Sonuç
Şeyh Süleyman Hazretlerinin Türbesinin onarımı ve arazisinin Tüzel Kişiliğe bağışlanması, Çifteler Köy Enstitüsü Mezunu öğretmenlerimizden Uludere köyü evlatlarından/eşrafından Rahmetli Şerafettin Ertürk Hocamız (Hikmet Ertürk’ün Babası) tarafından yapılmıştır. Her yıl Uludere halkı, türbenin bahçesinde Mevlit okutmakta, pilav döktürmektedir. Uludereliler ve misafirlerin katılımıyla bu yıl da köy muhtarı Mesut Kırca ve köy imamı Ahmet Kapdan’ın öncülüğünde bu köyden yetişen imamların da Kur’an-Kerim ve Mevlit tilavetiyle bu millî gelenek yaşatılmıştır. Sakaryalı Hüseyin Keskin ve diğer yardımseverler de bu kutlamalara katkıda bulunmuştur. Köy halkından Nuri Akça’nın rahmetli babası Ali Akça’dan aldığı türbeye bakım hizmetini gönüllü olarak yürütmesi ise takdire şayandır.
Tarihte topluma verilen hizmetlere vesile olmuş bu eserlerin Türk Milletinin diğer anıtları gibi bu vatanın tapu senetleri olduğu unutulmamalıdır. Türk Dünyasının neresinde olursa olsun bu tarihî eserlerimizi korumak ve yarınlara taşımak her Türk’ün görev ve sorumluluğundadır. Dostlarımızdan Hikmet Ertürk’ün geçmiş yıllarda şahsımızdan köyün gençleri için istediği seminer ve 15 Eylül 2024 tarihindeki konuşmalarımız bu sorumluluğa bir nebze de olsa katkıda bulunmaya çalışmaktır.
Uludere’ye emekli öğretmen arkadaşlarımız Mehmet Mercan, İrfan Bilgiç ve oğlum Göker Özden’le yaptığımız ziyaret ve okul çocukları ile göndere Türk bayrağını çekip Hikmet Ertürk Hocanın öncülüğünde İstiklal Marşını okumamız, yarınları emanet edeceğimiz çocuklarımıza millî ve manevi değerleri kazandırmak aşkından kaynaklanmaktadır. Yine bir diğer dostumuz Atilla Ayva, iki kızı ve gelinini düğünden önce köydeki pınara götürüp Şeyh Edebali’nin “bu evden kirli ayak çıkmaz” geleneğini çocuklarına aktarmak vazifesini ifa ettiğini belirtmiştir. Eskişehir’in yakından bildiği Rahmetli Ömer Osman Yeler Hocamız da Uludere köyünü çok iyi tanımakta olup Eskişehir havalisini dolaşarak bir Yunus sabrıyla eserler vermiştir. Şüphesiz akademisyen arkadaşların çalışmaları çok önemlidir. Bu eserlerin de mutlaka halkımız ve gençlerimizle buluşturulmaları gerekmektedir.
Birer Ahî Şeyhi olan Şeyh Süleyman ve Şeyh Edebali Hazretleri üzerine yapılacak daha kapsamlı çalışmalar Anadolu’nun birçok yöresi için de ışık olacaktır.
Prof. Dr. HİLMİ ÖZDEN
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü
________________
Kaynaklar
Cezmi Karasu(2010), Tuğçe M. Sakarya, Oktay Berber, Osmangazi İlkler ve Karacahisar, Odunpazarı Belediyesi, Aralık.
Ebru Ada (2010), Eskişehir İli Yer Adları, T.C. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili Ve Lehçeleri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Danışman Yrd. Doç. Dr. İbrahim Şahin İzmir-2012.
Halil İnalcık(2015), Devlet-i ‘Aliye, Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-I, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
Halime Doğru (1991), XVI. Yüzyılda Sultanönü Sancağinda Ahiler ve Ahi Zaviyeleri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları: 149, Gelenek-Görenek ve İnançlar Dizisi: 9, Ankara.
İsmail Ali Sarar(2000), VIII. Uluslararası Türk Halk Edebiyatı Semineri Bildirisi, Sarar Yayınları, 7-9 Mayıs 2000, Eskişehir.
Mehmet Topal (2011), Eskişehir Vakıfları Tahrir Defteri ( Maliyeden Müdevver 27 Nolu Defterin Transkripsiyon Ve Tahlili), Sahaflar Kitap Sarayı, İstanbul.
Neşet Çağatay (1990), Ahilik Nedir, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları: 137, Gelenek-Görenek ve İnançlar Dizisi: 7, Ankara.
Yusuf Ekinci(1991), Ahilik, Sistem Yayıncılık, Ankara.
___________________________
1 Turan Akademik İlim Fikir ve Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 52, Yıl 2024.
2 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi (ESTÜDAM) Müdürü
3 Neşet Çağatay, Ahilik Nedir, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları: 137, Gelenek-Görenek ve İnançlar Dizisi: 7, 1990, Ank, s. 1.
4 Yusuf Ekinci, Ahilik, Sistem Yayıncılık, Ankara, 1991, s.19-20
5 Halime Doğru, XVI. Yüzyılda Sultanönü Sancağinda Ahiler ve Ahi Zaviyeleri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları: 149, Gelenek-Görenek ve İnançlar Dizisi: 9, Ankara, 1991., s. 33, Osman Turan. “II. Kılıç Arslan” mad. İ.A.
6 Halime Doğru, a. g. e., s.33.
7 Halime Doğru, a. g. e., s. 34., Ahmet Temir, Kırşehir Emiri Cacaoğlu Nureddin’in 1272 Tarihli Arapça ve Moğolca Vakfiyesi, Ankara 1959, S. 11, Arapça vakfiye Topkapı nüshası, 537-593 satırları. H.F. Turgalli, “Selçuklular Devrinde Bir Eskişehir Valisi” Halkevi Dergisi XIV, Eskişehir 1937, 533-536.
8 Halime Doğru, a. g. e., s. 41.
9 Halime Doğru, a. g. e., s. 43.
10 Ömer Osman Yeler, Uludere, Uludereliler Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Derneği,1999, Eskişehir, s.6.
11 Ebru Ada, Eskişehir İli Yer Adları, T.C. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili Ve Lehçeleri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Danışman Yrd. Doç. Dr. İbrahim Şahin İzmir-2012, s.192., Halime Doğru, (1990), Osmanlı İmparatorluğu’nda Yaya-Müsellem-Taycı Teşkilatı (XV. Ve XVI. Yüzyılda Sultanönü Sancağı), Eren, İstanbul, s. 190.
12 Ebru Ada, a. g. t., s. 192., Faruk Şükrü (1930-1931), Eskişehir, Ticarî, Ziraî, Coğrafî, Tarihi, Malumat ve Halk bilgileri, Sakarya Matbaası, Eskişehir, s. 86.
13 Ömer Osman Yeler,a. g. e., s.6.
14 İsmail A.Sarar, VIII.Uluslararası Türk Halk Edebiyatı Sem. Bildirisi, Sarar Yay., 7-9 May 2000, Esk., s.15.
15 H. İnalcık, Devlet-i ‘Aliye, Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-I, T. İşBank Yay, İst.,2015, s.34.
16 Tarafımızdan vurgulanmıştır.
17 Mehmet Topal, Eskişehir Vakıfları Tahrir Defteri ( Maliyeden Müdevver 27 Nolu Defterin Transkripsiyon Ve Tahlili), Sahaflar Kitap Sarayı, İsta, 2011, s.77.
18 Halime Doğru, a. g. e., s.37.
19 C. Karasu, T. M. Sakarya, O. Berber, Osmangazi İlkler ve Karacahisar, Odunpz Beld, Aralık, 2010, s.70.
20 Cezmi Karasu, Tuğçe M. Sakarya, Oktay Berber, a. g. e., s. 70.
21 Cezmi Karasu, Tuğçe M. Sakarya, Oktay Berber, a. g. e., s. 70.
22 Cezmi Karasu, Tuğçe M. Sakarya, Oktay Berber, a. g. e., s. 71.
23 Cezmi Karasu, Tuğçe M. Sakarya, Oktay Berber, a. g. e., s. 72.