Sokak hayvanları yasa teklifi görüşmeleri 18 saat sürdü, ilk 3 madde kabul edildi

TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu, kamuoyunda sokak hayvanlarına "ötanazi" yapılmasına yol açacak kanun olarak bilinen 38 maddelik ‘Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ni görüşmek üzere AKP Kahramanmaraş Milletvekili Vahit Kirişci başkanlığında 17 Temmuz saat 14.00'te toplandı. 

Görüşmeler başladığında salondan çıkarılan sivil toplum örgütü temsilcileri ancak sabaha karşı dinlenebilirken, muhalefet partileri teklifi "katliam yasası olarak" değerlendirdi, geri çekilmesi için ısrarcı oldu.

AKP İstanbul Milletvekili Adem Yıldırım, partisine yapılan "hayvanları katlediyorsunuz" eleştirilerinin haksız olduğunu öne sürerek, "Köpekler özgürce sokaklarda gezsin diye çocukları evde hapsetmeyi doğru bulmuyoruz. Çocuklarımız ve onların geleceğini önceliyoruz" diye konuştu.

Teklifin tümü üzerindeki görüşmeler 18 Temmuz saat 04.00'te tamamlanarak maddeler üzerindeki görüşmelere geçildi. Komisyonda her bir madde için milletvekillerine 5 dakika söz verileceği aktarılırken, AKP ve MHP milletvekilleri kanun teklifi görüşmesinin alt komisyona gönderilmesi önerisine "Hayır" oyu kullandı.

Komisyonun görüldüğü salonun önünde "Yasa iptal, vekiller dışarı" sloganları atıldı. Görüşme sırasında muhalefet ve iktidar milletvekilleri arasında tartışmalar hiç dinmedi. Sokak köpeklerinin çocuğuna saldırdığı bir anne ile ise gergin anlar anlar yaşandı.

Kanun teklifinin ilk üç maddesi AKP’li ve MHP’li milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi. 

Komisyon Başkanı AKP Kahramanmaraş Milletvekili Vahit Kirişci’nin neredeyse hiç ara vermeden yaklaşık 18 saat görüşmeleri devam ettirmesi muhalefet parti milletvekillerinin tepkisine neden oldu. Sağlıksız koşullarda çalıştıklarını belirten muhalefet vekilleri masalara vurarak, Başkan Kirişci’yi protesto etti. Komisyona pazartesi gününe kadar ara verildi.

---

Öne çıkanlar

TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu  toplanırken arbaede yaşandı. CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, Komisyon Başkanı AKP Kahramanmaraş Milletvekili Vahit Kirişci’nin gazetecileri komisyon salonundan çıkartacağına ilişkin sözlerine tepki göstererek, “Sizi buradan dışarıya çıkartmaya kalktıklarında biz kendimizi siper edeceğiz. Bu komisyonda ne konuşuluyorsa ne söyleniyorsa kim hayvan haklarını savunmuyorsa, kim ‘sokak hayvanları öldürülsün, katledilsin’ diye mücadele ediyorsa hepsini Türk milleti görsün” dedi. Öte yandan Emir, Anayasa'ya aykırılık açısından usul tartışması açılmasını talep etti. Muhalefet milletvekillerinin "Anayasa'ya ayrılık" önergeleri kabul edilmedi.

Komisyon üyesi CHP Sinop Milletvekili Barış Karadeniz de söz alarak AKP Grubu’na yönelik olarak, “Hayvanları Koruma Kanunu’nda değişiklik yapıyoruz. Hayvanları öldürmeyi konuşuyoruz. Tarihe şerh düşün. Bu yaptığınız işle tarihte çok güzel anılacaksınız. Çocuklarınıza sordunuz mu? Çocuklarınız size soracak ‘Bu yasayı nasıl getirdiniz’ diye nasıl hesap vereceksiniz?" ifadelerini kullandı.

Görüşmede, Antalya'da sokakta yaşayan bir köpekten kaçarken kamyonun altında kalarak hayatını kaybeden 10 yaşındaki Mahra Melin Pınar'ın annesi Derya Pınar, muhalefet sıralarına çocuğunun ayakkabısını fırlattı. 

Komisyonda kabul edilen ilk üç madde Madde 1: "Kanunun eski halinde hayvanların korunması esas amaç iken değişiklik ile hayvanların refahı insan, hayvan ve çevre sağlığının gözetilmesi kaydıyla göz önüne alınacağı hüküm altına alınmaktadır. Madde 2: "Sahipsiz hayvanlara ilişkin yürütülecek çalışmalarda, muğlak durumların giderilmesi ve kedi ve köpeklerin sahipli hayvan statüsüne alınabilmesi için ilgili mevzuatta Bakanlık veri tabanına kaydedilmesi zorunluluğu bulunduğundan sahipli hayvan ve sahipsiz hayvan kavramları açık bir şekilde tanımlanmaktadır. Ayrıca, Kanunda yakala-kısırlaştır-sal metodunun terk edilmesi sebebiyle hayvan bakımevi tanımında uyum değişikliği yapılmaktadır." Madde 3: "Kanun kapsamında yapılan değişikliklerle sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların hayvan bakımevlerine toplanması ve buralarda rehabilite edilerek sahiplendirilinceye kadar bakılacak olması sebebiyle bakımevleri dışında bir hayvana bakmanın onun yasal sorumluluğunu alarak sahiplenilmesi suretiyle mümkün olabileceği ilkesi kabul edilmektedir. Düzenlemeyle, uygulamada tereddüte mahal verilmemesi ve popülasyon yönetimine ilişkin getirilen “Yakala-Kısırlaştır-Tut/Sahiplendir” modeline yönelik uyum düzenlemeleri yapılmaktadır."

Yasa

---

Görüşmelerde neler yaşandı?

TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu, kamuoyunda sokak hayvanlarına "ötanazi" yapılmasına yol açacak kanun olarak bilinen 38 maddelik ‘Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ni görüşmek üzere AKP Kahramanmaraş Milletvekili Vahit Kirişci başkanlığında 17 Temmuz saat 14.00'te toplandı. AKP milletvekilleri toplantıya, sokak köpeklerinin saldırısı sonucu yaralananların fotoğrafları ile katıldı.

Komisyon görüşmelerinde salonda yer olmadığı ve daha büyük bir salona geçilmesine ilişkin gelen talepler üzerine tartışma çıktı ve görüşmelere başlamadan yarım saat ara verildi. Komisyon Başkanı AKP Kahramanmaraş Milletvekili Kirişci, gazetecileri salondan dışarı çıkartacağını söyledi.

Komisyon görüşmelerine katılmak isteyen hayvan hakları derneklerinin temsilcileri ile Meclis personeli arasında da gerginlik yaşandı. Muhalefet milletvekilleri sıralara vurarak sivil toplum örgütleri temsilcilerinin de salona alınmasını istedi. 

Hayvan hakları savunucularına Meclis önünde polis müdahale etti

Görüşmeler komisyonda devam ederken hayvan hakları savunucuları, sokak hayvanlarına ‘ötanazi’ öngören kanun teklifini protesto etmek için TBMM önünde bir araya geldi. Polisin 'dağılın’ uyarısı üzerine oturma eylemi yapan hak savunucularına polis müdahale etti. Güvenlik güçleri, eylemcileri Meclis önünden uzaklaştırdı.

CHP'li Emir: Kendimizi siper edeceğiz

CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, Başkan Kirişci’nin sözlerine sert tepki gösterdi. Emir, şunları söyledi: 

''Bu yasayı ne Meclis’ten ne Türk halkının gözünden kaçıramayacaklar. Bu yüzden size de büyük görev düşüyor. Burada beklemenizi rica ediyoruz. Sizi buradan dışarıya çıkartmaya kalktıklarında biz kendimizi siper edeceğiz. Bu komisyonda ne konuşuluyorsa ne söyleniyorsa kim hayvan haklarını savunmuyorsa, kim ‘sokak hayvanları öldürülsün, katledilsin’ diye mücadele ediyorsa hepsini Türk milleti görsün. Burada hepimize görev düşüyor. Hepinizden bu görevi bekliyoruz. Bu komisyon salonundan ayrılmıyoruz.'' 

DEM Partili Koca: AKP vekilleri, vekillerimize hakaret ederek manipülasyon yapmaya çalışıyor

DEM Parti mersin Milletvekili Perihan Koca da"Komisyon başkanının katliam yasasını kapalı kapılar ardında oldu bittiye getirerek geçirmesine engel olacağız. Hayvan hakları inisiyatifleri içeri alınmıyor. Basın, komisyon toplantı salonundan çıkarılıyor. AKP vekilleri, vekillerimize hakaret ederek manipülasyon yapmaya çalışıyor. İzin vermiyoruz" açıklamasında bulundu.

Salon değiştirildi

Komisyon Başkanı Kirişci, çıkan tartışmadan dolayı kanun teklifi görüşmelerine yarım saat ara verdi.

Aranın ardından, komisyon salonunda yeterince yer olmaması sebebiyle kanun teklifi görüşmelerinin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda yapılmasına karar verildi. 

Dernek temsilcileri salona alınmadı

Komisyon üyeleri Plan ve Bütçe Komisyonu salonuna geçti. Teklife itiraz eden hayvan hakları savunucusu derneklerin temsilcileri bu kez salona alınmadı. Bunun üzerine de tartışma ve gerginlik yaşandı.

İyi Partili Özlale: Evcil hayvan ticareti yapanlar toplantıda

İyi Parti İzmir Milletvekili Ümit Özlale, komisyon toplantısı hakkında kendi sosyal medya hesabından yaptığı bilgilendirmede, Türkiye Veteriner Hekimler Birliği ve bilim insanlarının toplantı salonuna alınmazken evcil hayvan ticareti yapanların toplantıda yer aldığını bildirdi.

AKP'li Mertoğlu: 'Hayvanları yakala, kısırlaştır, aşısını yap, tekrar sokaklara bırak' anlayışı ihtiyaçlarımıza cevap vermedi

AKP Rize Milletvekili Harun Mertoğlu, kanunların ihtiyaçtan doğduğunu, bu teklifle "önce insan" dediklerini belirtti. Mevcut düzenlemelerin günümüzdeki ihtiyaçlara cevap vermediğinin anlaşıldığını öne süren Mertoğlu, şöyle konuştu:

"Yaşanan olaylar, kanun değişikliğine gidilmesi gerektiğini ortaya koymuştur. Kanunlar, insanların güvenlik içinde yaşamasını sağlar. 'Hayvanları yakala, kısırlaştır, aşısını yap, tekrar sokaklara bırak' anlayışı ihtiyaçlarımıza cevap vermemiş, onlarca insanımızın, çocuklarımızın ölmesine sebep olmuştur. Geldiğimiz bu noktada gerek AİHM kararları gerek Danıştay kararları sokaklarda yaşanan ve hayvanlardan kaynaklı meydana gelen trafik kazalarının sorumluluğunu idarelere vermiştir. Dolayısıyla sokaklar hayvanlar için bir yaşam alanı olamaz. Sokaklar değil hayvanlar için insanlar için bile güvenli bir yaşam alanı değildir. Sokaklarda açlık, susuzluk, bulaşıcı hastalıklar var. Sokaklar tekin değil."

Muhalefet vekilleri sıralara vurdu, STK temsilcilerinin salona alınmasını istedi

Mertoğlu'nun konuşması sırasında muhalefet milletvekilleri sıralara vurarak sivil toplum örgütleri temsilcilerinin de salona alınmasını istedi.

CHP Grup Başkanvekili Emir, Türkiye'de hayvan haklarına duyarlı kesimin yakından takip ettiği bir teklifi görüştüklerini, bu nedenle bütün tarafların görüşlerini dile getirmesi gerektiğini söyledi. Kanun teklifinin kapalı devre bir çalışma ile yürütüldüğünü; kabul edemeyecekleri bir teklifle karşılaştıklarını belirten Emir, önerdikleri sivil toplum örgütleri, akademisyen ve bu konuda sözü olan kişilerin toplantıya davet edilmediğini belirtti.

Muhalefet milletvekillerinin "Anayasa'ya ayrılık" önergeleri kabul edilmedi

Emir'in Anayasa'ya aykırılık açısından usul tartışması açılmasını istemesi üzerine, Komisyon Başkanı Kirişçi, usul tartışması açtı.

DEM Parti Grup Başkanvekili Gülüstan Kılıç Koçyiğit, herkesin İçtüzük ve hukuka bağlı olması gerektiğini, düzenlemenin "bir katliam teklifi" olduğunu iddia etti.

Türkiye İşçi Partisi (TİP) İstanbul Milletvekili Sera Kadıgil, hükümetin "4 milyon hayvanın öldürülmesine ilişkin bir teklif sunduğunu, teklifin Anayasa'ya aykırı olduğun" söyledi.

İYİ Parti Grup Başkanvekili Buğra Kavuncu, hayvanlar konusunun bu aşamaya gelmesinde hükümetin sorumlu olduğunu söyledi.

İYİ Parti İstanbul Milletvekili Nimet Özdemir, insan, hayvan ve doğanın birbirine zarar vermeden yaşayabileceğini, konunun saldırılara maruz kalan çocuklar üzerinden istismar edildiğini kaydetti.

Muhalefet milletvekillerinin "Anayasa'ya ayrılık" önergeleri kabul edilmedi.

Görüşmeler sırasında komisyon salonundaki AKP milletvekilleri, sahipsiz köpeklerin saldırıları sonucu yaralanan ve hayatını kaybeden çocukların fotoğraflarını gösterdi.

Fotoğraf: DHA

Mahra Melin Pınar'ın annesi Derya Pınar, muhalefet sıralarına çocuğunun ayakkabısını fırlattı

Antalya'da sokakta yaşayan bir köpekten kaçarken kamyonun altında kalarak hayatını kaybeden 10 yaşındaki Mahra Melin Pınar'ın annesi Derya Pınar, muhalefet sıralarına çocuğunun ayakkabısını fırlattı. Pınar, 'Benim çocuğum öldü, siz neyi konuşuyorsunuz' diyerek tepki gösterdi.

Muhalefet milletvekilleri ve bazı sivil toplum kuruluşu temsilcileri, Derya Pınar'ın komisyon toplantısı salonundan çıkarılmasını talep etti. Komisyon Başkanı Kirişçi gelen talep üzerine Derya Pınar'ı salondan çıkardı. Görüşmeler sürerken komisyon salonu dışında bekleyen sivil toplum kuruluşu temsilcileri ile polisler arasında zaman zaman gerginlik yaşandı. Salonun giriş kapısında polisler güvenlik önlemi aldı.

CHP'li Emir: Komisyonu kaçırıyor, sınırlıyorsunuz, bizim çağırdığımız uzmanları içeri aldırmıyorsunuz

Komisyon üyesi AKP Rize Milletvekili Harun Mertoğlu, komisyonda sunum yaptı. Meroğlu'nun sunumu sırasında muhalefet vekilleri masalara vurarak tepki gösterdi. CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, "Usul tartılması çıktı. Siz bu yetkiyi çiğniyorsunuz. Sizin de bizim de en önemli bağlayıcımız iç tüzük değil mi? Birçok insanı kapıda bırakıyorsunuz. O anneye sesleniyorum, kendisini ziyarete giderim. Annemiz bunun mağduru ise acısını paylaşıyoruz. Elbette sokak hayvanları sorunu çözülmeli ancak sonunda hayvanları öldüreceğiniz teklifine direneceğiz. Siz komisyonu kaçırıyorsunuz, sınırlıyorsunuz. Kimilerini seçiyorsunuz, kimilerini aldırmıyorsunuz. Bizim çağırdığımız uzmanları içeri aldırmıyorsunuz" ifadelerini kullandı.

CHP'li Sarıbal: Bu yasa açık bir şekilde anayasaya aykırı, geri çekilmek zorunda

CHP Grubu adına söz alan Bursa Milletvekili ve Komisyon Üyesi Orhan Sarıbal ise Anayasa'da hayvanların korunmasına ilişkin doğrudan bir hüküm olmamasına karşın dolaylı ve örtülü de olsa madde 45 ve 56 hayvanları koruduğu gibi haklarını da kapsam altına aldığını söyledi. Sarıbal, konuşmasında şunları söyledi:

"Öyle ki kamu yararı gibi madde 45'te, 'Tarım, hayvancılık ve tarım arazilerinin korunması' kamu yararından değerler ve varlıklar olarak söz etmektedir. 56'ncı maddede ise 'Herkesin sağlıklı, dengeli ve yaşayabileceği bir çevre hakkı vardır' hükmü gereği hayvanları da kapsadığı açıktır. Ayrıca anayasa 63 maddesiyle de devlete tabii varlıkları ki hayvanlar da bunun içerisine giriyor. Tabii varlıkları korumaya yönelik sorumluluğu yüklenmiştir. O halde canlılar arasında tür bazlı ayrım yapmaksızın hayvanların hukuki varlık olmasını devlete, hayvanların korunmasına ve refahına sağlanmasına yönelik yükümlülükler getirmektedir. Dolayısıyla açıktan anayasaya aykırılığı vardır, bu yasanın açık bir şekilde anayasaya aykırı olduğu için geri çekilmek zorundadır."

CHP'li Suiçmez'e AKP'li vekillerden "Komisyon salonunda yeterli STK var" tepkisi

Kanun teklifi üzerine görüşmeler sürerken içeriye giren CHP Trabzon Milletvekili Sibel Suiçmez, salona bazı hayvan hakları ile ilgili sivil toplum kuruluşlarının içeriye alınmadığını dile getirdi. Komisyon Başkanı Kirişçi, talep edilenlerin girebileceğini ifade etti. Muhalefet milletvekilleri, sokak hayvanları ile ilgili içeri girmesini istediği STK'ların listesini Kirişçi'ye iletti. Kirişçi, muhalefetin 20'nin üzerinde STK'nın içeriye girmesini talep ettiğini ancak komisyonda kimleri dinleneceğine yönelik kararı kendisinin verebileceğini kaydetti. AKP'li milletvekilleri ise komisyon salonunda yeterli sivil toplum kuruluşunun olduğunu söyledi.

Fotoğraf: AA

DEM Partili Kılıç Koçyiğit: Ötanazi kime uygulanır Sayın Başkan?

DEM Parti Grup Başkan Vekili Gülüstan Kılıç Koçyiğit de şunları söyledi:

"Biz akıllıyız diye, biz yürüyoruz, icat ediyoruz diye, zehri biliyoruz diye bütün hayvanları öldüremeyiz. Sokak köpeklerini öldüremeyiz. Biz doğaya hükmedemeyiz. Biz, bu ekosistemin sadece bir parçasıyız ve ekosistemle barışık yaşadığımız, ekosistemle uyumlu yaşadığımız oranda mutlu olabiliriz, bu yaşamın bir parçası olabiliriz. O anlamıyla bu insan bakışına, insan merkezi çünkü biz söylediğimizde de iktidardan olan milletvekilleri itiraz ediyorlar. 'Önce insan' diyorlar. Hayır, önce doğa, önce ekosistem. Bütün canlılar, canlılar arasında bir hiyerarşiye gidemeyiz.

Yani benim canımı yakan şeyin bir köpeğin canını yakmadığını iddia edebilir misiniz? Yani bana işkence edildiğinde benim canım nasıl yanarsa, buradaki her bir insanın, her bir vekilin canı nasıl yanarsa, bir köpeğe, bir kediye, bir hayvana da şiddet uygulandığında aynı şekilde canı yanar. Ama şu anda biz kendilerini savunamayacak durumda olan, söz söyleyemeyecek durumda olan, bir örgütleri, bir partileri olmayan hayvanlar, canlılar, sokak köpekleri adına burada ölüm fermanına imza atmaya çalışıyoruz. Bir de bu ölüm fermanını makul bir sınıra getirmeye çalışan, masumlaştırmaya çalışılan çok tehlikeli kavramlar, 'ötanazi' deniyor.

Ötanazi kime uygulanır Sayın Başkan? Yaşamının belli bir aşamasından sonra terminal döneminde olan yaşamak istemeyen gerçekten o acılara katlanmak istemeyen insanların, akıl sağlığı yerindeyse onların iradi beyanı sonucunda Avrupa'nın bazı ülkelerinde uygulanıyor. Ülkemizde yasak. Anayasamızda ötanazi diye bir kavram geçiyor mu? Hayır geçmiyor. Peki nasıl uygulayacağız ötanaziyi? Bu sadece katletmeyi meşrulaştırmak için kullanılan bir kavram" 

DEM Partili Demir: Bana o resimdeki çocuğun ismini söyleyebilir misiniz?

DEM Parti Ağrı Milletvekili Nejla Demir, kanun teklifi üzerine görüşlerini açıklarken, "Sizin burada iradenizle oturduğunuzu hiç düşünmüyorum. Saraydan emir geliyor ve siz o emri yerine getirmek için hareket ediyorsunuz. Öyle görünüyor yani şu an gerçekten de. Ben bir şey söylemek istiyorum; Madem öyle bu kadar duyarlısınız ve iyi niyetlisiniz size soruyorum; Bana o resimdeki çocuğun ismini söyleyebilir misiniz? İçinizdeki bir kişi şu karşınızda duran dövizlerde, buraya gelmeden önce danışmanlarınız, ailesini tanımaya gerek yok, ailenin acısını paylaşmaya gerek yok ama acıtasyon için o resimleri buraya getirmeye gerek var değil mi? Yazıklar olsun, yazıklar olsun" dedi.

Demir'in sözlerine karşılık olarak AKP sıralarından tepki geldi. Milletvekilleri arasında karşılıklı sataşmalar yaşanırken, tansiyon yükseldi. CHP grubundan Adana Milletvekili Ayhan Barut ve Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, AKP milletvekillerinin bulunduğu sıraya yöneldi. DEM Partili Nejla Demir ile tartışmalar devam ederken, Komisyon Başkanvekili ve MHP Adana Milletvekili Muharrem Varlı, görüşmelere 5 dakika ara verdi.

Kanun teklifinin tümü üzerine görüşmeler yapılırken komisyonda sık sık tartışma yaşanıyor. Tartışmalar ve verilen aralar nedeniyle maddeler üzerine görüşmelere henüz başlanamadı.

CHP'li Karadeniz: Çocuklarınız size soracak ‘Bu yasayı nasıl getirdiniz’ diye

Komisyon üyesi CHP Sinop Milletvekili Barış Karadeniz, söz alarak AKP Grubu’na şu sözlerle seslendi:

“Hayvanları Koruma Kanunu’nda değişiklik yapıyoruz. Hayvanları öldürmeyi konuşuyoruz. Tarihe şerh düşün. Bu yaptığınız işle tarihte çok güzel anılacaksınız. Çocuklarınıza sordunuz mu? Çocuklarınız size soracak ‘Bu yasayı nasıl getirdiniz’ diye nasıl hesap vereceksiniz?

DEM Partili Otlu: Sanki çocuklarınız okula yaya gidiyor, çok inandırıcısınız

Karadeniz’in konuşması sırasında AKP Grubu sıralarından “Sorduk. Sen sormamışsın. Çocuklarımız okula gidemiyor” cevaplarının gelmesi üzerine DEM Parti İstanbul Milletvekili Çiçek Otlu “Sizin çocuklarınız servisle, özel arabayla okula gidiyor. Sanki çocuklarınız okula yaya gidiyor. Çok inandırıcısınız, çok yoksulsunuz” diye tepki gösterdi.

Karadeniz’in konuşması esnasında oğlunu köpeklerin yaraladığını belirten Halil Yılmaz, muhalefet milletvekillerine tepki gösterdi. Komisyon görevlilerinin Yılmaz'ı salondan çıkarmasının ardından muhalefet ve iktidar milletvekilleri arasında tartışma yaşandı.

Fotoğraf: DHA

"İnsanların acılarını suistimal ediyorsunuz"

İYİ Parti İzmir Milletvekili Ümit Özlale, AKP milletvekillerine “Acılı bir babayı buraya getirmek yakışıyor mu? İnsanların acılarını suistimal ediyorsunuz” diye tepki gösterdi.

Toplantıya verilen 5 dakikalık aranın ardından yeniden toplanan komisyon toplantısı, kanun teklifi üzerine görüşmeler devam ediyor.

CHP'li Tanrıkulu: Sokak hayvanlarıyla ilgili düzenlemeler gündemleştirildi ve diğer gündemler örtülmeye çalışıldı

CHP Diyarbakır Milletvekili Sezgin Tanrıkulu da kanun teklifi üzerine şunları söyledi:

"Anayasa uyarınca, Meclis İç Tüzüğü uyarınca 1 Temmuz’dan itibaren parlamentonun kapanması gerekirken; Adalet ve Kalkınma Partisi sokak hayvanlarıyla ilgili bu yasayı toplumun gündemine soktu ve tüm Türkiye’nin gündemi bu oldu.

Şunu biliyoruz; Adalet ve Kalkınma Partisi, toplumun bir bölümünü veya genelini ilgilendiren bir sıkışıklık yaşadığı zaman siyasi mühendislikle, gündem mühendisliğiyle toplumun odağını başka bir yere çeker. Adalet Komisyonunda 9. Yargı Paketi sabah 06.00’da kabul edildi; itirazlar kabul edilmedi. O pakette 4 tane önemli Anayasaya aykırılık durumu var. Herkes o gündeme odaklanmışken bir de baktık ki aynı gün saat 16.00'da Adalet ve Kalkınma Partisi Grup Başkanı ve Milletvekilleri bunu Türkiye'nin gündemine getirdiler ve dokuzuncu yargı paketindeki Anayasa'ya aykırılıklar, kadın-erkek eşitliğiyle ilgili mesele gündemin dışında kaldı, sokak hayvanlarıyla ilgili gündem tartışılmaya başlandı.

Bugün neden komisyona geldi? Çünkü vergi paketi var, vergi paketiyle ilgili olarak açlık sınırının dibinde yaşayan, yoksulluğun dibinde yaşayan emeklilerle ilgili düzenleme var. O düzenleme yarın Parlamentoda konuşulacak. Sokak hayvanlarıyla ilgili düzenlemeler zorunlu bir toplumsal ihtiyaca cevap vermediği halde bu şekilde gündemleştirildi ve diğer gündemler örtülmeye çalışıldı.

"Getirdiğiniz yasanın maddeleri, sokak hayvanlarını ölüme mahkum eden bir düzenleme içeriyor"

Meclis koridorlarında yurttaşlarımız dövülerek olmaz. Bu doğru değil, Meclis koridorlarında eğer insanlar tartaklanıyorsa, sivil toplum örgütü yöneticileri tartaklanıyorsa; Meclis'in önünde, sokakta, Hakkâri'de, Edirne'de bunu yapanlar buradan bir meşruluk alırlar ve cesaretle Türkiye’nin her yerinde yaparlar.

Anayasa'ya aykırılığa gelince; Anayasa'nın 63'üncü maddesi çok açık. Getirdiğiniz yasanın maddeleri, sokak hayvanlarını, sokak canlılarını ölüme mahkum eden bir düzenleme içeriyor, 63'üncü madde şunu ifade ediyor: 'Devlet; tarih, kültür ve tabiat varlıklarının ve değerlerinin korunmasını sağlar, bu amaçla destekleyici ve teşvik edici tedbirleri alır.' 'Korunmasını sağlar.' Dolayısıyla, bu Anayasa'ya aykırılık sorununun da çözülmesi lazım." (DHA/Anka/AA)

CHP Genel Başkan Yardımcısı Gökçe Gökçen ise teklif maddelerinin görüşüldüğü komisyonun 12. saatinde isyan ederek, “Bu kanun teklifiyle hayvanların çoğalmasına engel olunmuyor, bir yandan hayvanlar çoğalmaya devam etsin, bir yandan Konya’da hepimizin gördüğü gibi katliam yapılsın deniliyor" dedi.

Gökçen daha sonra X hesabından şunları yazdı:

"Tarım ve Orman Komisyonundayız. Ve saat 02.10. Meclis bu haftalarda öyle saatlerde ve öyle gündemlerle çalışıyor ki, keşke Türkiye’nin temel sorunlarını çözecek kanunları görüşüyor olsaydık.

Yoksulluğa çare yok, emekliye düşen açlığa mahkumiyet olmuş, asgari ücretlinin haline cevap yok, her geçen gün bir kadın cinayeti haberi alıyoruz, çocuk yoksulluğu, eğitim sistemindeki sorunlar çözülmüyor.

Sahipli sahipsiz hayvan kavramı muğlaklaşmış, ötanazi kavramı muğlak, verilen yetki muğlak, kamu güvenliğine tehdit sözü muğlak. Kanunda kısırlaştırma seferberliği yok, kaçak getirilen hayvanlara çözüm yok, üretime engel yok, hayvan dövüştürmeye engel yok. “Kaçak zaten yok” diyorlar, aynı parti 4 sene önce bunun ne kadar büyük bir sorun olduğunu kendisi ifade ediyordu. Can sağlığını tehdit eden bu uygulamaya yönelik hiçbir tedbir yok. Yani olacak olan hayvanların daha fazla üremesi, daha fazla öldürülmesi, güvenlik sorununun da hiçbir çözüme kavuşturulmamasıdır. Vicdanınızı dinleyin."

"Hayvanlar nasıl toplatılıyor biliyor musunuz; işkenceyle!"

DEVA Partisi Milletvekili Evrim Rızvanoğlu da, "12 saattir komisyon görüşmeleri aralıksız devam ediyor. Sivil toplum örgütlerinin bir çoğu bütün gün komisyon çalışmalarına dahil edilmedi ve salona kabul edilmedi. İçeride olan meslek örgütlerini dinlemeye yeni başladık" diyerek komisyondan son bilgileri paylaştı.

Yaşam İçin Yasa İnisiyatifi’nden Güliz Gündüz ise komisyon görüşmelerinin 14. saatinde hayvan hakları savunucularının taleplerini sıraladı, teklife isyan etti: "Hayvanlar nasıl toplantılıyor biliyor musunuz? Boğma tasmalarla, ağzından kan gele gele, nefesleri kesile kesile toplanıyorlar. Doğal olarak bazen buna agresyon gösterebiliyorlar. Çünkü bu işkencedir ve belediyeler yıllardır bu hayvanlara işkence etmektedir. Biz gözlermizle görüyoruz, çünkü biz barınak ziyaret ediyoruz. Kendi dışkıları içinde yavrular açlıkla ölümü bekliyorlar."

"Hayvan haklarıyla ilgili getirilen bu teklif bir katliam yasasıdır"

CHP Uşak Milletvekili Ali Karaoba ise saat 4.00'e doğru X hesabından yaptığı paylaşımda, "An itibari ile komisyon çalışmalarına devam! Hayvan haklarıyla ilgili getirilen bu teklif bir katliam yasasıdır. Kesinlikle insani değil. Vicdana sığmaz bu yasayı geçirtmeyeceğiz. Bu yasaya direneceğiz, gerekirse sokakta eylem yapacağız, uygulanmasını engelleyeceğiz" dedi.

DEM Parti Milletvekili Ayten Kordu ise "Faşizm ölümü sever. Katliamcı yasalarınız ideolojik bir inşaadır. Milliyetçi, dinci ve ırkçı politikalarınız öldürme üzerine kuruludur. Tüm canlı yaşama düşman siyasetinizle sonuna kadar mücadele edeceğiz. Gece 03.56 komisyon'da tartışma devam ediyor" dedi.

Sivil toplum örgütünden temsilciler ancak sabaha karşı dinlenebilirken, muhalefet partileri teklifi "katliam yasası olarak" değerlendirdi, geri çekilmesi için ısrarcı oldu. AKP İstanbul Milletvekili Adem Yıldırım, partisine yapılan "hayvanları katlediyorsunuz" gibi eleştirilerin haksız olduğunu öne sürerek, "Köpekler özgürce sokaklarda gezsin diye çocukları evde hapsetmeyi doğru bulmuyoruz. Çocuklarımız ve onların geleceğini önceliyoruz" diye konuştu.

Teklifin tümü üzerindeki görüşmeler 18 Temmuz saat 04.00'te tamamlanarak maddeler üzerindeki görüşmelere geçildi.

Saat 5.53: "Uyutarak, öldürerek bu sorun çözülmez diye uyarıyoruz, dinlemiyorlar"

CHP Milletvekili Utku Çakırözer, sabah 5.53’te sosyal medya hesabından, “Komisyonda veteriner hekimler, barolar, hayvanseverler uyardı: ‘Uyutarak, öldürerek bu sorun çözülmez!’ Dinlemiyorlar!” diye yazdı.

Görüşmeler 16. saatinde: İlk iki madde AKP ve MHP'li vekillerin oylarıyla kabul edildi

TİP İstanbul Milletvekili ve Parti Sözcüsü Sera Kadıgil, "İlk iki madde AKP ve MHP’li vekillerin oylarıyla komisyonda kabul edildi" duyurusunu yaptı. Kadıgil, "3. madde görüşmelerine başlıyoruz. Madde ve teklifin ilk imzacısı olan vekilin 'kedi sevgisi' üzerine" diyerek komisyonda yaptığı şu konuşmayı paylaştı:

MADDE 1- 24/6/2004 tarihli ve 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Kanunun amacı;” ibaresinden sonra gelmek üzere “insan, hayvan ve çevre sağlığı gözetilmek kaydıyla” ibaresi eklenmiştir. MADDE 2- 5199 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (j) bentleri aşağıdaki şekilde ve (k) bendinde yer alan “ve hayvanların rehabilite edileceği” ibaresi “, hayvanların sahiplendirilinceye kadar barındırıldığı ve rehabilite edildiği” şeklinde değiştirilmiştir. “f) Sahipsiz hayvan: Sahipli hayvanlar dışında kalan evcil hayvanları, j) Sahipli hayvan: Bir kişi, kuruluş, kurum ya da tüzel kişilik tarafından sahiplenilen, bakımı, aşıları, periyodik sağlık kontrolleri yapılan ve Bakanlık veri tabanına kaydedilen ev hayvanlarını,” MADDE 3- 5199 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi yürürlükten kaldırılmış ve (d) bendinde yer alan “hayvanlara bakan veya bakmak” ibaresi “hayvanları sahiplenmek” şeklinde, (j) bendinde yer alan “ve güçten düşmüş hayvanların korunması” ibaresi “hayvanların sahiplendirilinceye kadar bakılmaları” şeklinde değiştirilmiştir.

Komisyona pazartesi günü devam edilecek

TİP vekili Kadıgil, “3. madde ve sözde kanunla ne getirdiğini ya anlamayan ya da anlamazdan gelenler üzerine 3. maddeyi de kabul ettiler” diye yazdı. Kadıgil, “Muhalefetin ısrarlı itirazları üzerine önümüzdeki pazartesi tekrar toplanmak üzere komisyona ara verildi” dedi.

---

T24