G20 zirvesi başladı: Liderlerin gündeminde hangi konular var?

G20 ülkelerinin liderleri iki günlük zirve için bugün Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'de bir araya geldi. Ana gündem maddesi sürdürülebilir kalkınma olan zirvede Ukrayna'daki savaşın da ele alınması bekleniyor.

G20 nedir?

G20 ülkeleri, küresel ekonomik üretimin yüzde 85'ini ve dünya ticaretinin yüzde 75'ini temsil ediyor. Dünya nüfusunun da üçte ikisini bu ülkeler kapsıyor.

G20, Avrupa Birliği ve 19 ülkeden oluşuyor. Bu ülkeler, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Çin, Fransa, Almanya, Hindistan, Endonezya, İtalya, Japonya, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Güney Kore, Türkiye, İngiltere ve ABD.

İlk 20 ekonomi arasında olmasına rağmen G20'de yer almayan İspanya görüşmelere misafir olarak davet ediliyor.

Bu ülkeler arasında dünyanın en zengin sanayileşmiş yedi ülkesi G7 grubunda temsil ediliyor.

Bazı G20 üyeleri ise BRICS grubunu oluşturdu. Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'dan oluşan bu grup, bu yılki zirvesinde altı yeni üyeyle genişlemeye karar verdi. Bu ülkeler Arjantin, Mısır, İran, Etiyopya, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri oldu.

Zirvede neler konuşuluyor?

G20 liderlerinin ekonomiyi konuşmak üzere bir araya geldiği toplantılarda bugün iklim değişikliğinden sürdürülebilir enerjiye, uluslararası borç affından çok uluslu şirketlerin vergilendirilmesine daha geniş kapsamda konular gündeme alınıyor.

Her yıl bir başka ülke G20 başkanlığını devralıyor ve toplantı gündemini belirliyor.

Geçen yıl başkanlığı devralan Endonezya, Bali'deki zirvede küresel sağlık önlemleri ve pandemi sonrası ekonomik toparlanma konularını gündeme getirmişti.

Zirve ülke liderlerinin birebir müzakerelerde bulunması için imkan da sunuyor.

Bu yılki zirveye ev sahipliği yapacak olan Hindistan da sürdürülebilir kalkınmanın yanı sıra gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasındaki farkların azaltılması konusunu gündeme getirecek.

Beyaz Saray, Joe Biden'ın da liderlerle iklim değişikliği, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalini ve Dünya Bankası gibi kurumların yoksullukla mücadeleye katkısını artırma konularını görüşmek istediğini açıkladı.

Zirveye kimler katılıyor?

Geçen yıl Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, ülkesinin işgali nedeniyle Rusya'nın zirveye katılımının engellenmesini istemişti. Rusya'yı zirvede Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov temsil etmişti.

Kremlin, Putin'in bu yılki zirveye de katılmayacağını açıkladı.

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping de zirveye katılmadı.

KAYNAK, GETTY IMAGES

Tartışmalı konular neler?

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, zirvede uzlaşmanın zor olacağı konuların başında geliyor.

Mart 2022'de bir araya gelen G20 Dışişleri Bakanları, ABD ve Rusya delegasyonlarının sert tartışmaları nedeniyle anlaşamamıştı.

Bali'de Kasım 2022'deki liderler zirvesineyse Polonya'nın Ukrayna sınırı yakınlarındaki bir bölgesine düşen roket damga vurmuştu.

Lavrov, Putin'i Güney Afrika'daki BRICS zirvesinde de temsil etmiş, Putin toplantıya video aracılığıyla katılmıştı.

Mayıs ayında ise Çin ve Suudi Arabistan, Hindistan yönetimindeki Keşmir'de turizm üzerine düzenlenen bir G20 zirvesini, bu bölgede Pakistan'ın da hak iddia etmesi nedeniyle boykot etmişti.

Hindistan'ın Çin'le de sınır ihtilafı var.

KAYNAK, GETTY IMAGES

Neden bir 'aile fotoğrafı' çekiliyor?

Zirvede geleneksel olarak hükümet başkanları bir grup fotoğrafı için birlikte poz veriyor.

Bu, liderlerin imzaladığı anlaşmaları sunmak için bir fırsat olarak kullanılıyor ancak çoğu zaman diplomatik anlaşmazlıkların fotoğrafa nasıl yansıdığı manşetlere çıkıyor.

2018'de, gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın İstanbul'daki Suudi Arabistan Başkonsolosluğu'nda öldürülmesinin ardından, liderler zirvesinde büyük ölçüde görmezden gelinen Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, aile fotoğrafında köşede yer almıştı.

KAYNAK, REUTERS

G20 hedeflerini başardı mı?

2008 ve 2009'daki finansal kriz döneminde düzenlenen liderler zirvelerinde, küresel mali sistemi kurtarmak için bir dizi önlem üzerinde anlaşmaya varılmıştı.

Ancak müteakip zirvelerin daha az yapıcı olduğu ileri sürüldü çünkü bunlar rakip dünya güçleri arasındaki gerilimlerle gölgelendi.

G20 maliye bakanları ve merkez bankası yöneticilerinin bu yılki toplantısında, Rusya ile Batılı güçler arasında Ukrayna'nın işgali konusundaki tartışmalar nedeniyle çok az anlaşma sağlandı.

Bununla birlikte, liderler zirvede yan görüşmelerde bir araya gelerek anlaşma sağlıyor.

2019'da Osaka'da düzenlenen zirvede, dönemin ABD başkanı Donald Trump ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, büyük bir ticaret anlaşmazlığını çözmek için müzakerelere devam etme konusunda anlaştılar.

KAYNAK,GETTY IMAGES

Zirve neden protesto ediliyor?

Lider zirveleri sıklıkla büyük protestolarla karşılanıyor.

2018 Buenos Aires zirvesinde G20'nin ekonomi politikalarını protesto eden binlerce kişinin katıldığı bir yürüyüş yapılmıştı.

2017'de Hamburg'da yapılan zirvede kapitalizme karşı yürüyüşler yapılmış; binlerce gösterici 2018'de Rio de Janeiro'da ve 2010'da Toronto'daki G20 zirvelerinde yürümüştü.

2009'da gazete satıcısı Ian Tomlinson, Londra'daki G20 zirvesine karşı protesto gösterilerinde bir polisin darbesi ardından hayatını kaybetmişti.

BBC