İngiltere Başbakanı Keir Starmer dün 29 dünya lideriyle gerçekleştirdiği sanal toplantının ardından, Ukrayna'da olası bir ateşkesi korumak için hazırlanan askeri planların "operasyonel aşamaya" ilerlediğini söyledi.
Başbakan Starmer, bu ülkelerin ordularının yöneticilerinin de Perşembe günü İngiltere'de buluşarak "Ukrayna'nın gelecekteki güvenliğini güvenceye alacak güçlü ve dirençli planlar hazırlayacağını" açıkladı.
Ukrayna bu hafta, ABD ile görüşmelerin ardından 30 günlük bir ateşkes planı üzerinde uzlaştıklarını açıklamıştı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de bu fikre katıldığını söylemiş ancak bazı koşullar getirmişti.
Toplantıya katılan Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiy "sadece konuşmak yetmiyor, aktif baskı da şart" dedi ve ekledi:
"Barışa giden yol kayıtsız şartsız başlamalı.
"Rusya bunu reddederse, kabul edene kadar güçlü bir baskı uygulanmalı.
"Rusya'nın anladığı tek bir dil var."
Avrupa ülkelerinin kendi silahlarını üretmesi gerektiğini söyleyen Zelenskiy, bu liderleri ABD yöneticileri ve Başkan Donald Trump'la konuşarak "Rusya'yı kapsamlı yaptırımlar ve güçlü bir baskıyla barışa zorlama" konusunda ikna etmeye çağırdı.
Görüşmenin ardından bir konuşma yapan Başbakan Starmer da "dünyanın boş sözlere değil eylemlere ihtiyacı var" dedi:
"Kremlin'in Ukrayna'ya saldırmaya devam etmesi ve ateşkes teklifini yanıtsız bırakması, Putin'in barış istediğine dair sözlerine ters düşüyor.
"Putin derhal ve koşulsuz bir ateşkesi kabul etmezse onu müzakere masasına getirmek için baskıyı artırmamız gerek.
"Bunun için Ukrayna'ya askeri desteğimizi ve Rusya'ya yaptırımlarımızı artıracağız."
Kaynak,Getty Images / Ukrayna'nın doğusunda ve Rusya'nın Kursk bölgesinde çatışmalar devam ediyor
Putin 13 Mart'taki açıklamasında ateşkes fikrini desteklediğini söylemiş ancak detaylar hakkında "Ukrayna'nın silahlanmasına izin verilecek mi? Ateşkesin denetimini kim yapacak?" gibi sorular yöneltmişti.
Bugünkü toplantıya NATO, AB, yaklaşık 20 Avrupa ülkesi, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda katıldı.
Başbakan Starmer bu ay Londra'da düzenlenen bir toplantıda, ateşkesin ardından Ukrayna-Rusya sınırında görev alacak bir "gönüllüler koalisyonu" kurulmasını önermişti.
Bu toplantıya Türkiye de katılmıştı.
Zelenskiy o toplantının ardından düzenlenen basın toplantısında, ateşkesin ardından sahada diğer ülkelerin askerlerine ihtiyaç olacağını fakat bazı ülkelerin bu fikre karşı çıktığını söylemişti.
BBC'ye konuşan Finlandiya Devlet Başkanı Alexander Stubb da "Ortada bir ateşkes ve barış süreci olmadığı için asker göndermekten bahsetmek için henüz erken. Net bir plan olduktan sonra yükümlülüklerimizden bahsedebiliriz" demişti.
Analiz: Starmer'ın gönüllüler koalisyonu gerçekleşemeyebilir
Paul Adams, BBC Diplomasi Muhabiri
Başbakan Starmer iki hafta önceki toplantıdan bu yana "çok şey olduğunu" söylüyor.
Haksız da sayılmaz: ABD-Ukrayna ilişkisi son derece inişli çıkışlı günler geçirdikten sonra bu hafta Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da iki ülke 30 günlük bir ateşkes planında uzlaştı.
Ama Başbakan Starmer'ın önerdiği koalisyon büyük ve belirsiz bir girişim. Bunun Ukrayna'da barışı korumak gibi karmaşık ve potansiyel olarak tehlikeli bir göreve girişmeden önce yapılması gereken çok iş var.
Başbakan koalisyonun büyüdüğünü ve yeni taahhütlerin masada olduğunu söylese de detay vermedi, "Başarılı bir şekilde politik ve askeri ivme kazanıyoruz" dedi.
Planlar şekillenirken bir dizi siyasi, diplomatik ve askeri buluşmaya tanık olacağız gibi gözüküyor.
Ama bu süreç kolay olmayacak.
Avrupa liderliğindeki bu plana ABD güvencesi konusunda bir soru sorulduğunda Başbakan Starmer, "ABD'nin pozisyonu değişmedi" dedi.
ABD bu konuda bir güvence vermezse bu plan gerçekleşemeyebilir.
Zelenskiy için zaman daralıyor, özellikle de Rusya'nın Kursk bölgesini işgal eden Ukrayna askerlerinin gerilemek zorunda kalması nedeniyle.
Ukrayna, ABD Başkanı Trump'ın Cuma günü söylediğinin aksine Kursk'taki askerlerinin kuşatmaya alınmadığını aktarıyor. Durum ne olursa olsun büyük bir baskı altında oldukları ve toprak kaybettikleri aşikar.
Geçen yılın sonlarında Kiev'e gittiğimde Ukraynalı askerler, Kursk'ta ele geçirdikleri toprakları gelecekteki bir müzakerede pazarlık kozu olarak kullanmak istediklerini söylemişti.
Fakat müzakereler yaklaşırken Putin bu kozu Ukrayna'nın elinden almak istiyor gibi gözüküyor.
Bu da 30 günlük ateşkes fikri hakkındaki "Evet, ama…" yaklaşımının nedenini açıklayabilir.
BBC Türkçe