Türkiye'de seçmenlerin kişisel verileri manipülasyon için kullanılıyor mu?

Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) Mart ortasında yayımladığı propaganda dönemi esasları ve yayın ilkeleri ağırlıkla TV yayıncılığına odaklanıyor. Uzmanlar ise seçim düzenlemelerinde "sosyal medya ve dijital pazarlamanın etkisinin gözardı edilmesinin" seçmenlerin manipülasyonu açısından endişe yarattığını söylüyor.

Facebook ve Instagram başta olmak üzere sosyal ağlar, kullanıcılarını tartışmalı bir şekilde yakından izleyerek oldukça detaylı profiller oluşturabiliyor.

Bu verilerin reklam hedeflemesi için kullanılmasına mikrohedefleme adı veriliyor.

'26 milyon liralık reklam harcaması yapıldı'

Türkiye'de siyasi mikrohedeflemeleri inceleyen izleme kuruluşu Gözlemevi'ne göre, Ağustos 2020'den bu yana Facebook ve Instagram'da siyasi ve sosyal meselelerle ilgili yaklaşık 26 milyon liralık reklam harcaması yapıldı.

Türkiye'de bu sürede siyasi ve sosyal meselelerle ilgili 1 milyardan fazla reklam gösterimi yapıldığı tahmin ediliyor.

AKP son 30 günde yaklaşık 300 bin lira harcayarak bu platformlarda en fazla reklam yatırımı yapan isim oldu.

Onu yaklaşık 154 bin lira harcayan DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan izledi.

En çok harcama yapanlar arasında üçüncü sırada 108 bin liralık harcamayla DEVA partisi ve dördüncü sırada 102 bin liralık harcamayla MHP var.

Verilere göre CHP ya da Millet İttifakı cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu adına Facebook ya da Instagram reklamları için son 30 günde reklam harcaması yapmadı.

Gözlemevi'ne göre "ikna gücü, prodüksiyon ve reklam bütçesi olarak en güçlü ve etkili" dijital reklam kampanyaları AKP tarafından oluşturuldu.

Başka hiçbir siyasi parti, dijital reklamlarında seçime özel hazırlanmış yüksek bütçeli video prodüksiyonu kullanmadı.

Gözlemevi, bu sonuçları Facebook'un reklam kütüphanesi'nden derlediği verilere dayandırıyor.

Kuruluş, bu reklam harcamalarını seçim reklamları 2023 websitesinde yayımlıyor.

Kıyas için Facebook reklam kütüphanesi verilerine dayandırılan bir başka analize göre İngiltere'de hükümetler ve siyasi organizasyonlar Meta'daki en büyük ikinci reklam veren konumunda bulunuyor.

Merve Kara-Kaşka

BBC Türkçe