Sosyal konut projesinde başvuru için şart koşulan gelir miktarı, Türkiye'nin yeni yoksulluk sınırı mı?

Açıklanan konut projesine başvuru şartlarından biri de gelir sınırı oldu. İstanbul'da 18, diğer kentlerde 16 bin liradan fazla hane gelirine sahip olmayanlar müracaatta bulunacak. Uzmanlar iktidarın bu oranla bir yoksulluk sınırı belirlediği görüşünde.

Sendikalar zaman zaman yaptıkları araştırmalar kapsamında Türkiye'deki yoksulluk sınırına dair bazı rakamları açıklıyor.

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Araştırma Geliştirme Merkezi'nin verilerine göre, 4 kişilik bir ailenin eğitim, sağlık, barınma, eğlence, ısınma, ulaşım için yapması gereken aylık harcama tutarını 23 bin 715 lira. Üstelik bu rakam, yoksulluk sınırı.

Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ) tarafından Temmuz 2022'de yapılan açıklamada ise 4 kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı 22 bin 279 lira olarak iddia edildi.

İktidar temsilcileri genellikle sendikalar tarafından açıklanan bu oranlarla ilgili yorum yapmaktan kaçınıyor.

Erdoğan, sosyal konut projesini açıkladı / Fotoğraf: AA

İstanbul'da 18, diğer kentlerde 16 bin lira

Tam da bu noktada önceki gün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "cumhuriyet tarihinin en büyüğü" olduğu iddia edilen bir sosyal konut kampanyasını duyurdu.

Erdoğan, kampanyaya İstanbul'da hane geliri 18, diğer illerde 16 bin liranın altında olan her vatandaşın başvurabileceğini belirtti.

Erdoğan, ayrıca belirlenen toplam bedelin yüzde 10'unun peşin alınacağını, taksit ödemelerinin ise sözleşmenin imzalanmasıyla başlayacağını söyledi. Bu arada kampanyaya başvurma şartlarından biri de adına ve eşinin üzerine bir mülk olmaması.

Hane geliri, bir eve giren toplam gelire deniyor. Geçmiş yıllardaki TOKİ projelerinde genellikle kişinin üzerine bir mülk olmaması şartı koşulurken gelir sınırı pek belirtilmezdi.

Bu sefer bir gelir sınırının da belirtilmesi akıllara şu soruyu getiriyor.

Açıklanan oranla iktidar tıpkı sendikalar gibi bir yoksulluk sınırı mı belirlemiş oldu?

Aziz Konukman / Fotoğraf: Cumhuriyet

"AK Parti, yoksulluk çizgilerini aslında tayin etmiş oldu"

Ekonomist Prof. Dr. Aziz Konukman, iktidarın 20 yıldır ekonomide neo-liberal politikalar izlediğini ve bunun ise yoksulluğu daha da artırdığını söyledi.

"Ne yapacaksınız bu durumda" sorusunu yönelten Konukman, "Sisteme tehdit olmasın diye yoksulluğu yönetiyorlar. İşte bu sosyal konut projesi de bunun en önemli unsurlarından biri" dedi. 

Sosyal konut başvuru şartlarını değerlendiren Konukman, "Burada AK Parti kendine göre de yeni bir aşamaya geldi. Yoksulluk çizgilerini de aslında tayin etmiş oldu. Zaten vardı bu çizgiler. Türk-İş, DİSK, Birleşik Kamu İş Sendikası'nın araştırma birimleri açıklıyordu yoksulluk sınırını. Dolayısıyla açıklanan rakam da bunların AK Parti tarafından revize edilmiş hali. Ama belirlenen taksitler çok vahim. Ya zaten adam gıda yoksulluğu yaşıyor. Nasıl ödeyecek o rakamları" diye konuştu. 

Aziz Çelik / Fotoğraf: Twitter

"Rakamlar neye göre belirlendi bilmiyoruz"

Çalışma ekononisi uzmanı Prof. Dr. Aziz Çelik ise hane halkı gelirinin Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) gelir ve yaşam koşulları araştırmasıyla belli olduğunu ancak en son verilerin 2022'ye değil, 2021'e ait olduğunu kaydederek, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan rakamın neye göre belirlendiğini bilemediklerini belirtti. 

"Hükümet tarafından da bir yoksulluk sınırı olarak görülüyor olabilir"

Çelik, buna karşın açıklanan rakamların hükümet tarafından bir yoksulluk sınırı veya yoksulluk hane sınırı olarak kabul görüldüğünün anlaşıldığını işaret ederek, "İstanbul'da 18, diğer kentlerde aylık 16 bin liranın altında gelir giren haneleri yoksul kabul ediyorlar demek ki" ifadelerini kullandı. 

"Üç asgari ücret girmeyen ev yoksul kabul ediliyor"

Asgari ücretin 5 bin 500 lira olduğunu hatırlatan Çelik, şunları kaydetti:

"Bu durumda bir haneye en az üç tane asgari ücret girmeli ki o ev düşük gelirli kabul edilmesin. Bunu sağlayamayanlar yoksul kabul ediliyor. Onun üstünde kazananlar üst gelir grubu kabul ediliyor ki 'Siz sosyal konuttan faydalanamazsınız' denmekte." 

Çelik, Erdoğan'ın verdiği bu rakamlarla sendikalar tarafından açıklanan yoksulluk sınırına yakın bir oranı söylemiş olduğunu da iddia etti.

Murat Sururi Özbülbül / Fotoğraf: Anka Enstitüsü

"İlke olarak bir yoksulluk sınırı çizilmiş durumda" 

Ekonomist yazar Murat Sururi Özbülbül de Erdoğan'ın açıkladığı rakamlarla "Aslında ilke olarak bir yoksulluk sınırı çizmiş oldu" dedi ve şöyle konuştu:

Bunu dar gelirliler için bir sosyal konut projesi olarak gündeme getirdiler. Bu yüzden de böyle bir hat çizilmiş oldu. İstanbul'da 18, diğer şehirlerde 16 bin liranın altında hane gelirin ve bir evin yoksa bir yoksulluk sınırı çizilmiş oluyor.

"İktidar, sendikaların açıkladığı yoksulluk sınırını teyit etti"

Türk-İş'in çalışmasında yoksulluk sınırının 22 bin 279 lira olarak belirtildiğini anımsatan Özbülbül, "İktidar, sendikaların açıkladığı yoksulluk sınırını teyit etti. Sendikalar sadece evi var veya yok gibi bir kategori yapmıyor. Burada evin varsa buna dahil olmuyorsun" diyerek sözlerini tamamladı.

A.K. Erdem © The Independentturkish