Zelenskıy'ın Ukrayna Savunma Bakanı olarak aday gösterdiği Türk, Rüstem Umerov kimdir?

Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskıy, yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında yeni dönemde Ukrayna Savunma Bakanı olarak Rüstem Umerov'u görmek istediğini resmen ilan etti. Ukrayna Parlamentosu, onay verirse ülkede ilk kez bir Kırım Tatarı bakanlık koltuğuna oturacak. QHA, Savunma Bakanı olması beklenen Umerov'un hayat hikayesini derledi.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy, Ukrayna Savunma Bakanı Oleksiy Reznikov'un görevden alınacağını ifade etti ve yerine Ukrayna Varlık Fonu Başkanı, Kırım Tatar Milli Kurultayı Delegesi Rüstem Umerov'un getirilmesini önerdi. 

Ukrayna Anayasası'nın 114. maddesine göre Savunma Bakanı ve Dışişleri Bakanı, Cumhurbaşkanının teklifi üzerine Ukrayna Parlamentosu tarafından atanıyor. Bu nedenle, Zelenskıy'ın önerdiği isim olan Umerov'un, bakan olabilmesi için parlamentoda oylama yapılması gerekiyor. Bu oylamada, yeterli çoğunluk sağlanırsa Ukrayna'da ilk kez bir Kırım Tatarı hem de Kırım'ın işgalden kurtarılmasının gündemde olduğu savaş şartlarında Savunma Bakanı olacak.

Ukrayna ve dünya kamuoyunda geniş yankı uyandıran gelişmenin ardından Ukrayna'nın yeni Savunma Bakanı olması beklenen Rüstem Umerov'un hayatı araştırılmaya başlandı. Kırım Haber Ajansı olarak, Rüstem Umerov'un biyografisini sizler için derledik.

RÜSTEM UMEROV'UN HAYATI

Rüstem Umerov, 1982 yılında vatanı Kırım’dan uzakta Özbekistan’ın Semerkand şehrinde doğdu. Umerov’un ailesi, 18 Mayıs 1944’te eli kanlı diktatör Stalin tarafından Özbekistan’a sürülmüştü. Bu vahim olay tarihe, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı olarak geçti. Umerov, ailesinin sürgün edildiği Özbekistan'da 1982 yılında dünyaya geldi. Umerov’un Kırım’daki kökenleri Aluşta’ya dayanmaktadır.

Rüstem Umerov, Ukrayna’nın yerli halklarına ilişkin yasanın onaylanmasını savunduğu bir köşe yazısında, “Dedelerim, Aluşta'daki ilk Kırım Tatar okulunda eğitim gören ve Rus dilini bilen ilk Kırım Tatarlarıydı. Büyükbabam Seit-İbrahim okuldan sonra katip olarak çalıştı, daha sonra Aluşta köyünün muhtarı oldu. Ayrıca, uluslararası ticaretle uğraştı ve hatta Aluşta'nın ilk kahvehanelerinden birini açtı. Diğer büyük dedemiz Amet Mustafa da Aluşta camisinin imamıydı" açıklamasını yaptı.

EĞİTİM HAYATI

Rüstem Umerov'un ailesi, ancak SSCB'nin çöküşüne müteakip Kırım Tatarlarının ülkelerine geri döndüğü sırada Kırım'a dönebildi. Umerov, liseyi Bahçesaray'da okudu. ABD Dışişleri Bakanlığı Eğitim ve Kültür İşleri Bürosu tarafından düzenlenen Geleceğin Liderleri Değişim Programı'nın (FLEX) burslusu oldu. Program, öğrencilerin Amerika Birleşik Devletleri'ne seyahat etmelerine, bir akademik yıl boyunca bir Amerikan okulunda eğitim görmelerine ve yerel bir aileyle yaşamalarına olanak tanıyan burslar sağlamaktaydı.

Rüstem Umerov, yüksek öğrenimine Kıyiv’de bulunan Milli Yönetim Akademisinde devam etti. İktisat alanında lisans derecesi, finans alanında yüksek lisans derecesi aldı. Üniversitede eğitim aldığı dönemde; Kanada-Ukrayna Parlamento Programı, Amerika-Ukrayna Liderlik Programı, Avrupa Gençlik Parlamentosu, AEGEE Avrupa Öğrenci Forumu, Avrupa Hukuk Öğrencileri Birliği gibi sivil toplum projelerinde çalıştı.

İŞ HAYATI VE FAALİYETLERİ

Evli ve üç çocuk babası olan Rüstem Umerov, 2004-2010 yılları arasında Lifecell şirketinde görev yaptı. Burada çalıştığı süre boyunca hukuki destek ve lojistik hizmetlerinde yöneticilik faaliyetlerini yürüttü. Rüstem Umerov, ardından 2010-2013 yıllarında ICG Investments ve iCapital şirketlerinde genel müdür olarak hizmet verdi.

Rüstem Umerov, daha sonra ASTEM adlı şirketi kurarak yatırım faaliyetlerinde bulunmaya başladı. İletişim, bilgi teknolojileri ve altyapı yatırımlarını yönetti. ASTEM Vakfının desteğiyle, Kasım 2018'de Rusya'nın Kerç Boğazı'nda ele geçirdiği ve sonra Ukrayna'ya iade edilen Ukrayna donanmasına ait Yana Kapu römorkörü onarıldı.

KIRIM TATAR MİLLİ HAREKETİNE YÖNELİK ÇALIŞMALAR VE SİVİL TOPLUM KURULUŞU FAALİYETLERİ

2012 yılında Rüstem Umerov, Kırım Uluslararası İş Birliğinin kurucu ortağı ve yönetim kurulu üyesi oldu. Bütün bu yıllar boyunca Kırım Tatar kültürünün korunması ve Ukrayna'daki temsilcilerinin güçlendirilmesi yönündeki çabalarını sürdürdü. Rüstem Umerov, 5. ve 6. Kırım Tatar Milli Kurultayı'nda delege olarak seçildi. 2014 yılında Müslüman toplulukların kalkınmasına yardımcı olan ve sivil aktivizmlerine katkıda bulunan Evkaf Yardım Vakfının kurucu ortağı oldu. Umerov, Kırım Tatarlarının milli lideri, Ukrayna Milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’nun Ukrayna Parlamentosunda danışmanlığını yürüttü. Ayrıca Umerov, Kırım Milli Varlık Vakfının kurucu ortağı ve Mütevelli Heyeti üyesidir.

UKRAYNA MİLLETVEKİLİ OLMASI VE SİYASİ ÇALIŞMALARI

2019 yılında yapılan seçimlerde Golos (Ses) Partisinden milletvekili seçilerek Ukrayna Parlamentosuna girdi.

Ukrayna'nın Arap ve Müslüman Devletlerle Etkileşiminden Sorumlu Danışma Konseyi Yetkilisi olan Umerov, Rusya'nın Ukrayna’ya karşı 24 Şubat 2022'de başlattığı topyekun işgal girişiminden sonra iki ülke arasında yapılan müzakerelere katılan Ukrayna heyetinde yer aldı. Umerov, Kırım Tatar siyasi tutsakların ve savaş esirlerinin takasında kilit rol oynadı. Umerov, esir değişimine ilişkin bir konuşmasında, "Tüm müzakereler 2014'te başladı. Siyasi tutsaklar ortaya çıktı ve ben Ukrayna Parlamentosunda bu yönlendirmeyi kontrol eden kişiydim" dedi.  Rüstem Umerov, 2022 yılının eylül ayında 215 kişiyi iade ettiği büyük bir esir takasının aktörlerinden biriydi.

UKRAYNA PARLAMENTOSUNDAKİ GÖREVLERİ

• Ukrayna Parlamentosu Geçici İşgal Altındaki Donetsk ve Lugansk Bölgeleri ve Kırım Özerk Cumhuriyeti’nin İşgalden Kurtarılması ve Yeniden Entegrasyonu Komitesi Sekreteri
• Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Ukrayna Heyeti Başkan Yardımcısı
• Ukrayna-Türkiye Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Eş Başkanı ve Ukrayna-Suudi Arabistan Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Eş Başkanı
• Kırım Platformu Parlamentolar Birliğinin Eş Başkanı (2020'den beri)
• İsrail, Çin, Birleşik Krallık, ABD, Japonya ve Kanada ile parlamentolar arası ilişkilere yönelik dostluk gruplarının üyesi
• Eylül 2020'den itibaren Milli Güvenlik ve Savunma Konseyi bünyesinde kurulan Kırım ve Akyar’ın (Sivastopol) işgalden kurtarılmasına yönelik devlet stratejisi geliştirme grubunun üyesi

UKRAYNA VARLIK FONU BAŞKANI OLDU

Ağustos 2021'de Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy tarafından 3. Derece Devlet Liyakat Nişanı ile ödüllendirildi. 7 Eylül 2022’de parlamento, Umerov’u Ukrayna Varlık Fonu Başkanı olarak atadı. Umerov, bu göreve getirildikten sonra birçok önemli adım atmış ve Ukrayna'nın savaş ve işgal şartlarında kalkınabilmesi için finansal planlamalar yapmıştır.

"ARTIK BAKANLIĞIN BAŞINA RÜSTEM UMEROV GEÇMELİ"

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy, dün Savunma Bakanı Oleksiy Reznikov'u görevden almaya karar verdiğini duyurdu. Cumhurbaşkanı Zelenskıy, ulusa sesleniş konuşmasında bakanlık görevine resmen Ukrayna Milli Varlık Fonu Başkanı, Kırım Tatar Milli Kurultayı Delegesi Rüstem Umerov'u aday göstereceğini açıkladı.

Cumhurbaşkanı Zelenskıy dün ulusa sesleniş konuşmasında şu ifadeleri kullandı:

"Ukrayna Savunma Bakanını değiştirmeye karar verdim. Oleksiy Reznikov, 550 günden fazla süren tam kapsamlı bir savaşı yaşadı. Bakanlığın hem orduyla hem de bir bütün olarak toplumla yeni yaklaşımlara ve başka etkileşim biçimlerine ihtiyacı olduğuna inanıyorum.

Artık bakanlığın başına Rüstem Umerov geçmeli. Ukrayna Parlamentosu bu kişiyi iyi tanıyor ve Umerov'un ayrıca tanıtılmasına gerek yok. Parlamentonun bu adaylığı desteklemesini bekliyorum. Sonbahar güçlenme zamanıdır"

QHA