Çevrede neler oluyor, bölgede sorun ve problemlerde artış var mı? Şöyle bir dolaşıp, gözlemlerimi yazmak istedim.
Aslında iyi haberler de var, canımızı sıkacak derecede kötüleri de. Bodrum’un durumu malüm. 1 milyon insan yarımadada imkansızlıklar içinde ve üst üste yaşıyor. Trafik felaket, yolların çoğu bozuk, üstelik çok ciddi bir su sıkıntısı mevcut. Tüm bu olumsuz şartlara rağmen, tatilciler akın akın gelmeye devam ediyorlar Bodrum’a. Şikayetlere, homurdanmalara, söylenmelere kulak asmayın. Gelenler memnun ki hallerinden, hayatın ve tatilin tadını çıkarmak için yarışıyorlar adeta.
İnanılır gibi değil, kiralar uçmuş vaziyette. Tatilcilere aylık 25-30, sezonluk ise 150-200 bin liraya ev bulmakta zorlanıyor millet. Hayat, çarşı, pazar öylesine pahalı ki, ülkenin genel ve gerçek enflasyon rakamını üçle çarpmak lazım Bodrum’da. Yetkililer hizmetleri aksatmadan sürdürmek için canlarını dişlerine takıyorlar. Resmi kurumlar, belediye, polis, jandarma yeterince değil ama, iyice takviye edildi. Yasaklar kalkınca daha bir rahatladı yaşam.
Geçen yıl kadar olmasa bile, özellikle sahil restoranları dolmaya başladı. Deniz balığı yine kolay bulunmuyor. Üstelik Eylül’e kadar profesyonel balık avlanma yasağı var. O nedenle genelde üretim balıkları sofraları süslemeye başladı. Ama illa da deniz balığı yiyeceğim diyenler, Güvercinlik, Bargilya, Güllük ve Kıyıkışlacık’a gidiyorlar.
Kıyıkışlacık dedim de, akılalmaz bir kararla burayı da rezil edeceğiz. Sadece orayı değil, Mandalya (Güllük) körfezini de. Kıyıkışlacık ülkenin, bölgenin ve Milas’ın harika ve mutlaka korunması gereken bir değeri. Çok kıymetli bir tarihi ve görsel bir alan. İşte buraya gemi limanı yapacaklar. Bir liman yetmemiş olacak ki, şimdi ikincisini yapmaya kalkışıyorlar. Yahu kim alıyor bu kararları, neden ve niçin tarihi, doğayı ve körfezi mahvedecek kararlarla milleti huzursuz ediyorlar? Elimde imkan olsa, mevcut limanı da kapatır, ortalığı toza dumana bulayan madenlerin gemilerle değil, kamyonlarla taşınmasını sağlardım. Mandalya körfezi, Güllük deyip geçmeyin, dünyanın en kıymetli yerlerinden biridir oraları. Dalyanları vardır, doğal balık üretim merkezleridir. Balıklar milyarlarca yumurtalarını buraya bırakırlar. Su altı canlılarının hazinesidir orası. Mersin’den daha iyi karides yetişir Mandalya’da.
Kıyıkışlacık (İasos) antik bir kenttir. Ayrıca Unesco kültür mirasında da yer alıyor. Milattan önce 3000 yılına (yani orta tunç çağına) kadar giden bir tarihi var. Burası Roma dönemine ait anıt mezarlara, su kemerlerine, tapınaklara, sunak taşlarına, surlara ve tiyatroya sahip muhteşem bir tarihi alan. İlk kadın Valimiz Lale Aytaman zamanında yapılan bir Açıkhava müzesi de var İasos’un. Eğer bölge bilinçsizce bozulmazsa, yeni liman hevesleriyle bu tarihi ve görsel değerlerimiz perişan edilmezse, İasos ve Kıyıkışlacık yakın bir gelecekte çok önemli bir turizm merkezi olacak ve milyonlarca turisti ağırlayacak.
Bu çok kötü haberin arkasından bir de iyi haber vereyim sizlere. Mavi yolculuğun Başkent’i Bodrum’un denizi, koyları tertemiz, deniz salyası (müsilaj) ın zerresi yok bölgede. Pırıl pırıl suyun yine dibi görünüyor. 25-30 metredeki taşlar yine kolayca seçiliyor teknelerden. Kisebükü’ne kadar taradım her yeri. Şimdilik herhangi bir hareket yok. Turizm Bakanı da henüz kazma vurmaya cesaret edememiş tahsis alanındaki otel yerine. Ama burası Bodrum, her an her şey olabilir. Onun için gözümüzü dört açmalı, oralarda gezinen denizcilerden mutlaka istihbaratlar almalıyız. Mazı ve Çökertme’deki yeni yapılaşmalar dikkati çekiyor. Buraları da devamlı kontrol altında tutulmalı. Çökertme’de çıkan feci yangından ders almalıyız. Ormanlarda gelişigüzel kurulan tatil çadırlarına ve karavanlara mutlaka dikkat etmeli, aklına esen ormanın dilediği yerinde kamp kurmamalı, Orman Teşkilatı bunun için bölgede kontrollü birkaç yer oluşturmalıdır.
Şimdi gidelim Akyaka’ya.. Hani Sakartepe’den inerken, aşağıda doğal akvaryum değerinde Kadın Azmağı deresi var ya, işte orayı da bozuyor, değerini düşürüyor ve yok etmeye doğru gidiyoruz. Buraları Özel Çevre Koruma bölgesine aldığımda, tahribatını önemli ölçüde önlemiştim. Ama şimdi gel gör ki işletmelerin, kıyı alanını gelişigüzel ve sorumsuzca doldurmaları nedeniyle kadın azmağı ciddi biçimde tehdit altına girmiş. Derede gezinen kaz ve ördekler karaya ulaşmakta zorlanıyorlar, su samurlarının nesli kuruyor artık. Buraları tam manasıyla sahipsiz kalmış gibi. O derenin dibindeki yeşilliklerden salata yapılırdı eskiden. Şimdi dere iyice kirlenmeye yüz tutmuş. Ayrıca Akyaka’daki deniz araçlarıyla trafiğine de, bir düzenleme getirmek lazım. Onca tekneyi kaldırır mı Akyaka? Güzellikleri bozmakta öylesine mahir bir ülkeyiz ki..
Buralara kadar inmişken Karacasöğüt’e, Okluk’a, İngiliz Limanına da uğrasam mı dedim ama, gönlüme kabul ettiremedim. Onca doğa tahribatından sonra, devlete masrafsız kazandırdığım çok mütevazi 120 metrekarelik Cumhurbaşkanlığı evinin yıktırılıp, yerine köşkler ve koca binalar yapıldıktan sonra, hele hele muazzam bir orman katliamıyla çevreye çok büyük zarar verildikten sonra, oraları tekrar görüp üzülmek istemedim. Ayrıca sırf hergün bakıp üzüntüm depreşmesin diye, 45 yıldır oturduğum aynı yerdeki köyevimi bile satıp çıktıktan sonra…
Bari Köyceğiz’in tepelerindeki Sandras dağına bir uzanayım, bir göz atayım dedim. Meğer oranın da derdi çok büyükmüş. Zaten Türkiye’nin dertsiz, sorunsuz yeri kalmadı gibi bir şey.. Sandras dağı karaçam ve sığla ağaçlarıyla kaplı, 2295 metredeki zirvesinde yazları bile kar olan, endemik bitki cenneti sayılan çok zengin bir floraya sahip. Bu yüzden Uluslararası Koruma Örgütü tarafından dünyanın 35 eşsiz doğal alanından biri olarak ilan edilmiş. Arkasında meşhur kaplan gölü var. Ayrıca dağın güneyinde Kapızbaşı (İspirli) gibi harika ve vahşi güzelliğe sahip bir kanyonu da mevcut. Türkiye’nin Rize’den sonra ençok yağış alan bu dağı, çok verimli su ve içme suyu kaynaklarıyla dolu ki böyle bir zenginlik çok yerde yok. İşte böylesine değerli bir yeri biz maden ocaklarıyla rezil etmişiz. Bununla da yetinmemişiz ki mevcut 12 maden sahasının alanını şimdi daha da genişletmeye çalışıyoruz. Halk ayağa kalkmış, engellemeye uğraşıyor ama, "ÇED raporu gerekli değildir" fetvasıyla rant yine inatla doğanın canına okuyor.
Yazık ediyoruz memlekete.
Su kaynaklarımızı tahrip ediyoruz.
Endemik bitkilerimizin kökünü kurutuyoruz.
Toprak örtüsünü sıyırıyoruz.
Yaban hayatı bitiriyoruz.
Bu ne vahşi bir istila, bu ne korkunç bir rant iştahı, bu ne bitmez tükenmez bir doğa katliamı. Çekin artık ellerinizi doğal güzelliklerden, doğal kaynaklardan, doğal zenginliklerden. Durun artık,yetti artık, sabrımızı iyice taşırıyorsunuz..
Doğa katilleri Sandra dağından hemen çekilsin..