göstergeleri oldukça yüksek dereceler kaydetti. Meteoroloji Enstitüsü, sıcaklığın dün aynı seviyede devam etmesinin beklendiğini ancak önümüzdeki iki gün içinde önemli bir düşüş yaşanacağını söylemişti. Sözcü Muiz Teria, dün sabaha karşı üç farklı vilayet bölgesinde yangın çıktığını açıkladı. Yangınların çıkış nedenlerini ortaya çıkarmak için soruşturmaların açılacağını doğrulayan Teria, özellikle zamanlama ve bölgenin şüpheli olmasının yangınların kasıtlı olarak başlatılmış olma ihtimalini akıllara getirdiğini belirtti.

Diğer yandan Tunus Sivil Savunma Bölge Müdürü Munir er-Riyabi dün ‘başkent Tunus’ta şiddetli sıcak hava dalgasının etkisiyle aynı anda yedi yangının çıktığını’ duyurdu. Riyabi, ‘dünün zorlu ve korkutucu bir gün olduğunu’ belirtti. İçlerinden Ayn Zagvan’daki yangının en büyük olduğunu, yaklaşık dört hektar ormanlık alanı yuttuğunu ve bölgedeki çok sayıda eve yakın olduğunu ancak sonunda kontrol altına alındığını ifade etti. Müdür vatandaşları dikkatli olmaya ve özellikle ormanlık alanlardan uzak durmaya çağırdı. Ayrıca bu yangınların sonuçlarının felaket olabileceğinin de altını çizdi.

Fas’ta 183 yangın çıktı

Fas Ulusal Su ve Orman Ajansı (orman bitki örtüsü ile ilgilenen bir devlet kurumu), bu yıl 1 Ocak’tan 10 Temmuz’a kadar ülke genelinde kaydedilen yangın sayısının 182 olduğunu ve bin 251 hektar alanın zarar gördüğünü açıkladı. Söz konusu bölgelerin yüzde 54’ünün verimsiz arazilerde çıktığı kaydedildi. Ajans tarafından yapılan açıklamada, yaz aylarında yüksek sıcaklıkların yaşandığı ve önümüzdeki günlerin yangın tehlikesinin en yüksek olduğu dönemler olduğu dikkate alındığında, izleme ve müdahale birimlerinin hala maksimum teyakkuz seviyesinde olduğu belirtildi. Tüm orman ziyaretçileri için azami dikkat ve tedbirli olma ve yaz dönemi boyunca ateş yakmama çağrısında bulunuldu.

Yunanistan’ı daha zor günler bekliyor

Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis dün yaptığı açıklamada, Yunanistan’ın ‘zor bir yaz’ geçirdiği ve ülkenin bir bölümünü etkisi altına alan sıcak hava dalgası ve rüzgarlar nedeniyle çıkan şiddetli yangınlar gibi ‘iklim krizinin yansımalarından’ mustarip olduğu konusunda uyarıda bulundu. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre muhafazakar çizgideki Başbakan, başlangıcı kamu televizyonunda yayınlanan bir kabine toplantısında “Yangınlarla mücadele her zaman zor olacak çünkü iklim krizinin yansımalarını yaşıyoruz” dedi. Gelecekte, ‘daha yüksek sıcaklıklar, daha fazla kuraklık ve daha güçlü rüzgarlarla’ durumun ‘daha da kötü’ olacağına ve ülkenin jeolojik yapısının yangınlarla mücadeleyi zorlaştırdığına vurgu yaptı. Kyriakos Miçotakis, yetkililerin ‘mutlak teyakkuz halinde olacaklarını’ belirterek, ‘önlerinde halen zorlu bir yaz olduğuna” dikkat çekti. Uluslararası sivil toplum kuruluşu Doğal Hayatı Koruma Vakfı’nın (WWF) Yunan biriminin tahminlerine göre yangınlar 35 bin hektarlık orman alanını yok etti. Yangınlar özellikle güneydoğu Ege Denizi’ndeki Rodos adalarını ve İyon Denizi’ndeki Korfu’yu kasıp kavurdu.

Atina’ya 100 kilometre uzaklıktaki Evia adası da alevlere teslim oldu. Bir haftayı aşkın süredir sıcak hava dalgasının yaşandığı başkentte sıcaklıkların 41 dereceye ulaşması beklenirken, ülkenin merkezinde 44 dereceyi görmesi bekleniyor.

İtalya’da fırtınalar ve yüksek sıcaklıklar sürüyor

Bu sırada, şiddetli gök gürültülü fırtınalar kuzey İtalya’yı vurdu. Dün sabaha karşı ülkenin ekonomik başkenti Milano şiddetli rüzgarlara, yağmurlara ve dolulara teslim oldu. Bunun sonucunda sokakları su bastı ve ağaçlar yollara devrildi. Kamu Ulaşım Şirketi elektrik şebekesinde büyük hasar olduğunu söylerken, bir AFP muhabiri şehrin tarihi merkezinde geçici bir su kesintisi olduğunu bildirdi.

AFP’nin bildirdiğine göre, Brescia’nın kuzey bölgesindeki bir izci kampında çadırının üzerine ağaç düşmesi sonucu 16 yaşındaki bir kız çocuğu yaşamını yitirdi. İtfaiyeciler, diğer grup üyelerini yakındaki bir spor salonuna tahliye etti.

Ülkenin kuzeyini vuran kötü hava koşullarına ek olarak, Sivil Savunma’ya göre Sicilya’nın Katanya kentinde pazartesi günü 47,6 santigrat dereceye ulaşan sıcak hava dalgası da güneyi etkisi altına aldı. Sicilya’da gece boyunca itfaiye ekipleri birden fazla yangınla mücadele etti. Alevler Palermo Havaalanı’na yakın bir bölgeye ulaştı ve bu durum sabah saatlerinde havaalanının birkaç saat kapanmasına neden oldu. Ayrıca demiryolu taşımacılığı da bu yangınlardan etkilendi.

Kaynak: Cezayir-Tunus-Fas- Londra: Şarku’l Avsat