Meclis’te kritik salı: Dışişleri Komisyonu İsveç oylaması için toplanıyor; AKP, MHP’yi “Evet” için ikna edebilecek mi?

Protokolün, Meclis Genel Kuruluna sevk edilmesi için 27 üyeli komisyonda oy çokluğuyla kabul edilmesi gerekiyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, ABD Başkanı Joe Biden’la yaptığı görüşmeyi aktarırken, “İsveç’i Meclis’ten çıkarın, ben de Kongre’den F-16’yı geçiririm” dediğini açıklamasının ardından gözler TBMM Dışişleri Komisyonu’nun Salı günkü toplantısına çevrildi. İsveç’in NATO’ya katılım protokolünün Genel Kurul’a sevki için AKP’li üyelerin dışında en az iki üyenin daha “Evet” oyu kullanması gerekiyor. Muhalefet, protokole temkinli yaklaşırken, protokole daha önce tepki gösteren MHP’nin tavrına ilişkin de belirsizlik sürüyor.

T24'ten Eray Görgülü'nün özel haberine göre TBMM Dışişleri Komisyonu, İsveç’in NATO’ya katılımına onay veren protokolün TBMM Genel Kurulu’na sevkini oylamak üzere salı günü toplanıyor. Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçen hafta Macaristan dönüşü uçakta yaptığı açıklamada ABD Başkanı Joe Biden’la yaptığı telefon görüşmesine ilişkin bilgi vermiş, Biden’in “İsveç’in NATO protokolünü Meclis’ten çıkarın, aynı şekilde ben de Kongre’den F-16’yı geçiririm” dediğini açıklamıştı. Türkiye, bir süredir ABD'li Lockheed Martin tarafından üretilen 40 adet F-16 ve 79 adet F-16 modernizasyon kiti satın alabilmek için ABD Kongresi’nin onayını bekliyordu. ABD yönetiminin ise F-16 tedariki karşılığında Türkiye’den İsveç’in NATO üyeliğine onay vermesini beklediği iddiaları gündemdeydi. Erdoğan’ın, ABD Başkanı Joe Biden’la yaptığı görüşmeyi açıklamasının ardından TBMM Dışişleri Komisyonu, İsveç’le ilgili bekleyen protokolü gündemine alırken, 26 Aralık Salı günü toplantının yapılacağı duyuruldu.

MHP, İsveç’e tepkisini sürdürüyor

TBMM’deki kritik toplantıya bir gün kala gözler de partilerin alacağı tutuma çevrildi. Protokolün, Meclis Genel Kuruluna sevk edilmesi için 27 üyeli komisyonda oy çokluğuyla kabul edilmesi gerekiyor. Komisyonda 14 üyesi bulunan AKP’nin oy sayısı, Başkan oy kullanamadığı için 13’e düşüyor, bu durumda tek başına çoğunluğu sağlayamıyor. Oy çokluğu için komisyonda iki üyesi bulunan MHP’nin “Evet” demesi yeterli olsa da, MHP’nin tavrına yönelik belirsizlik sürüyor.

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın NATO zirvesinde İsveç’in NATO’ya katılım protokolünü TBMM’ye iletme taahhüdü vermesinin ardından, bu karara tepki göstermişti. Bahçeli, “İsveç, PKK’nın Avrupa’daki mağarasıdır. Terör örgütlerine kucak açan ülkeyle bir güvenlik mimarisinin bünyesinde nasıl buluşacağız?” ifadelerini kullanmıştı. Geçtiğimiz hafta Meclis Genel Kurulu’nda konuşan MHP Genel Başkan Yardımcısı İsmail Özdemir de “Filistin devletinin tanınması, bölgede kalıcı barış sağlanması ve İsrail’in tazminat ödemeyi kabul etmesi” halinde İsveç’e “Evet” diyeceklerini açıklamıştı. Özdemir’in bu açıklamasının ardından gözler bir yandan da muhalefet partilerinin izleyeceği tutuma çevrildi.

Muhalefet şeffaf bilgilendirme talep edecek

Türkiye’nin İsveç’ten en az 60 kişinin iadesini talep ettiğini ancak bunların hiçbirinin karşılanmadığını iddia eden muhalefet, Kuran-ı Kerim yakma eylemlerinin ardından yapılan düzenlemelerin de yetersiz olduğu görüşünde. Türkiye’nin İsveç’ten taleplerinin neredeyse hiçbirinin karşılanmadığını iddia eden muhalefet, bir yandan da F-16 tedarikinin sağlanmasının ise Türkiye için önemli bir kazanım olacağını düşünüyor.

Son komisyon toplantısında iktidarın İsveç’le ilgili süreci iç politika malzemesi haline getirdiği eleştirisinde de bulunan CHP ve İyi Parti, sürecin şeffaf bir şekilde yürütülmesini talep etmişti. Komisyonda verecekleri oya ilişkin henüz net bir karar açıklamayan CHP ve İyi Parti, toplantı gününü bekleme kararı aldı. Her iki partinin temsilcileri de komisyonda iktidardan süreçle ilgili açık ve detaylı bilgilendirme talep edecek.

DEM Parti “Hayır” diyecek

Öte yandan DEM Parti ise, toplantıda “Hayır” oyu kullanmaya hazırlanıyor. DEM Parti’nin TBMM Dışişleri Komisyonu üyesi Diyarbakır Milletvekili Berdan Öztürk, son komisyon toplantısında “Hayır” deme gerekçelerini açıklamıştı. Öztürk, “Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonucunda Avrupa halklarında ortaya çıkan güvenlik kaygılarının NATO’nun genişlemesiyle giderilemeyeceği deneyimine ve öngörüsüne sahibiz. İsveç’in ne de ileride başka bir ülkenin NATO’ya üye olması sadece ve sadece askeri harcamaların artmasına paralel halkın savaş ve çatışma kaygılarını da artırmaktadır. Kürtlerin pazarlık haline getirilmesi nedeniyle bu anlaşmayı kabul etmiyoruz” ifadelerini kullanmıştı.