Eğitimimizi sıkıntılı durumundan kurtarmak için yeni fikirlere ve mükemmel projelere ihtiyacımız vardır. Amaca ulaşacak ve sonuç alınacak fikir ve projelerin zaman kaybetmeden hayata geçirilmesi gerekmektedir. Belirsizlikler giderilmeli, dağınıklıklar toplanmalıdır. "Eğitimde reform" anlayışıyla "köklü" ve "kalıcı" yeniliklerle yeniden yapılanma gerçekleştirilmelidir.
Bu düşünceden hareketle, daha önceki köşe yazımda, MEB'e 2 proje teklifinde bulunmuştum, Bugün, "Sınavsız Eğitim Sistemi" ve daha sonra da, "Okul Çeşitleri" projelerimi tavsiye ederek katkıda bulunmuş olayım.
Öncelikle şunu söylemeliyim ki, eğitimdeki bütün yenilikler, değişim ve dönüşüm ekonomik imkanlarla yakından ilgilidir. "Eğitim meselelerimizi halletmezsek hiç bir işimizi halledememiş oluruz" diyerek eğitim bütçesinin, mutlaka 2 katına çıkarılması gerektiğini de belirtmiş olayım. Diğer bütçelerin azaltılması, tasarruf , israfın önlenmesi ve gönüllülük esasına dayalı kampanyalarla bu sorunun üstesinden gelineceğine inanıyorum.
PROJE 3: "SINAVSIZ EĞİTİM SİSTEMİ" PROJESİ:
Dünyanın en iyi eğitim sistemi olarak kabul edilen Finlandiya'da sınav yapılmamaktadır. Bizde de olmamalıdır.
Bizdeki anlayışla sınav demek; "kaos, kaygı, korku, stres, endişe, kopya, test, dershane...vs" demektir. TEOG, bu sebeplerden kalkmış olmasına rağmen, yerine uygulanan LGS, daha sıkıntılı olmuştur. Sınavlar, öğrencinin psikolojisini bozmaktadır ve sosyal hayatını bitirmektedir.
Okullardaki ders sınavlarının yeni düzenlemeler dahilinde yapılmasının dışında, Bakanlığımızın yaptığı merkezi "seçme" ve "yerleştirme" sınavları kaldırılmalıdır. Okulların ve eğitimin-öğretimin önemi öne çıkarılarak öğrencinin okuldaki başarı esas alınmalıdır.
İlkokullarda ikamete göre kayıt yapılmaktadır. Sınavların kaldırılması için, ilkokuldan sonra ikamete göre gidilecek ortaokul ve lise belirlenmiş olmalıdır. Yaş grubu dikkate alınarak ortaokulların ve liselerin ORTAÖĞRETİM OKULLARI adı altında birleştirilmesi de uygun olacaktır. (Daha önceleri böyle idi).
Yukarıda belirttiğim düzenlemelerin gerçekleşmesi durumunda Merkezi Sınavlara gerek duyulmayacaktır. Böylece, "LİSELERE GEÇİŞ" ortadan kalkacaktır.
Liselere geçişlerle ile ilgili olarak, çok yüksek diploma puanı olan (mesela, 95 ve üzeri veya 100'den aşağıya doğru sıralama ile yüksek puanı olan) öğrencilerin istedikleri okullara girmeleri, emek ve gayretlerinin karşılığı olarak elbette ki haklarıdır. Buna kimsenin itirazı olamaz. Bu öğrencilerin okuldaki her sınıfa ait toplam başarı puanı ortalaması ile ilgili durumları Şube Öğretmenler Kurulunda görüşülmeli, bu öğrencilerin gitmek istedikleri 5 veya 10 okul ile ilgili tercihleri, okulların haziranda eğitim- öğretimi bitirdikleri haftadan sonraki hafta içerisinde alınmalı, 1 Temmuz'a kadar da, Öğretmenler Kurulunda kesinleştirilmelidir. İl veya İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerinin kuracağı kurullar ve komisyonlar ile sınavsız yerleştirilmeleri sağlanmış olmalıdır (Daha önceleri, benim de görevli olduğum komisyonlarında nakiller böyle yapılıyordu). Diğer öğrenciler, "en iyi okul, eve en yakın okuldur" anlayışından hareketle ikametlerine göre yerleştirilmelidir.
KISACASI; 6. sınıflar ORTAK (aynı) olmak üzere, 7. ve 8. sınıflar için "bilgi" ve "beceri" puanlara göre yönlendirmeyle seviye sınıfları oluşturulmalı, her SINIF bir Anadaolu Lisesi şeklinde düşünülerek her okulda sınıf sayısı kadar Anadolu Lisesi olacak şekilde düzenleme yapılmalıdır. Böylece, öğrenci çalışmaya teşvik edilmelidir. Disipline edilmiş rekabet ortamında eğitime ilgi, daha iyi olma gayreti, okulun ve okumanın önemi ortaya çıkarılarak eğitimde başarı gerçekleştirilmiş olunacaktır.
Burada, yüksek diploma puanı ile mezun olan öğrencilerin sayıları doğrultusunda, bu öğrencileri alacak okulların kontenjanları tespit edilmelidir. Bu, yüzdelik orana göre tercihler doğrultusunda yerleştirmeler söz konusu olacağı için eğitim bölgelerinin ve yerleşim yerlerine göre okul tespitlerinin önemi ortaya çıkmaktadır. Kısacası, istatistiki veriler doğrultusunda isabetli bir planlama ile sınavsız eğitim sistemi gerçekleştirilmiş olunacaktır. (Burada karşımıza 2 sorun çıkacaktır. Notların şişirilmesi durumundan Şube öğretmenler Kurulu öğretmenleri sorumlu olmalıdır. İkamet değişikliği olayına çözüm bulmak için de yaptırımlar uygulanmalıdır)
"Sınavsız Eğitim Sistemi" projem, köşe yazımda ele alacağım "Okul Çeşitleri" projemle yakından ilgilidir. Bağlantı kurulduğunda ve birlikte değerlendirildiğinde konu daha iyi anlaşılacaktır.
SÖZÜN ÖZÜ: Sınavlar, ideal eğitim için çözüm değildir. Her öğrencinin başarılı olacağı mutlaka bir yönü vardır. Öğrencilerimizin bilgi ve becerilerine göre başarılı olacakları ilgi alanlarını ve hayallerini gerçekleştirmelerine imkân ve fırsat verilmelidir. Seçeneklerle yönlendirmek gerekir.
Eğitimde durum çok vahimdir, reform şarttır.