Adını Hz. Ali’den alan sokak

Ankara’nın belki de en eski sokaklarından biri, Ankara Kalesi içinde bulunan Alitaşı Sokağı. Sokağın adı ise Hz. Ali’ye ilişkin bir söylenceden geliyor. İnanışa göre askerleriyle Ankara’yı kuşatan Hz. Ali Hıdırlıktepe’den büyük bir kayayı Ankara Kalesi’ne fırlattı. Yaklaşık bir metre çapındaki kaya halen ziyaretçilerin ilgisini çekiyor.

İlk olarak Galatlar tarafından yapıldığına inanılan Ankara Kalesi, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı medeniyetlerini ve Türkiye Cumhuriyeti’ni gördü.

Ankara’nın merkezindeki en eski tarihi yapılardan biri olan Kale’nin iç kapısı (Hisar Kapısı) yanında, Selçuklu döneminden kalma yaklaşık 700 yıllık bir cami bulunuyor.

İçkale bölümündeki Sultan Alaaddin Camii’nin 12. yüzyılda inşa edildiği biliniyor. Bu caminin önünden başlayan sokak ise kalenin Türkler tarafından yapılan ‘Akkale’ burcuna kadar tüm kaleyi boydan boya geçiyor.

[Sokak, Selçuklular döneminde yapılan Alaaddin Camii yanından başlıyor.]

Adını Hz. Ali’den alıyor

Kale içindeki bu en uzun sokağın adı Alitaşı Sokağı… Bu ismin ise tarihi bir kökeni var.

Söylencelere göre İslam Halifesi Hz. Ali, askerleri ile birlikte Ankara Kalesi’ne kadar geldi, kuşattı ve kale ile aynı yükseklikteki Hıdırlıktepe’den kocaman bir kaya fırlattı. Bu yaklaşık 1 metre çapındaki yuvarlak kaya, Akkale içine düştü ve orada kaldı.

Halen de aynı yerde büyük, zamanla aşınmış olsa da yuvarlak ve çevredeki kaya yapısından farklı yapıda beyaz bir kaya bulunuyor. Kaya üzerindeki deliklerin Hz. Ali’nin kaya üzerindeki parmak izleri olduğuna inanılıyor.

İslam ordusu daha sonra geldi

Ankara Kalesi’nin 1920’lerde hazırlanan haritalarında da sokağın adının yine ‘Alitaşı’ olduğu hatta bulunduğu mahalleye de ‘Alitaşı Mahallesi’ adı verildiği görülüyor. Ancak Hz. Ali, Miladi 661 yılında şehit edildi. Oysa İslam Orduları’nın Ankara’ya kadar uzandığı seferler, Miladi 724-743 yılları arasında Emeviler döneminde yapıldı.

[Alitaşı Sokağı, eski Ankara evlerinden örnekler barındırıyor.]

Hz. Ali sevgisi kaynaklı

Buna rağmen sokağa bu adın verilmesi, büyük kaya parçasını Hz. Ali’nin fırlattığına inanılmasının kökeninde ona olan sevgi yatıyor.

Hz. Ali, İslam Peygamber Hz. Muhammed’in kuzeni, yakın dostu idi. Ehli Beyt’ten olan Hz. Ali ‘4 Halife’nin sonuncusu olması yanında, savaşlarda gösterdiği cesaretle de biliniyordu.

Tüm Müslümanlar tarafından çok sevildiği için, Anadolu ve Rumeli’nin çeşitli yerlerinde, ona atfedilen efsaneler de bulunuyor. Ankara Kalesi içindeki bu beyaz kayaya ilişkin efsane de yine bu sevginin bir yansıması olarak kabul ediliyor.

[Hz. Ali tarafından Ankara Kalesi'ne atıldığına inanılan taş.]

Tarihi çeşme ve eski Ankara evleri

Alitaşı Sokağı, eski Ankara’nın da bugüne taşınmış bir görüntüsü gibi. Ziyaretçilerini zaman tünelinde yolculuğa çıkaran sokak üzerinde tarihi ‘Alitaşı Çeşmesi (Emine Hanım Çeşmesi)’, ‘Musafir Fakih Camii’ gibi tarihi yapılan ve yakın dönemde restore edilen eski Ankara evleri var.

‘Alitaşı Sokağı’ halen ziyaretçilerin ve turistlerin gözdesi olmaya devam ederken, söylenceye konu olan taş ise korunaklı bir alanda tutulmaya devam ediyor.

[Ankara Kalesi ve arka tarafta Hıdırlıktepe.]