Pazartesi gecesi gökyüzüne bakanlar nadir ortaya çıkan bir dolunay olan Süper Mavi Ay’ın çarpıcı etkisiyle yüz yüze geldi.
Geçen yıl yine Ağustos ayında görülen Süper Mavi Ay, bu sene de birçok ülkede yaza denk gelmesi nedeniyle açık gökyüzünde büyüleyici görüntüler ortaya çıkardı.
Türkiye’de de birçok yerde görüntülenen Süper Mavi Ay, sosyal medyada da birçok kişinin çektikleri fotoğrafları paylaşmasını sağladı.
Süper Mavi Ay, 2023 yılından önce son kez 2009’da ortaya çıkmıştı.
Mavi Ay, her iki ya da üç yılda bir, aynı ay içinde iki kez dolunay evresi oluştuğunda gözlemleniyor.
Normalde Ay, bir yıl boyunca 12 kez dolunay evresine giriyor.
Bu da her ay bir kez dolunayın ortaya çıkması demek.
Bu dolunayların her birinin Çilek Ay, Hasat Dolunayı ya da Solucan Ay gibi özel isimleri var.
Ancak Mavi Ay bunlardan farklı.
Ay'ın evreleri her 29,5 günde bir tekrar ediyor.
Evrelerin yıl boyunca 12 kez tekrarlaması 354 gün sürüyor.
Bir yılın 365 ya da 366 gün sürmesi nedeniyle yılın 13'üncü dolunayı normal isimlendirmelere uymuyor.
Bu nedenle Mavi Ay olarak adlandırılıyor.
Mavi Ay; aynı zamanda bir süper ay olarak gerçekleşiyor.
Çünkü Dünya’nın uydusu, kendi yörüngesinde yeryüzüne en yakın noktada oluyor.
Bu Süper Ay, bu yılın gözlenecek dört süper ayından biri
Eylül, Ekim ve Kasım aylarında yaşanacak dolunaylar da Süper Ay olacak.
Aylara göre dolunaya verilen isimler
Dünya çapında farklı medeniyetler her ay gördükleri dolunaya o ay içinde yaşanan olaylara göre farklı isimler verdi.
Aylara göre dolunaya şu isimler veriliyor:
Ocak: Kurt Ay
Amerikan yerlileri ve Orta Çağ Avrupalıları'nın Ocak ayında gördükleri dolunaya Kurt Ay ismini vermelerinin bu ay daha az yemek bulabildikleri için kurtların daha fazla ulumasından kaynaklandığı düşünülüyor.
Şubat: Kar Ay
Kuzey Amerika'da Şubat ayının karlı havası bu ay görülen dolunaya Kar Ay isminin verilmesine neden oldu. Diğer yaygın adlandırmalarda arasında Fırtına Ay ve Açlık Ayı var.
Mart: Solucan Ay
Solucan Ay kış bitimine denk gelen Mart ayında gözlemleniyor. Bu dönemde solucanlar gibi küçük canlılar toprakta kıpırdanmaya başlıyor. Aynı zamanda Süt Ay olarak da adlandırılıyor.
Nisan: Pembe Ay
Pembe Ay da adını renginden ziyade Amerikan yerlilerinin Kuzey Amerika ve Kanada'da ilkbaharın başlarında açan ve alev çiçeği adı verilen pembe çiçeklerden alıyor.
Diğer kültürlerde Yumurta Ay ve Balık Ay olarak da anılıyor.
Mayıs: Çiçek Ay
Mayıs'ta açan çiçeklerden esinlenen ismin yanında Tavşan Ay, Mısır Ekim Ayı ve Süt Ay isimleri kullanılıyor.
Haziran: Çilek Ay
Kuzey Amerika'daki yerli Algonkin kabilesi bu ay yabani çilekleri hasat ettikleri için Ay'a da bu ismi verdi.
Bal Ay, Gül Ay ve Çayır Ay olarak da biliniyor.
Temmuz: Erkek Geyik Ay
Erkek geyiklerin boynuzlarının büyümesi tamamlandığı için bu dolunay Erkek Geyik Ay olarak biliniyor. Yazın gerçekleşen gökgürültülü yağışlar nedeniyle Gök Gürültüsü Ayı ismi de verilmiş.
Ağustos: Mersin Balığı Ay
Kuzey Amerika'daki kabilelerin bu ay mersin balığı tutması Ağustos'ta görülen dolunayın bu isimle anılmasına ilham verdi. Tahıl Ay olarak da biliniyor.
Eylül: Mısır Ay
Sonbahar ekinoksuna en yakın dolunaya Hasat Ay denir.
Eylül ayındaki dolunayın Mısır Ay olarak adlandırılması yaz mevsiminin sonunda mahsullerin toplandığı zamana denk gelmesinden kaynaklanıyor olabilir.
Bu zamanda Ay özellikle parlak görünüyor, böylece çiftçiler gece de hasat yapmaya devam edebiliyor.
Ekim: Avcı Ay
Bu dönem insanların kış ayları için plan yaptığı ve yemek için hayvan avladığı dönem.
Eylül ayındakine benzer şekilde buna Hasat Ay da denir.
2020'de Ekim ayının ilk dolunayı Hasat Ay, ikincisi ise Mavi Ay'dı.
Kasım: Kunduz Ay
Kunduzların barajlarını yapmaya başladığı döneme denk geldiği için bu isimle anılıyor. Ayaz Ay olarak da biliniyor.
Aralık: Soğuk Ay
Aralık ayındaki soğuk havalar nedeniyle dolunaya bu isim veriliyor. Bunun yanında Uzun Gece Ayı ve Meşe Ay olarak da biliniyor.
BBC türkçe