Kredi Faizleri yükselince konut satışları inişe geçti

BURSA ARENA / Haber Merkezi

Konut satışları üç aydır kredili satışlar öncülüğünde sergilediği güçlü yükselişin ardından konut kredi faizlerinde yaşanan artış ve biten kampanyaların etkisiyle Eylül ayında düşüşe geçti. 

Sektör temsilcileri, konut kredi faizlerinin yüzde 1'in üzerindeki seyri nedeniyle, önümüzdeki aylarda ipotekli satışlar kaynaklı düşüşün süreceğini belirtiyor.

T24'te yer alan haberdeki TÜİK verilerine göre Türkiye genelinde konut satışları Eylül'de yüzde 6.9 azalarak 136 bin 744 olmuştu. İpotekli satış olarak adlandırılan konut kredili satışlar ise yüzde 38.5 düşüşle 35 bin 576 olarak gerçekleşmişti.   

Eylül ayındaki düşüş, satışlarda art arda üç aydır gözlenen güçlü yükseliş trendini de sona erdirmiş oldu.   

Pandemi etkisiyle Nisan ve Mayıs'ta sert gerileyen konut satışları, düşük faiz ve konut kampanyalarının etkisiyle Haziran'da yüzde 210 yükselmiş, ipotekli satışlardaki artış ise yüzde 1,287 olmuştu.     

Temmuz ayında ise satışlar yüzde 124 artışla 229 bin 357'ye yükselerek tüm zamanların rekorunu kırmıştı. İpotekli satışlarda Temmuz'da yüzde 900 artış ve 130 bin 721 adet ile tarihi rekor olmuştu.   

Konut satışlarındaki yükseliş yavaşlayarak da olsa Ağustos'ta da devam etmiş; toplam satışlar yüzde 54.2, ipotekli satışlar da yüzde 122.6 artmıştı.       

Yüzde 1'in üstünde ipotekli satışlar düşüyor    

İpotekli satışların toplam satışlar içinde yüzde 57 olan payının Eylül'de yüzde 26'ya gerilediğine işaret eden TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, "Bu da şunun göstergesi; konut kredisi faizleri aylık yüzde 1 ve altında olursa, piyasa canlanıyor. Ama kredi faizleri yüzde 1'in üzerine çıktıkça, ipotekli satışlarda hemen düşüş gözleniyor. Yükselen konut kredisi faizlerinin etkisini Eylül'de net olarak gördük" dedi.   

Maya'nın verdiği bilgiye göre, Temmuz'da yüzde 0.64'e inen konut kredisi faiz oranları Eylül ayında ortalama yüzde 1.19 seviyesine yükseldi. Faizler yıllık bazda da yüzde 14.97'ye ulaştı.   

Maya, "Haziran, Temmuz aylarındaki kampanyalar piyasaya önemli canlanma getirmişti. Türkiye tarihinde hiç olmayan bir kampanya yapılmış; bir yıl ödemesiz hatta Emlak Konut projelerinde iki yıl ödemesiz satış kampanyasına gidilmişti. Kampanya Ağustos itibarıyla bitince o heves kalmadı. Kredi faizlerindeki yükselişin yanı sıra kampanyanın sona ermesi Eylül ayında konut satışlarında düşüşü getirdi."   

Peşin alım gücü olan önemli bir kitle var

Koronavirüs etkisiyle konut satışlarının Nisan ve Mayıs aylarında sert düşüş kaydetmesi sonrası kamu bankaları öncülüğünde konut kredi faizlerinde indirime gidilmiş; ilk el konutlara yüzde 0.64, ikinci el konutlara yüzde 0.74 faiz oranı ile bir yıl ödemesiz, 15 yıla kadar vade hayata geçirilmişti. Ancak faiz oranları ve vadeler Ağustos ortasından itibaren yukarı revize edilmeye başlanmıştı.   

Öte yandan, kredili satışlardaki düşüşe karşın, ipotekli satışlar dışında kalan "diğer konut satışları"nda ise Eylül'de yükseliş gözlendi. TÜİK verisine göre, "diğer konut satışları" Eylül'de yüzde 13.6 artarak 101,68 olarak gerçekleşti.        

KONUTDER Başkanı Altan Elmas yaptığı değerlendirmede, "Konut satışlarında tüm dikkatler ipotekli satışlara çevrilse de peşin alım gücü olan önemli bir kitle de söz konusu. Resme yukarıdan baktığımızda satışlarda düşüş olduğunu söylüyoruz ama bu seviyedeki satış rakamları piyasada hala talep olduğunu gösteriyor" diye konuştu.   

Doları, altını olan konuta yönlenmiş olabilir

Nakit ve senetli satışların yanı sıra faizsiz finansman gibi modeller "diğer konut satışları" altında değerlendiriliyor. Maya da "diğer satışlar"da gözlenen artışla ilgili yaptığı değerlendirmede, "İpotekli satışlardaki düşüşe karşın diğer satış türlerinde kaydedilen artışa baktığımızda; doları, altını olanların bir kısmı bunlardaki artışı kâr yazıp konuta yönelmiş olabilir" dedi.        

Maya, yılın kalanı ile ilgili yaptığı değerlendirmede ise, "Konut kredisi faiz oranları yüzde 1'in üzerinde olduğu müddetçe konut satışlarındaki düşüş devam edecektir. Ekim ayındaki iş sayılarımıza baktığımızda, yüzde 25-30 düşüş gözlüyoruz. Buna göre Eylül'de 35,000 seviyelerinde gerçekleşen ipotekli satışlarda bir sonraki ay 20,000-25,000 bandını görebiliriz" dedi.   

Ocak-Eylül döneminde Türkiye genelindeki toplam satışlar yüzde 34.2 artışla 1.16 milyon, ipotekli satışlar da yüzde 170.7 artarak508,690 olarak gerçekleşti.

Yabancılara yapılan konut satışları Eylül'de yüzde 26.1 artarak 5,269 olurken; ilk dokuz ayda ise yüzde 18 azalarak 26,165'ye geriledi.