Konuğumuz Özel Gültekin'den "Cide Postası"

İskele olmadığından gemi ile gelen yolcularının karşılanması ve getirilen yüklerin kıyıya çıkartılması sandal ve küçük takalarla gerçekleştirilirdi. Sandallar birbirleriyle yarışırcasına hareket eder, kısmetlerine düşene razı olurlardı. Bazen 4 -5 sandal gemi etrafında birbirlerine bağlanarak denizde küçük bir iskele oluştururlardı. Yolcuların emniyetli inişlerini sağlamaya çalışırken ufak tefek kazalara da engel olunamıyordu. Sandaldaki profesyonel denizcilerin müdahalesi ile olay trajik duruma gelmeden önleniyordu.

Bir haftalık yarıyıl tatilinde lise olmadığı için Kastamonu'da eğitim gören öğrenciler ailelerinin yanına gelmek için önce karayoluyla İnebolu'ya geliyor ve limanda "Cide Postası"nı bekliyorlardı. Kötü hava koşulları ve azgın dalgalar izin vermez ise Cideaçıklarına demirlemek mümkün olmuyordu. Bu zor şartlardan dolayı öğrenciler bir sonraki durakta gemiden indirilmeye çalışılırdı. Bazen 7 günlük tatilin tamamı zorunlu olarak gemide geçirildikten sonra öğrenciler dönüş yolundaki İnebolu'da indirilerek Kastamonu'da başlayan okullarına yetiştirilirlerdi. Tatilde böylece bitmiş olur Cide’yi görmek için okulun bitmesi beklenirdi. Kışın 5-6 ay yoğun kardan dolayı idari yönden bağlı bulunulan Kastamonu dahil tüm dış dünya ile kara bağlantısı kesilen Cide de "Cide Postası" hayati bir unsur oluşturuyordu.

Gemi akşamları açıklarda demirli iken bir gelin gibi ışık saçardı.
Tüm Cide ondan güç alarak ertesi güne daha güçlü hazırlanırdı.
Gençler kasabanın yüksek tepelerinden açıkta bekleyen "Cide Postası" ışıklarına bakarak bazen sabahlarlardı. Cide de o günlerde 24 saat elektrik olmazdı. Elektrik eski gemilerden sökülen motorlardan gündüz ve gecenin belirli saatlerinde kısıtlı olarak kasabaya  verilebiliyordu. Bu yüzden elektriğin geldiği saatler çok önemli anlardı.  Devlet dairelerinin evrakları bu gemi ile gider ve gelirdi. Atanan memurlar ve askerler gemiden yararlanırlardı. Kasabanın ihtiyacı olan undan tutun her türlü yiyecek, giyecek ve ihtiyaçları gemi programına ve onun yük durumuna göre bu posta ile ilçeye getirilirdi. "Cide Postası" ticaretin ana omurgasıydı.Cideli yaşam listesini gemiye göre yapardı. Açıkta demirleyen gemiye; okul müdürleri gruplar halinde öğrencilerini sandallarla geminin geldiği günlerde gezi düzenleyip gemi kaptanından,  teşhirciden  ,çarkçı başından gemi hakkında bilgiler alırlardı. Her yaştan Cidelinin kalbini kamaralar ,kaptan köşkü, motor dairesi teshirler, yolcu salonları ve dinlenmekte olan Ankara Radyosunu ulaşılmaz anlarla doldururdu. Söylenecek ne varsa "Cide Postası" gitmeden, gemi düdüğünü çalmadan söylenmeliydi. Aşıklar birbirlerinin ellerini son dakikaya kadar bırakmazlardı. Belki gelecek sefer gecikebilir ya da hiç olmayabilirdi onlar için. Cide'de yaşam hep böyle geçerdi Cideliler yakın tarihe kadar bu gemilerle günleri, haftaları, ayları ve yılları geride bıraktılar.

Türkiye'de neredeyse hiç bir sahil kasabası denize Cide kadar muhtaç ve bağlı olmadı.
Gemi yalnız Cide'ye gelmiyor, rotasındaki bazı Karadeniz limanlarına  uğruyordu. Yukarda ki gibi gövdesindeki asıl adı ne yazarsa yazsın gemiler bütünüyle değişirse değişsin seferin adı bir kara sevda gibi "Cide Postası" olarak beyinlere kazındı. O kasaba için sadece yüzen bir gemi değildi; medeniyetti, yoldu, hastalara umut, kavuşmalara vesile, ayrılmalara şahitti. Kısacası yaşamın ta kendisiydi. Sosyolojik ve ekonomik koşulları ele aldığımızda Cide bir bölgenin iktisadi gelişiminin coğrafi koşullara ne kadar bağlı olduğunu gösteren bir laboratuvardır.. Yolların, enerji hatlarının, okulların ve sosyal tesislerin açılmasının gelişmede ne kadar önemli olduğunun göstergesidir.

Sefer yapan gemi kaptanları bu durumu çok iyi bildiklerinden en kötü meteorolojik şartlarda bile özellikle Cide açıklarına demirlerine bir şeref sayarlardı kendilerine. Bazen olmuyordu. Karadeniz en hırçın yüzüyle, neredeyse en küçüğü 5 m dalgalarla gemiyi bir oyuncak gibi sallıyordu. Geminin kapalı güvertesinden yolcular kendilerini kasabada bekleyenler için: zor şartlardan dolayı görülmeyeceklerini bilmelerine rağmen kendilerini bekleyenlere el sallayarak geçiyor ve Sinop’a doğru limanı ve iskelesi olan diğer kentlere giderken umutlarını bir başka sefere bırakıyorlardı.

Aşıklar, bu mazide kalan, sanki unutulmuşluğuna ve yalnızlığına meydan okuyan bu kentte her şeye rağmen mutluydular. Memleket ve yaşama sevdaları her geçen gün arttı.  Bu topraklar Türkiye Cumhuriyetine "Rıfat Ilgaz" gibi büyük bir üstadı armağan etti. Tarihleri ve yaşanan medeniyetlerden kalan eserleri ile de artık günümüzde çağdaş bir kent olan Cide geleceğe güvenle bakmaktadır. Günümüzde limanına her havada gemilerin demirleyip iskelelerden her dakika yaşama dair ne varsa devam etmektedir. Karayolları ile merkez ve komşu şehirlerle irtibatı kurulmuştur. Cide son yıllarda sarı yazması, renkli desenli paçalık şalvarı ve bayanların kuşandığı kendine özgü kemerleriyle, saltanat kayıklarının yapıldığı tersaneleriyle ünlüdür. Çalışkan Cidelilerin gerçekleştirdiği festivaller her sene ülkemizin bu cennet köşesindeki vatan toprağının tanıtımında etkili olmaktadır.

Tüm "Cide Postası"nda emeği geçen yiğit Türk denizcilerini; bu gemi seferinde anıları olan herkesi ve kahraman Cidelileri saygıyla selamlıyorum.

.....