15 Eylül 1918: Bakü'nün Düşman İşgalinden Kurtuluşunun 105. Yıl Dönümü Kutlu Olsun

Bugün, Kafkas İslam Ordusu’nun Nuri Paşa komutasında Bakü’de Türk bayrağını dalgalandırışının 105. yılı.

Kafkas İslam Ordusu, Kars üzerinden Göyçay-Kürdemir hattında düşman askerlerini yendi. Ardından, 15 Eylül 1918 tarihinde yoğun çatışmalar neticesinde Bakü'ye girdi.

Nuri Paşa at belinde Türkiye'den, Kars'tan gelir.
Azerbaycan diye diye yenilmeyen arslan gelir.
Dalgalanan Türk Bayrağı İstiklal'dan haber verir.
Türk'ün şanlı tarihine zaman er oğlu er verir.

Azerbaycan 1918 yılında Ermeni, Bolşevik ve İngilizlerin işgaliyle boğuşurken Osmanlı Devleti Harbiye Nazırı, Başkumandan Enver Paşa'nın talimatıyla kardeşi Nuri Paşa'ya kurdurulan Kafkas İslam Ordusu Azerbaycan'ın yardımına koştu. Ağustos 1918'de Gence'de işgalcileri yenilgiye uğratan Kafkas İslam Ordusu, 15 Eylül'de Bakü'ye girerek Azerbaycan halkını işgalden kurtardı. Binlerce Azerbaycan Türkünün öldürüldüğü savaşta Ermenileri, Bolşevikleri ve İngilizleri bozguna uğratan Kafkas İslam Ordusunun bin 130 askeri şehit düştü.

KAFKAS İSLAM ORDUSU 

Sovyetler Birliği ordusu ve Ermeni Devrimci Federasyonu birlikleri, 30 Mart 1918 tarihinde Bakü’ye saldırmasıyla birlikte Azerbaycan karşılık olarak savaş ilan etti. Bu süreçte çok sayıda sivil Azerbaycan Türkü öldürüldü. İngilizler de Azerbaycan topraklarında söz sahibi olmak arzusu ile Ermenilere destek vererek müttefik oldular. Bu büyük saldırı planı Azerbaycan milli meclisi güçlerinin başa çıkamayacağı kadar büyük bir güç barındırıyordu. Azerbaycan Milli Şurası, 4 Haziran 1918’de Batum’da Osmanlı Devleti ile yapmış olduğu askeri ve siyasi sözleşmenin 4. maddesine dayanarak Osmanlı hükumetinden askeri yardım talebinde bulundu.

Bu esnada pek çok cephede düşmanları ile savaşan Osmanlı ordusu Azerbaycan Bakü’ye müstakil bir ordu gönderme gücüne sahip değildi. Ancak Enver Paşa, Azerbaycan Türklerinin yardım çağrısına kayıtsız kalamazdı. İnisiyatif alarak kardeşi Nuri Paşa’yı Bakü’ye gitmesi için görevlendirdi. Nuri Paşa; Kars, Ardahan, Iğdır ahalisiyle toplam 12 bin kişiden oluşan Kafkas İslam Ordusu’nu kurdu. Daha sonra da destek için Filistin cephesinden getirilen 106. ve 107. piyade alayı ve 56. topçu alayı ile Kafkas İslam ordusu güçlendirildi ve teçhizat sağlandı.

Azerbaycan topraklarındaki başarısından dolayı Kafkas İslam Ordusunun başını çeken Nuri Paşa, Bakü'nün fatihi olarak anılmaya başlandı.

ÇIRPINIRDIN KARADENİZ

Nuri Paşa ordusuyla Bakü’ye girerken, sözleri büyük düşünür ve şair Ahmet Cevad tarafından 1914 yılında yazılan, zaferin kesinleştiği gün Üzeyir Hacıbeyli tarafından bestelenen “Çırpınırdın Karadeniz”, yani Azerbaycan’da bilinen adıyla “Selam Türkün Bayrağına” adlı eser, ilk kez bugün okundu.

QHA