BURSA ARENA / Haber Merkezi
Dün Türkiye'ye ziyaret gerçekleştiren Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la bir araya geldi. Ziyaret çerçevesinde Türk ve Ukrayna heyetleri de görüştü. Görüşmelerin akabinde iki cumhurbaşkanının katılımıyla gerçekleştirilen basın toplantısında Erdoğan, son günlerde gündemde olan Ukrayna ve Rusya arasında Donbas ile Kırım üzerindeki askeri gerilim meselesine değinerek, “Karadeniz’in bir barış, huzur ve işbirliği denizi olmaya devam etmesi temel hedefimizdir.” diye kaydetti. Kırım’ın işgalinini tanımama, Kırım Platformu zirvesi, Ukrayna’nın Nato üyeliği, Ukrayna ve Rusya arasında yükselen tansiyon ile Kırım Tatarlarına konut projesi, konuşmasında değindiği diğer başlıklar olarak öne çıktı.
İstanbul Sarıyer’de bulunan Huber Köşkü’nde bugün hem Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan baş başa bir görüşme gerçekleştirdi, hem de Ukrayna ve Türk heyetleri, iki ülkenin eş başkanlığında düzenlenen dokuzuncu üst düzey stratejik konsey toplantısı ve Yüksek Düzeyli Stratejik İş Birliği Konseyi kapsamındaki toplantıya katıldı.
Ukrayna ile Türkiye Cumhuriyeti Arasında Yapılan Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey 9. Toplantısı Ortak Bildirisinde, Ekonomi, ticaret, turizm, güvenlik, savunma sanayi, bilim, eğitim ve gençlik alanlarında taraflar arasında işbirliğini ve koordinasyonu derinleştirmek için ortak çabaları yoğunlaştırma, ayrıca Ukrayna’ya bağlı Kırım ve Sivastopol (Akyar) şehri ile Donetsk ve Lugansk bölgelerinde yeniden Ukrayna kontrolünün sağlanmasını amaçlayan adımları koordine etmeye devam mesajı verildi. Daha sonra, Türkiye ve Ukrayna arasında iki anlaşmanın imzalanmasının ardından, iki ülkenin cumhurbaşkanı tarafından ortak basın açıklaması yapıldı. Basın açıklaması Kırım Haber Ajansı’nın (QHA) Facebook sayfası üzerinden yayımlandı.
UKRAYNA VE TÜRK HEYETLERİNDEKİ İSİMLER
Türk heyetinde yer alan isimler; Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Ankara Milletvekili Yıldırım Tuğrul Türkeş, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanlığı Dışişleri Başdanışmanı Mehmet Ferden Çarıkçı ve Türkiye Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir oldu.
Cumhurbaşkanı Zelenskıy’ın beraberinde gelen heyette; Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmıtro Kuleba, Ukrayna Enerji Bakanı Vekili Yuriy Vitrenko, Ukrayna Savunma Bakanı Andriy Taran, Ukrayna Başbakan Yardımcısı ve Geçici İşgal Altındaki Toprakların Yeniden Entegrasyonu Bakanı Oleksiy Reznikov, Ukrayna Milletvekili, Kırım Tatar Milli Kurultayı delegesi Rüstem Umerov, Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak, Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkan Yardımcısı Yardımcısı Igor Jovkva (Igor Zhovkva), Ukroboronprom Genel Müdürü Yuri Gusev vardı.
UKRAYNA İLE TÜRKİYE ARASINDA İKİ ÖNEMLİ ANLAŞMA: ANLAŞMALARDAN BİRİ KIRIM TATARLARI İÇİN KONUT YAPIMI
Görüşmelerin akabinde iki cumhurbaşkanının katılımıyla gerçekleştirilen basın toplantısından önce, “Türkiye Cumhuriyeti Hükumeti ile Ukrayna Hükumeti Arasında Kırım Tatar Halkının Temsilcileri ve Ukrayna Vatandaşlarının Yararlanıcı Kategorileri İçin Konut Yapımı Alanında İşbirliğine Dair Çerçeve Anlaşma”sı imzalandı. İmzaları Türkiye adına Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Ukrayna adına Ukrayna Başbakan Yardımcısı ve Geçici İşgal Altındaki Toprakların Yeniden Entegrasyonu Bakanı Oleksiy Reznikov imzaladı.
Ardından “Türkiye Cumhuriyeti Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Ukrayna Arasında 2020-2021 Yılları İçin Kültür Fizik ve Spor Alanında Anlaşma” imzalandı. Söz konusu anlaşmayı Türkiye adına Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ukrayna adına Dışişleri Bakanı Dmıtro Kuleba imzaladı.
Daha sonra iki cumhurbaşkanı tarafından ortak basın açıklaması gerçekleştirildi.
ERDOĞAN: KIRIM PLATFORMUNU DESTEKLİYORUZ
Konuşmasına Zelenskıy’i Türkiye’de ağırlamaktan büyük bir bahtiyarlık duyduğunu belirterek başlayan Erdoğan, Ukrayna ile Türkiye Cumhuriyeti Arasında Yapılan Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey 9. Toplantısına değinerek şu ifadelerde bulundu:
“Konsey vesilesiyle yayınladığımız ortak bildiride de vurgulandığı üzere, stratejik ortaklığımızı daha da tahkim ettik. Görüşmelerimizde ikili ilişkilerimizi tüm veçheleriyle etraflıca ele aldık. Türkiye olarak Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü ve egemenliğini güçlü bir biçimde savunduk. Kırım’ın ilhakını tanımama yönündeki prensip kararımızı bir kez daha teyit ettik. Ukrayna’nın uluslararası toplum Kırım konusunda bir araya getirmeyi hedefleyen girişimi, Kırım Platformunu desteklediğimizi belirttik. Bu gelişimin Kırım Tatarları dahil olmak üzere tüm Kırım halkları, Kırım ve Ukrayna’nın geneli için olumlu neticelere vesile olmasını arzu ediyoruz. Anavatanlarını terk etmek zorunda kalan Kırım Tatarı kardeşlerimizin hayat standartlarının iyileştirilmesi, bizim için tarihi ve insani bir mesuliyettir. Ukrayna ile bu konuda da fikir birliği içinde olduğumuzu görmekten büyük bir memnuniyet duyuyorum. Kırım Tatarı soydaşlarımız için konut ve cami inşası projeleri mevcuttur. Konut projesine ilişkin olarak az önce ilk somut adımı atmış olduk. Cami projesinde de yakın zamanda da ilerleme kaydetmeyi ümit ediyoruz.”
ERDOĞAN: “KARADENİZ’İN BİR BARIŞ, HUZUR VE İŞBİRLİĞİ DENİZİ OLMAYA DEVAM ETMESİ TEMEL HEDEFİMİZDİR”
“Karadeniz’in bir barış, huzur ve işbirliği denizi olmaya devam etmesi temel hedefimizdir. Ortak coğrafyamızda ne surette olursa olsun, gerilimin artmasını arzu etmiyoruz. Bu minvalde kıymetli dostumla (Zelenskıy) Ukrayna’nın doğusundaki güncel duruma dair fikir teatisinde bulunduk. Mevcut krizin Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve uluslararası hukuk temelinde, barışçı ve diplomatik yöntemlerle çözülmesi gerektiğine inanıyoruz. Son dönemlerde sahada gözlemlediğimiz endişe verici tırmanmanın bir an evvel son bulmasını, ateşkesin sürmesini ve ihtilafın Minks Anlaşmaları temelinde diyalog yoluyla çözüme kavuşturulmasını temenni ediyoruz. Bu hususta gereken her türlü desteği vermeye hazırız.” diye kaydeden Erdoğan, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Ukrayna Özel Gözlem Misyonu’nun Donbas bölgesinde zor şartlarda istikrarın tesisi ve ateşkesin devamı noktasında üstlendiği görevi sürdürmesi gerekiğini vurguladı.
Savunma sanayi ve güvenlik alanındaki işbirliğinin de pekiştirildiğini ifade eden Erdoğan, “İşbirliğimiz hiçbir surette üçüncü ülkelere karşı bir girişim değildir” diye kaydetti. Ayrıca iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari işbirliğine de değinen Erdoğan, ülkeler arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasının en kısa zamanda imzalanacağına inandıklarını da söyledi.
ZELENSKIY: GEÇİCİ OLARAK İŞGAL EDİLMİŞ UKRAYNA TOPRAKLARI DONBAS VE KIRIM HAKKINDA TÜRK TARAFINA AYRINTILI BİLGİ VERDİM
Konuşmasına kendisinin ve Ukrayna heyetinin dostane ve misafirperver kabulü için Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a teşekkür ederek başlayan Volodımır Zelenskıy, iki ülke arasındaki diyaloğun yoğunluğunun, Türkiye-Ukrayna arasındaki ortaklığın sözde olmadığını, gerçek işler ve galibiyetlerle desteklendiğini gösterdiğini söyledi.
“Her şeyden önce Karadeniz’deki güvenlik ve meydan okumalara ortak karşı koyma adımlarımız kapsamlı bir biçimde görüştük. Kıyiv’in ve Ankara’nın gerek tehdit gerekse onlara verilmesi gereken tepki konusundaki vizyonunun aynı olduğunu belirtmek istiyorum. Aynı zamanda Türkiye’nin egemenliğimizin ve toprak bütünlüğümüzün yeniden tesis edilmesi konusundaki desteği Ukrayna için son derece önemlidir.” diyen Zelenskıy, Türkiye’nin gelecekte de bu konudaki tutumunu değişmeyeceğini duyduğuna sevindiğini söyledi.
Bugün geçici olarak işgal edilmiş Ukrayna toprakları Donbas ve Kırım hakkında Türk tarafına ayrıntılı bilgi verdiğini ifade eden Zelenskıy, Kırım’daki insan hakları ihlalleri ve yarımadanın silahlandırılması konularında da bilgi paylaştığını belirtti. Konuşmasında Kırım Platformuna da değinen Zelenskıy, 23 Ağustos 2021’de Kıyiv’de gerçekleştirilecek zirvenin açılış törenine katılmaya hazır olduğu için Erdoğan’a teşekkür etti. Rus işgalinden sonra yarımadadan ayrılmak durumunda kalan Kırım Tatarları için 500 konut inşa edileceğini de söyledi.
Konuşmasının sonunda, yakın zamanda başlayacak olan Ramazan ayı vesilesi ile Erdoğan’ın ve tüm İslam aleminin Ramazan ayını tebrik etti.
UKRAYNA İLE TÜRKİYE ARASINDA YAPILAN YÜKSEK DÜZEYLİ STRATEJİK KONSEY 9. TOPLANTISI BİLDİRİSİ
Taraflar arasında gerçekleştirilen Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey 9. Toplantısının ardından, “Ukrayna ile Türkiye Cumhuriyeti Arasında Yapılan Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey 9. Toplantısı Ortak Bildirisi” yayımlandı.
Bölgede ve ötesinde barış ve istikrar için çabalamak, ülkeler arasındaki stratejik ortaklığı güçlendirme ve karşılıklı çıkarlar temelinde her alanda işbirliğini güçlendirme iradesini yeniden teyit ederek, Uluslararası hukuk ilke ve normlarına bağlılığını vurgulayarak, iki devletin Cumhurbaşkanları eşbaşkanlığında 10 Nisan 2021 tarihinde İstanbul’da düzenlenen Ukrayna ile Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey Dokuzuncu Toplantısı’nın sonuç bildirisinde şu maddeler yer aldı.
1. Ekonomi, ticaret, turizm, güvenlik, savunma sanayi, bilim, eğitim ve gençlik alanlarında taraflar arasında işbirliğini ve koordinasyonu derinleştirmek için ortak çabaları yoğunlaştırmak,
2. Bakanlar ve koordinatörler düzeyinde “Quadriga” (2 + 2) formatında işbirliğini sürdürmek,
3. Ukrayna’nın uluslararası kabul görmüş sınırları içerisinde toprak bütünlüğü ve egemenliğine yönelik koşulsuz desteği yeniden teyit etmek,
4. Ukrayna’nın uluslararası kabul görmüş sınırları içinde toprak bütünlüğünü, özellikle de Kırım Özerk Cumhuriyeti’nin ve Sivastopol (Akyar) şehrinin ve ayrıca Donetsk ve Lugansk oblastlarındaki bölgelerin yeniden işgalini (kontrolünü) sağlamayı amaçlayan adımları koordine etmeye devam etmek,
5. Bu bağlamda, Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Konseyi ve AGİT dahil olmak üzere uluslararası kuruluşlar içindeki çok taraflı çabaları desteklemeye devam etmek,
6. Kırım’ın Rusya Federasyonu tarafından yasa dışı ve gayri meşru ilhakı sorununun çözümüne yönelik yeni bir format olarak Kırım Platformu’nun oluşturulmasının desteklemek,
7. Geçici işgal nedeniyle anavatanları Kırım’ı terk etmek zorunda kalan Ukrayna vatandaşlarının, özellikle Kırım Tatarlarının yaşam koşullarının iyileştirilmesine yönelik ortak çabaların güçlendirmek,
8. Geçici olarak işgal altındaki Kırım Özerk Cumhuriyeti’nde ve Sivastopol (Akyar) şehrinde insan haklarının korunmasını ve Kırım Tatarları da dahil olmak üzere yasadışı olarak gözaltına alınan Ukrayna vatandaşlarının serbest bırakılmasını sağlamak için uluslararası hukuka uygun çabalamak,
9. Minsk Anlaşmalarına dayalı diyalog yoluyla, Ukrayna’nın Donetsk ve Lugansk bölgelerinin belirli bölgelerinde durumun barışçıl çözümünü desteklemek, AGİT Özel İzleme Misyonu’nun çalışmalarını not etmek ve faaliyetleri için azami desteği sağlamaya devam etmek,
10. Terörizm, ayrılıkçılık ve aşırılıkla ve onlarin her şekli ve tezahuru ile mücadelede işbirliğini ve ortak çabaları güçlendirmek.
11. Uluslararası organize suçları, siber suçları, yasadışı göçü, uyuşturucu ve benzer maddelerde, silah ve insan ticaretini önlemek ve ortadan kaldırmak için ortak eylemde bulunmak,
12. İade taleplerinin (suçlular) hızlı bir şekilde işlenmesini sağlamak,
13. Mevcut ve yeni ortak projeler geliştirerek savunma sanayiinde işbirliğini daha da güçlendirme taahhüdünü yeniden teyit etmek,
14. Ukrayna’nın NATO üyeliğine, özellikle yakın gelecekte bir Üyelik Eylem Planı elde etme niyetine desteğini ifade etmek ve Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin Müttefiklerin silahlı kuvvetleriyle birlikte çalışabilirliğini geliştirme arzusuna dikkat çekmek,
15. NATO dahil ikili ve çok taraflı mekanizmalar yoluyla istikrar ve güvenliği sağlamak için Karadeniz bölgesinde bölgesel işbirliğine verilen desteği yeniden teyit etmek,
16. Karşılıklı anlayış ve yapıcılık ruhu içinde bir Serbest Ticaret Anlaşması müzakerelerini sonuçlandırmak için çalışmalarınızı hızlandırmak,
17. Her iki taraftaki yatırımcıların ve şirketlerin sorunlarını çözmek için gerekli önlemleri alın ve yeni yatırımları teşvik etmek,
18. Giriş prosedürlerini basitleştirmek ve iki ülke vatandaşları için seyahat fırsatlarını iyileştirmek ve karşılıklı turizmi teşvik etmek için sınır kontrolünün daha da iyileştirilmesinin sağlamak,
19. Türk Maarif Vakfı’nın Ukrayna’daki eğitim faaliyetlerini desteklemek,
20. COVID-19 salgınını kontrol altına almak ve sosyal ve ekonomik sonuçlarının üstesinden gelmek için işbirliği ve koordinasyona bağlılığı yeniden teyit etmek.
QHA